Jakie studia wybrać? Zaplanuj edukację i karierę

Udało Ci się już zaplanować zawodową przyszłość? Edukacja gra niezwykle ważną rolę w zarządzaniu tą sferą życia. Decyzje, czy składać papiery na uczelnię wyższą i jakie studia wybrać, zaważą na tym, jakie ścieżki kariery będą dla Ciebie dostępne. Jeśli chcesz wiedzieć, które kierunki dadzą Ci istotną przewagę na rynku pracy, satysfakcję lub atrakcyjne zarobki, sprawdź nasz kompleksowy przewodnik!

Z tego artykułu dowiesz się:

• Jaki kierunek studiów wybrać? Te czynniki weź pod uwagę

• Najpopularniejsze kierunki wczoraj i dziś – jak zmieniają się trendy w edukacji?

• Najlepsze kierunki studiów – które uczelnie oferują najwyższą jakość edukacji?

• Co warto studiować? Przyszłościowe kierunki

• Zawody deficytowe a studia – jaki kierunek wybrać, by wypełnić lukę na rynku pracy?

• Jakich kierunków nie warto studiować?

• Najbardziej opłacalne kierunki studiów ze względu na zarobki absolwentów

• Studia stacjonarne czy zaoczne – co wybrać?

• Studia licencjackie i... co dalej? Czy warto kontynuować edukację?

• Jakie miasto najlepsze do studiowania?

• Co zamiast studiów? Nie tylko uczelnie wyższe dają pracę!

Jaki kierunek studiów wybrać? Te czynniki weź pod uwagę

Jedna decyzja, nawet w tak ważnej sferze jak edukacja, nie zamyka Ci ścieżki raz na zawsze. Możesz zmienić kierunek w trakcie studiów albo zrobić sobie gap year i przemyśleć wszystko jeszcze raz. Jednak dobrze przemyślany wybór na starcie może zaoszczędzić Ci stresu, czasu i pieniędzy. Przede wszystkim też, pozwoli lepiej wykorzystać możliwości uczelni, zdobyć doświadczenia zawodowe już w trakcie nauki i zbudować solidną bazę pod przyszłą karierę. Jak wybrać kierunek studiów, żeby potem nie żałować? Zastanów się nad tymi kwestiami:

Zainteresowania

To pierwszy, oczywisty punkt (i bardzo ważny!). Jeśli coś Cię naprawdę kręci, to łatwiej będzie Ci się tego uczyć, rozwijać się w tej dziedzinie i nie rzucić wszystkiego po pierwszej sesji. Zainteresowania są szczególnie dobrym drogowskazem dla osób, które mają pasję, którą można przełożyć na konkretne studia, np. rysunek i grafikę → ASP lub projektowanie, fascynację przyrodą → biologia, botanika, weterynaria.

Mocne strony

Co przychodzi Ci łatwiej niż innym? Czy dobrze radzisz sobie z przedmiotami ścisłymi? A może masz lekkie pióro albo umiesz dogadać się z każdym człowiekiem? Twoje naturalne predyspozycje mogą pomóc Ci przejść przez studia bez wielkiego bólu i zbudować poczucie pewności siebie w przyszłej pracy.

Zapotrzebowanie na rynku pracy

Niektóre kierunki otwierają wiele drzwi, a inne prowadzą w bardzo wąskie korytarze. Warto sprawdzić, jak wygląda sytuacja na rynku w branży, która Cię interesuje. Czy to dynamicznie rozwijająca się dziedzina? Czy znajdziesz po niej pracę w swoim mieście, czy trzeba będzie się przeprowadzić? W jakich warunkach i za jakie pieniądze pracują osoby po tym kierunku?

To dobry tor myślenia zwłaszcza dla osób, które chcą mieć stabilną pracę i niezależność finansową. Przykłady kierunków z rosnącym zapotrzebowaniem: IT, analityka danych, pielęgniarstwo, fizjoterapia, psychologia, niektóre dziedziny inżynierii.

Poziom trudności kierunku

Niektóre studia są wyjątkowo wymagające pod względem ilości nauki, poziomu stresu czy długości edukacji (np. medycyna czy prawo). Warto zapytać siebie: czy jestem gotowy poświęcić kilka najbliższych lat na bardzo intensywną naukę? A może wolę kierunek, który pozwoli mi równolegle pracować albo działać w organizacjach studenckich i zdobywać doświadczenie?

Czynniki ekonomiczne

Studia mogą wiązać się z kosztami – nie tylko czesnego, ale też życia w dużym mieście, zakupu podręczników, dojazdów. Zastanów się, czy Ciebie lub Twoją rodzinę będzie stać na dany kierunek w konkretnej lokalizacji. A może warto wybrać uczelnię bliżej domu lub studia dualne, które pozwalają pracować w trakcie nauki?

Presja rodziny lub otoczenia

„Idź na medycynę, przecież masz dobre oceny.” „Po filologii to tylko korepetycje albo nauczyciel języka polskiego.” „Mój syn to będzie architektem.” Znasz to? Rodzina często ma wobec nas oczekiwania – czasem z troski, czasem z lęku o przyszłość, a czasem po prostu z przyzwyczajenia. Warto ich wysłuchać, ale to Ty będziesz studiować i Ty będziesz pracować w tym zawodzie. Twój głos ma tu największe znaczenie.

Konkretne zawody wymagające danego kierunku

Są ścieżki, gdzie wybór studiów jest bardziej oczywisty, np. chcesz zostać lekarzem, prawnikiem, nauczycielem matematyki albo architektem? Wtedy sprawa jest prosta: potrzebujesz konkretnego dyplomu i uprawnień. Pamiętaj jednak, że nawet w tych zawodach warto wcześniej porozmawiać z osobami „z branży” i sprawdzić, czy praca naprawdę wygląda tak, jak ją sobie wyobrażasz.

Styl życia, jaki chcesz prowadzić

To może brzmieć jak banał, ale warto zadać sobie pytanie: jak ma wyglądać moje życie za 10 lat? Czy marzysz o spokojnej pracy zdalnej? O pracy z ludźmi, w ruchu, w dynamicznym środowisku? O pracy twórczej, badawczej, a może o prowadzeniu własnej firmy? Różne kierunki lepiej lub gorzej pasują do różnych stylów życia i osobowości.

Wniosek? Ustal swoje priorytety

Na wybór studiów wpływa wiele różnych czynników i każdy z nas przykłada do nich inną wagę. Dla jednej osoby najważniejsze będą zarobki, dla innej satysfakcja z pracy, możliwość pomagania ludziom albo zgodność z pasją. Właśnie dlatego warto usiąść i uczciwie odpowiedzieć sobie na pytanie: co jest dla mnie najważniejsze? To będzie najlepszy kompas w szukaniu kierunku, który naprawdę ma sens dla Ciebie.

Najpopularniejsze kierunki wczoraj i dziś – jak zmieniają się trendy w edukacji?

Rynek pracy się zmienia, zmieniają się też potrzeby społeczne i aspiracje młodych ludzi. To, co jeszcze kilka czy kilkanaście lat temu przyciągało tłumy kandydatów, dziś może być tylko jednym z wielu kierunków do wyboru. Śledząc dane z rekrutacji, można zauważyć ciekawe trendy i wyciągnąć z nich kilka wniosków, które pomogą Ci w podjęciu własnej decyzji.

Rok 2010/2011 – era politechnik i kierunków zamawianych

Na początku poprzedniej dekady po raz pierwszy od lat to politechniki, a nie uniwersytety, przyciągnęły najwięcej kandydatów. Na jedno miejsce na Politechnice Warszawskiej przypadało średnio 8,6 osób! Tuż za nią plasowały się inne uczelnie techniczne: Politechnika Gdańska, Łódzka i Poznańska. Uniwersytet Warszawski (choć prestiżowy) znalazł się dopiero na czwartym miejscu.

W tym czasie ogromnym zainteresowaniem cieszyły się tzw. kierunki zamawiane, czyli te, które państwo promowało i finansowało ze względu na potrzeby rynku pracy. W czołówce znajdowały się:

• Zarządzanie (ponad 37 tys. kandydatów)

• Budownictwo, pedagogika, prawo, informatyka

• Popularne były także: ekonomia, inżynieria środowiska, psychologia, filologia angielska czy turystyka i rekreacja

W sumie na studia przyjęto wtedy prawie 600 tysięcy osób! To pokazuje, jak dużym zainteresowaniem cieszyło się wówczas szkolnictwo wyższe.

Rok 2024/2025 – boom na psychologię, sztuczną inteligencję i koreanistykę

W roku akademickim 2024/2025 studia rozpoczęło około 462 tysiące osób, czyli wprawdzie mniej niż kilkanaście lat temu, ale nadal sporo, biorąc pod uwagę niż demograficzny. Najbardziej oblegane kierunki to:

• Psychologia – prawie 40 tys. zgłoszeń

• Informatyka – ok. 35,7 tys.

• Kierunek lekarski – ponad 28 tys.

• Zarządzanie, prawo, pielęgniarstwo, ekonomia

Ciekawiej robi się jednak, gdy spojrzymy na listę kierunków z największą liczbą kandydatów na jedno miejsce. Tam na prowadzeniu są:

• Projektowanie i logistyka materiałów – 77 osób na jedno miejsce

• Orientalistyka – japonistyka, koreanistyka, sinologia

• Sztuczna inteligencja, data science, zielone technologie

• Reżyseria, prawo lotnicze z pilotażem, matematyka nowoczesnych technologii

Rok wcześniej na szczycie popularności znalazły się np. informatyka społeczna i (ponownie) koreanistyka.

Co pokazują te zmiany?

Zestawiając te dane, widać kilka mocnych trendów:

• Psychologia wygrywa, bo coraz więcej osób interesuje się zdrowiem psychicznym, relacjami i pomaganiem innym. To też zawód z misją. Ważny społecznie, medialnie obecny, dający wiele ścieżek rozwoju (terapia, HR, biznes, edukacja).

• Informatyka nadal trzyma się mocno, bo technologia wchodzi do każdej branży. Ale uwaga: dziś bardziej niż sama „informatyka” liczą się konkretne specjalizacje, jak sztuczna inteligencja, analiza danych czy automatyka.

• Kierunki przyszłości to dziś często nowe, interdyscyplinarne połączenia: zielone technologie, data science, cybernetyka, ale też nietypowe nisze, jak prawo lotnicze z pilotażem.

• Orientalistyka zyskuje na popularności, bo świat się kurczy, a młodzi ludzie chcą znać języki i kultury spoza kręgu zachodniego. Fascynacja Koreą Południową i Japonią (popkultura, anime, K-pop, kultura pracy) przekłada się na boom na kierunki azjatyckie.

• Zarządzanie i prawo pozostają w czołówce, ale już nie jako gwarancja dobrej pracy, tylko raczej bezpieczny wybór dla tych, którzy jeszcze nie wiedzą, co chcą robić. Te kierunki dają szerokie możliwości, ale często wymagają dodatkowych specjalizacji lub studiów podyplomowych.

Co z tego wynika dla Ciebie?

To, że dany kierunek był hitem w 2010 roku, nie znaczy, że da Ci dzisiaj przewagę. I odwrotnie – to, co teraz wydaje się „modne”, za kilka lat może już nie mieć takiej siły przebicia. Dlatego warto obserwować trendy, ale nie ślepo za nimi podążać. Zamiast tego, spójrz, co się utrzymuje mimo upływu czasu (informatyka, prawo, psychologia), a co dopiero zdobywa popularność (zielone technologie, analiza danych, studia azjatyckie). Pamiętaj, że moda przemija, ale kompetencje zostają. Jeśli znajdziesz kierunek, który łączy Twoje zainteresowania z realnymi możliwościami zawodowymi, jesteś na dobrej drodze.

Najlepsze kierunki studiów – które uczelnie oferują najwyższą jakość edukacji?

Wokół studiów humanistycznych narosło wiele stereotypów, zwłaszcza związanych z trudnościami na rynku pracy. Tymczasem kierunki techniczne wydają się być przepustką do dobrych zarobków. Czy faktycznie te czynniki powinny być kluczem przy wyborze profilu kształcenia oraz uczelni Podpowiadamy, jakie studia wybrać, by kontynuować edukację w zgodzie ze sobą i gdzie w związku z tym składać papiery.

Poniżej przyglądamy się rankingowi Perspektyw na rok 2025 – jednemu z najczęściej cytowanych i najbardziej rozbudowanych zestawień w Polsce. Zobacz, które uczelnie są na szczycie i czym wyróżniają się poszczególne typy szkół wyższych.

Uniwersytety – dla ciekawych świata i wszechstronnych

Uniwersytety oferują bardzo szeroki wybór kierunków, od humanistyki po nauki ścisłe. To dobre miejsce, jeśli:

• chcesz rozwijać się naukowo,

• zależy Ci na solidnym zapleczu dydaktycznym,

• interesuje Cię akademicka ścieżka kariery lub elastyczne kompetencje (np. analiza, pisanie, badania).

Top 5 uniwersytetów według Perspektyw 2025:

• Uniwersytet Warszawski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• Uniwersytet Gdański

• Uniwersytet Wrocławski

Dla kogo? Dla osób z zamiłowaniem do teorii, badań i interdyscyplinarnego podejścia. Uniwersytet to dobry wybór np. dla przyszłych psychologów, filologów, biologów, politologów czy prawników.

Uczelnie techniczne – dla analitycznych umysłów i fanów konkretów

Politechniki skupiają się na naukach ścisłych, technologii i inżynierii. Tu liczy się logiczne myślenie, matematyka, rozwiązywanie problemów i wdrażanie innowacji w praktyce.

Top 5 uczelni technicznych:

• Politechnika Warszawska

• AGH w Krakowie

• Politechnika Gdańska

• Politechnika Wrocławska

• Politechnika Poznańska

Dla kogo? Dla osób, które chcą tworzyć nowe technologie, budować, programować lub projektować – od dróg, przez aplikacje, po maszyny. Studia techniczne dają też dobre perspektywy zarobkowe i stabilność na rynku pracy.

Uczelnie ekonomiczne – dla przedsiębiorczych i przyszłych liderów

Ekonomiczne uczelnie specjalizują się w finansach, zarządzaniu, ekonomii, rachunkowości, logistyce i marketingu. To dobre miejsce dla osób, które planują pracę w biznesie, bankowości lub konsultingu.

Top 3 uczelnie ekonomiczne:

• Szkoła Główna Handlowa (SGH) w Warszawie

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Dla kogo? Dla tych, którzy chcą rozumieć, jak działa rynek, rozwijać własną firmę lub wspierać innych w podejmowaniu strategicznych decyzji. Uczelnie ekonomiczne często oferują też studia w języku angielskim i dobre kontakty z biznesem.

Uczelnie medyczne – dla wytrwałych i empatycznych

Uczelnie medyczne kształcą lekarzy, dentystów, farmaceutów, pielęgniarki, fizjoterapeutów i ratowników medycznych. To studia wymagające, długie i trudne, ale dające ogromną satysfakcję i poczucie sensu.

Top 3 uczelnie medyczne:

• Gdański Uniwersytet Medyczny

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi

• Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Dla kogo? Dla osób, które chcą nieść realną pomoc, są odporne na stres, dobrze radzą sobie z naukami przyrodniczymi i czują powołanie do pracy z ludźmi. To kierunki z dużym obciążeniem, ale też stabilnym zatrudnieniem i społeczną misją.

Studia humanistyczne – uczelnie i kierunki dla wrażliwych, kreatywnych i zaangażowanych społecznie

Mimo że często uznawane za „mniej praktyczne”, kierunki humanistyczne rozwijają kompetencje, które zyskują na znaczeniu: umiejętność komunikacji, analizy, rozumienia złożonych procesów społecznych i kulturowych. Najlepsze kierunki humanistyczne znajdziesz m.in. na Uniwersytecie Warszawskim, UJ, UAM, ale także w uczelniach artystycznych czy pedagogicznych.

Dla kogo? Dla osób, które chcą pracować z ludźmi, uczyć, tłumaczyć, tworzyć, opowiadać historie, a czasem zmieniać świat. Te kierunki często wymagają samodzielnego zaplanowania kariery, ale dają też ogromne pole do działania.

Wybierz uczelnię, która pasuje do Twojego stylu nauki i celów

Nie ma jednej „najlepszej” uczelni. Są tylko te, które będą najlepsze dla Ciebie. Weź pod uwagę nie tylko rankingi, ale też to:

• jaki tryb nauki preferujesz (praktyka vs teoria),

• czy planujesz rozwijać się naukowo czy zawodowo,

• w jakim środowisku najlepiej się uczysz (kameralne uczelnie vs duże akademickie miasta),

• i gdzie widzisz się za kilka lat.

Wybór uczelni to nie wybór na całe życie, ale dobrze dobrana szkoła może sprawić, że najbliższe lata będą rozwojowe, inspirujące i pełne nowych możliwości.

Co warto studiować? Przyszłościowe kierunki

Wybór kierunku studiów przypomina trochę wróżenie z fusów. Nawet jeśli dziś coś wydaje się strzałem w dziesiątkę, za dziesięć lat może wyglądać zupełnie inaczej. Rynek pracy jest zmienny, cykliczny, podatny na kryzysy, wojny, technologie i mody. Nie da się przewidzieć przyszłości, ale można obserwować, dokąd zmierza świat i podjąć decyzję w oparciu o aktualne trendy.

Dobra wiadomość? Masz wpływ na to, co wybierzesz. Co więcej, wiele przyszłościowych zawodów łączy w sobie kilka różnych kompetencji, więc jeśli masz różne zainteresowania, nie musisz wybierać jednej ścieżki na zawsze. Jeśli jednak chcesz poznać nasze przewidywania, sprawdź poniższe kierunki. Według naszych analiz, przyszłościowe studia to:

Informatyka, sztuczna inteligencja i analiza danych

Nie będzie zaskoczeniem: programiści, analitycy danych, specjaliści AI i machine learning to zawody, które mają się świetnie – i wszystko wskazuje na to, że będą się miały jeszcze lepiej. W każdej branży – od medycyny po marketing – potrzebni są ludzie, którzy rozumieją dane i potrafią budować systemy oparte na algorytmach.

Dla kogo? Dla osób, które lubią rozwiązywać problemy, dobrze czują się w cyfrowym świecie i nie boją się matematyki (albo są gotowe się z nią zaprzyjaźnić).

Plus: W IT jest coraz więcej miejsca dla osób z różnym profilem, nie tylko technicznych, ale też kreatywnych (UX/UI, AI ethics), komunikatywnych (data storytelling) i wrażliwych społecznie (np. modele inkluzywne, bez biasu).

Cyberbezpieczeństwo i compliance

Rosnąca liczba cyberataków, wojny informacyjne, kradzież danych, deepfake’i, oszustwa AI – ochrona danych i systemów cyfrowych to temat, który dotyczy każdej firmy, instytucji i użytkownika internetu. Nie tylko technologia gra tu dużą rolę, ale też odpowiedzialność i etyka.

Dla kogo? Dla osób skrupulatnych, czujnych, lubiących myślenie strategiczne i działanie w sytuacjach wysokiego ryzyka. W tej branży ważne są zarówno zdolności techniczne, jak i umiejętność przewidywania zagrożeń.

Plus: Cyberbezpieczeństwo to branża, w której można zarabiać dobrze i szybko się rozwijać, niezależnie od płci, wieku czy miejsca zamieszkania.

Biotechnologia i medycyna przyszłości

Terapie genowe, bioinżynieria, personalizowana medycyna, diagnostyka molekularna to już nasza rzeczywistość. Świat potrzebuje specjalistów, którzy będą potrafili łączyć wiedzę biologiczną z technologią i tworzyć nowe rozwiązania dla zdrowia.

Dla kogo? Dla osób po biol-chemie, które chcą pracować nad czymś realnym i przełomowym. Dla tych, którzy nie boją się laboratoriów, ale też lubią myśleć przyszłościowo.

Plus: Ten kierunek może otworzyć drzwi do kariery w badaniach, przemyśle farmaceutycznym, ochronie zdrowia, a nawet w start-upie, który tworzy szczepionkę na nowy wirus.

Zrównoważony rozwój, energetyka i zielone technologie

Zmiany klimatyczne nie znikną. Przestawienie się na OZE, gospodarkę obiegu zamkniętego, ESG i odpowiedzialne projektowanie to coś, co już dziś wpływa na inwestycje, strategie firm i decyzje konsumenckie.

Dla kogo? Dla osób, które chcą realnie wpływać na świat, mają świadomość ekologiczną, ale też umiejętności analityczne lub techniczne.

Plus: Kierunki związane ze środowiskiem to nie tylko biologia, ale też inżynieria, urbanistyka, nowe materiały, ekonomia i prawo. Dużo przestrzeni na interdyscyplinarność.

UX/UI, projektowanie i badania zachowań użytkowników

Na styku technologii, psychologii i estetyki powstaje obszar, który rozwija się błyskawicznie: projektowanie doświadczeń użytkownika (UX), interfejsów (UI), testowanie produktów i usług z perspektywy odbiorcy.

Dla kogo? Dla osób kreatywnych, empatycznych, które lubią łączyć design z logiką. Świetna ścieżka dla humanistów i artystów, którzy nie chcą być „oderwani od rynku”.

Plus: Rosnące zapotrzebowanie w e-commerce, aplikacjach, bankowości, edukacji, grach, medycynie… wszędzie tam, gdzie użytkownik wchodzi w interakcję z systemem.

Data storytelling, digital marketing i nowe media

Firmy nie potrzebują już tylko analityków i grafików. Potrzebują ludzi, którzy połączą dane z narracją, technologię z emocją i komunikację z celem. Umiejętność opowiadania historii, interpretowania danych i budowania marek w sieci staje się bardzo cenna.

Dla kogo? Dla osób z lekkim piórem, zmysłem analitycznym i pomysłem na to, jak trafić do ludzi – wideo, tekstem, grafiką, kampanią.

Plus: Rynek stale się zmienia, ale jedno się nie zmienia. Firmy chcą być widoczne, a to oznacza, że ludzie, którzy potrafią tworzyć i analizować treści, będą potrzebni zawsze.

Wnioski? Zrób z trendów inspirację, nie świętość

Są kierunki, które trudno sklasyfikować: antropologia cyfrowa, AI ethics, coaching technologiczny, kultura cyfrowa, psychologia biznesu, digital wellbeing… Niektóre z nich jeszcze nie istnieją jako odrębne studia, ale możesz je zbudować sam, wybierając świadomie kierunek podstawowy i rozwijając się w konkretnej niszy.

Wybierając przyszłościowy kierunek, nie musisz ślepo gonić za modą. Trendy są ważne, ale najważniejsze jest to, żebyś znalazł miejsce, które Cię ciekawi, rozwija i daje realne szanse na wykorzystanie Twoich mocnych stron. Kompetencje miękkie, elastyczność i zdolność do szybkiego uczenia się będą Twoją największą przewagą, niezależnie od branży.

Najbardziej opłacalne kierunki studiów ze względu na zarobki absolwentów

Pieniądze to nie wszystko, ale trudno je zignorować, gdy planujesz przyszłość. Jeśli zależy Ci na wysokich zarobkach, stabilnej pozycji zawodowej i perspektywach rozwoju, warto wiedzieć, które kierunki otwierają drzwi do najlepiej opłacanych branż.

1. Informatyka

Branża IT od lat nie schodzi z czołówek rankingów i nie zapowiada się, żeby miało się to zmienić. Programiści, analitycy danych, specjaliści AI, inżynierowie oprogramowania – wszyscy oni są poszukiwani przez pracodawców w Polsce i na świecie.

• Zarobki: nawet 20 000 zł miesięcznie dla doświadczonych programistów, 7 500 zł na start dla juniorów.

• Gdzie pracujesz? Software house'y, korporacje, start-upy, freelance – dosłownie wszędzie.

• Idealne, jeśli lubisz logikę, nowe technologie i samodzielne rozwiązywanie problemów.

2. Medycyna

To najdłuższa i najtrudniejsza droga, ale też jedna z najbardziej stabilnych i opłacalnych. Szczególnie wysokie zarobki osiągają lekarze pracujący w sektorze prywatnym: chirurdzy, kardiolodzy, stomatolodzy.

• Zarobki: nawet 25 000–30 000 zł miesięcznie (specjalizacja + sektor prywatny).

• Gdzie pracujesz? Szpitale, prywatne kliniki, własny gabinet.

• Dla osób z powołaniem i determinacją, gotowych poświęcić kilka lat na naukę i praktyki.

3. Zarządzanie i ekonomia

Chociaż brzmi ogólnie, to kierunek, który otwiera drzwi do dobrze płatnych ról w biznesie. Zwłaszcza jeśli wybierzesz specjalizację (np. zarządzanie finansami, strategiczne, KAM). Dobrym przykładem jest stanowisko Key Account Managera, który opiekuje się strategicznymi klientami firmy.

• Zarobki: do 14 000 zł (KAM), od 6 000 zł na start.

• Gdzie pracujesz? Korporacje, firmy konsultingowe, sektor B2B.

• Jeśli jesteś osobą komunikatywną, strategiczną i lubisz pracę z ludźmi.

4. Prawo

To klasyka, ale wciąż aktualna. Szczególnie dobrze radzą sobie ci, którzy otwierają własną kancelarię, specjalizują się w niszy (np. prawo podatkowe, nowe technologie) albo mają doświadczenie w reprezentowaniu dużych firm.

• Zarobki: średnio 25 000 zł miesięcznie dla adwokatów.

• Gdzie pracujesz? Kancelarie, firmy, instytucje, własna działalność.

• Dobry wybór dla osób skrupulatnych, lubiących analizę i precyzję.

5. Inżynieria

To kierunek, który (niezależnie od specjalizacji) od lat pozostaje jednym z najlepiej opłacanych. Szczególnie wysokie zarobki osiągają inżynierowie ds. optymalizacji procesów, energetycy, inżynierowie jądrowi czy specjaliści od automatyki.

• Zarobki: do 16 000 zł miesięcznie.

• Gdzie pracujesz? Przemysł, produkcja, energetyka, nowe technologie.

• Jeśli masz techniczny umysł i lubisz łączyć teorię z praktyką.

6. Finanse i rachunkowość

Sektor finansowy nie zwalnia tempa, a osoby, które rozumieją liczby, potrafią analizować dane i zarządzać budżetem, mogą liczyć na dobrze płatną i stabilną karierę. Najlepiej zarabiający to kierownicy ds. finansów i bankierzy inwestycyjni.

• Zarobki: nawet 30 000 zł miesięcznie na wyższych stanowiskach.

• Gdzie pracujesz? Banki, firmy audytorskie, działy finansowe korporacji.

• Dobry wybór, jeśli lubisz analizować, planować i kontrolować budżety.

Czy opłacalność to najważniejszy czynnik przy wyborze studiów? Oczywiście, że nie. Wysokie zarobki to tylko jeden z wielu czynników, które warto wziąć pod uwagę przy wyborze kierunku. Jednak jeśli Twoim priorytetem jest bezpieczeństwo finansowe, niezależność lub po prostu szybki start w karierze, te kierunki mają naprawdę spory potencjał.

👉🏻 Szukaj atrakcyjnej pracy razem z nami! Zobacz ogłoszenia.

Zawody deficytowe a kierunek edukacji – na jakie studia iść, by wypełnić lukę na rynku pracy?

Rynek pracy zmienia się intensywnie. W niektórych branżach kandydatów jest zbyt wielu, a w innych występują dramatyczne braki. Właśnie dlatego w każdej edycji „Barometru zawodów” publikowana jest lista zawodów deficytowych, czyli takich, w których jest zbyt mało specjalistów w stosunku do zapotrzebowania pracodawców.

Często są to zawody, bez których nie może sprawnie funkcjonować żadne społeczeństwo, pełniące ważną rolę społeczną, ale nie zawsze przynoszące spektakularne dochody. Wymagają zaangażowania, empatii i gotowości do pracy z ludźmi, niejednokrotnie w trudnych warunkach. To właśnie tu najczęściej ilość nauki nie przekłada się bezpośrednio na wysokość wynagrodzenia. Jednak satysfakcja z niesienia realnej pomocy bywa bezcenna.

Lekarz/lekarz rodzinny

Medycyna to nie tylko jeden z najtrudniejszych i najbardziej prestiżowych kierunków, ale też zawód o ogromnym znaczeniu społecznym. Obecnie w Polsce brakuje tysięcy lekarzy, zwłaszcza w szpitalach powiatowych i przychodniach POZ.

• Studia: Kierunek lekarski (min. 6 lat + specjalizacja).

• Dla kogo? Dla osób cierpliwych, odpornych na stres, z powołaniem do pomagania.

• Dlaczego warto? Praca w zawodzie lekarza to ogromna odpowiedzialność, ale też duże możliwości rozwoju i prestiż.

Pielęgniarka/pielęgniarz

Wbrew stereotypom, pielęgniarka to nie „pomoc do lekarza”, ale wykwalifikowany zawód medyczny, który wymaga ogromnej wiedzy, empatii i samodzielności. Polska ma jedną z najniższych liczb pielęgniarek na 1000 mieszkańców w UE, a średnia wieku w zawodzie to ok. 53 lata. Młodych kadr dramatycznie brakuje.

• Studia: Pielęgniarstwo (licencjat i/lub magisterium, często w trybie praktycznym).

• Dla kogo? Dla osób opiekuńczych, dokładnych, dobrze radzących sobie w zespole.

• Dlaczego warto? Zawód o ogromnym znaczeniu społecznym, coraz lepiej wynagradzany, z dużym zapotrzebowaniem w kraju i za granicą.

Psycholog

Stres, wypalenie zawodowe, kryzysy psychiczne – skala problemów zdrowia psychicznego rośnie, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Brakuje psychologów zarówno w oświacie, jak i w opiece zdrowotnej, a kolejki do specjalistów są coraz dłuższe.

• Studia: Psychologia (jednolite magisterskie).

• Dla kogo? Dla osób z wysoką wrażliwością, empatycznych, umiejących słuchać.

• Dlaczego warto? Realna pomoc drugiemu człowiekowi, duże możliwości specjalizacji (np. psycholog kliniczny, terapeuta, psycholog dziecięcy).

Nauczyciel przedmiotowy i przedszkolny

Zawód nauczyciela to jedna z podstawowych profesji deficytowych w Polsce. Brakuje nie tylko specjalistów w szkołach średnich (np. nauczycieli matematyki, fizyki, informatyki), ale też wychowawców w przedszkolach i nauczycieli wspomagających. Problem nasila się z roku na rok.

• Studia: Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, kierunki nauczycielskie z przygotowaniem pedagogicznym

• Dla kogo? Dla cierpliwych, kreatywnych i zaangażowanych osób, które lubią pracę z dziećmi lub młodzieżą

• Dlaczego warto? Możliwość realnego wpływu na młode pokolenie i system edukacji, choć to nie zawód dla każdego

Misja czy pieniądze?

Wybierając kierunek prowadzący do zawodu deficytowego, często kierujesz się wartościami, a nie tylko potencjałem zarobkowym. Jednak to nie znaczy, że nie możesz liczyć na stabilność zatrudnienia czy rozwój. Wręcz przeciwnie. W wielu z tych zawodów masz gwarancję znalezienia pracy od razu po studiach. Jeśli czujesz, że chcesz robić coś ważnego, nawet jeśli wymaga to większego wysiłku, właśnie w tych kierunkach możesz znaleźć swoje miejsce.

Jakich kierunków nie warto studiować?

Niektóre kierunki cieszą się niskim zainteresowaniem pracodawców lub przygotowują do bardzo wąskich, trudno dostępnych ról zawodowych. Efekt? Absolwenci czekają miesiącami na pierwszą pracę w zawodzie lub w ogóle się w nim nie odnajdują. Zobacz listę kierunków, po których czas poszukiwania pracy jest najdłuższy. Dane pochodzą z konkretnych uczelni i kierunków w Polsce.

TOP 5 kierunków, po których najdłużej szuka się pracy:

1. Nauki o rodzinie – Uniwersytet Rzeszowski (Średni czas szukania pracy: 9,14 miesiąca) – Kierunek mocno teoretyczny, trudny do przełożenia na konkretne, dobrze opłacane stanowiska.

2. Zootechnika – Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (9 miesięcy) – Branża specjalistyczna i coraz bardziej zautomatyzowana – mało miejsc pracy, sporo konkurencji.

3. Leśnictwo – Politechnika Białostocka (8,83 miesiąca) – Praca w Lasach Państwowych to marzenie wielu, ale liczba etatów jest ograniczona, a rynek raczej hermetyczny.

4. Turystyka historyczna – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (8,75 miesiąca) – Niszowy kierunek z mocno sezonowym rynkiem pracy i niewielkim zapotrzebowaniem w kraju.

5. Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych – Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie (8,4 miesiąca) – Kierunek rozwijający kreatywność, ale trudny do przełożenia na konkretny zawód (zwłaszcza bez drugiej specjalizacji).

Dlaczego te kierunki wypadają słabo?

Wspólnym mianownikiem dla powyższych studiów jest ograniczony rynek pracy lub brak realnych kompetencji poszukiwanych przez pracodawców. Niektóre z nich mają ogromny potencjał, ale tylko w połączeniu z dodatkowymi umiejętnościami, np. znajomością języków, doświadczeniem w NGO, drugą specjalizacją albo własną działalnością gospodarczą.

Jeśli bardzo Cię interesuje jeden z tych obszarów, nie rezygnuj od razu. Po prostu warto zastanowić się, czy ten kierunek na pewno da Ci narzędzia do życia zawodowego. Pasję też można rozwijać równolegle, bez konieczności studiowania jej przez pięć lat.

Studia stacjonarne czy zaoczne – co wybrać?

Nie każdy student ma taki sam plan na życie, dlatego uczelnie oferują różne tryby nauki. Możesz studiować stacjonarnie (czyli dziennie) albo niestacjonarnie (czyli zaocznie, najczęściej w weekendy). Obie opcje prowadzą do tego samego dyplomu, ale droga, jaką pokonasz, może się mocno różnić. Zanim zdecydujesz, zobacz, czym się różnią i dla kogo lepiej sprawdzi się dany tryb.

Studia stacjonarne – dla kogo?

Stacjonarne studia to tryb najczęściej wybierany przez świeżo upieczonych maturzystów, którzy chcą w pełni skupić się na nauce i życiu studenckim. Zajęcia odbywają się w tygodniu (zwykle od poniedziałku do piątku), a do tego możesz liczyć na:

• bezpłatną naukę (na uczelni publicznej),

• więcej godzin zajęciowych – szczególnie ważne na kierunkach ścisłych, medycznych i technicznych,

• dostęp do kół naukowych, praktyk, wymian zagranicznych i wydarzeń uczelnianych,

• łatwiejszy kontakt z wykładowcami i większe zaangażowanie w życie akademickie.

To świetna opcja, jeśli nie musisz od razu pracować na pełny etat, chcesz wykorzystać czas studiów także na samorozwój i relacje, a także zależy Ci na „pełnym pakiecie” życia studenckiego.

Studia zaoczne – dla kogo?

Studia zaoczne to dobra opcja dla osób, które już pracują lub chcą łączyć studia z innymi obowiązkami (np. opieką nad rodziną, rozwijaniem własnej firmy, dodatkowymi kursami). Zajęcia odbywają się zwykle co dwa tygodnie, w soboty i niedziele. W zamian za większą elastyczność musisz jednak liczyć się z:

• opłatą za naukę – na uczelniach publicznych studia zaoczne są płatne,

• większą samodzielnością w nauce – mniej godzin dydaktycznych = więcej pracy własnej,

• ograniczonym dostępem do niektórych programów i wydarzeń uczelnianych (choć to się zmienia).

To dobry wybór, jeśli chcesz zdobywać doświadczenie zawodowe już w trakcie studiów, zależy Ci na uniezależnieniu finansowym albo planujesz przebranżowienie bez rezygnacji z obecnej pracy.

Nie ma lepszej lub gorszej opcji. Ważne, co lepiej pasuje do Twojej sytuacji i stylu życia. Jeśli zależy Ci na czasie, komforcie nauki i pełnym wsparciu uczelni – rozważ studia dzienne. Jeśli natomiast chcesz jak najszybciej połączyć teorię z praktyką i uniezależnić się finansowo – studia zaoczne mogą być strzałem w dziesiątkę.

Studia licencjackie i... co dalej? Czy warto kontynuować edukację?

Za Tobą studia licencjackie albo jesteś blisko ich końca? Przed Tobą kolejny ważny wybór: czy warto kontynuować edukację, czy może czas wejść na rynek pracy? Nie ma jednej słusznej odpowiedzi. Ostateczna decyzja zależy od Twoich celów, kierunku studiów i planów zawodowych. Zobacz, jakie masz możliwości i co warto wziąć pod uwagę.

Studia II stopnia

Jeśli zależy Ci na tytule magistra, rozważ kontynuację. W wielu zawodach (np. nauczyciel, psycholog, pracownik naukowy) to konieczność, a w innych, atut przy awansie lub ubieganiu się o lepsze stanowisko. Studia magisterskie pozwalają też pogłębić wiedzę i wyspecjalizować się w konkretnym obszarze. Warto, jeśli:

• chcesz pracować w zawodzie wymagającym magistra,

• planujesz karierę naukową lub akademicką,

• masz czas i środki, by poświęcić się dalszej nauce.

Studia doktoranckie

Doktorat to droga dla pasjonatów. Jeśli lubisz badania naukowe, chcesz zajmować się teorią i rozwijać naukę, to może być kierunek dla Ciebie. Nie jest to jednak „naturalna kontynuacja” dla każdego. Warto rozważyć, jeśli:

• interesuje Cię kariera akademicka,

• chcesz zostać wykładowcą lub naukowcem,

• masz konkretny temat badawczy i gotowość na kilka lat intensywnej pracy.

Studia podyplomowe

To opcja dla osób, które chcą się przebranżowić lub zdobyć nowe kwalifikacje. Zwykle bardziej praktyczne i nastawione na konkretny zawód niż klasyczne studia. Trwają krócej (1–1,5 roku), często prowadzone są online lub w weekendy. Warto, jeśli:

• chcesz zmienić zawód,

• potrzebujesz konkretnej specjalizacji (np. z HR, psychologii biznesu, analityki danych),

• nie potrzebujesz tytułu magistra, ale konkretnej wiedzy i certyfikatu.

Zatem kontynuacja edukacji to dobra inwestycja, jeśli masz konkretny plan i cel. Jednak nie zawsze warto „iść dalej tylko po to, żeby iść”. Czasem lepiej wejść na rynek pracy i wrócić do nauki później, już z doświadczeniem i sprecyzowanymi oczekiwaniami.

Jakie miasto najlepsze do studiowania?

Kiedy myślisz o studiach, nie chodzi tylko o kierunek. Liczy się też miejsce, w którym spędzisz kilka ważnych lat życia. Duże możliwości rozwoju, oferta uczelni, kultura, a nawet ceny mieszkań mogą znacząco wpłynąć na Twoje codzienne doświadczenia.

Co roku brytyjska organizacja QS (Quacquarelli Symonds) publikuje ranking najlepszych miast do studiowania. Oceniane są m.in.: liczba uczelni, dostępność edukacji, perspektywy zawodowe, poziom życia, przystępność cenowa i opinie studentów. To kompleksowy obraz tego, jak się żyje i studiuje w danym miejscu.

W zestawieniu na rok 2025 znalazły się cztery polskie miasta:

Warszawa – miejsce 58. na świecie

• Najwięcej uczelni, w tym renomowane jak UW, SGH czy PW.

• Ogromne możliwości rozwoju zawodowego – staże, praktyki, pierwsze prace.

• Świetnie skomunikowane miasto z bogatą ofertą kulturalną.

• Dla kogo? Dla ambitnych, którzy chcą dużo działać i nie boją się miejskiego tempa.

Kraków – miejsce 91.

• Silne tradycje akademickie, piękne stare miasto, mnóstwo wydarzeń.

• Uniwersytet Jagielloński, AGH czy Uniwersytet Ekonomiczny – prestiżowe uczelnie.

• Miejsce, które łączy historię z nowoczesnością.

• Dla kogo? Dla tych, którzy cenią klimat miasta i dobrą atmosferę do nauki.

Wrocław – miejsce 120.

• Szybko rozwijające się uczelnie, dobre warunki życia i infrastruktura.

• Wrocław to jedno z miast, które przyciąga inwestorów, więc nie brakuje ofert pracy.

• Dla kogo? Dla osób, które chcą połączyć naukę z możliwością szybkiego wejścia na rynek pracy.

Poznań – miejsce 138.

• Stosunkowo niskie koszty życia, dobrze zorganizowany transport publiczny.

• Silne uczelnie, takie jak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza czy Politechnika Poznańska.

• Dla kogo? Dla tych, którzy szukają dobrego balansu między nauką a spokojnym stylem życia.

Warto też wspomnieć, że w tegorocznym zestawieniu wypadł z rankingu Gdańsk, który wcześniej cieszył się dużym zainteresowaniem studentów, zwłaszcza tych, którzy cenili bliskość morza i otwartość miasta.

Wniosek? Wybór miasta może być tak samo ważny jak wybór uczelni. Zwróć uwagę na to, czy dane miejsce Cię inspiruje, jak wygląda życie studenckie i jakie są możliwości rozwoju po studiach.

Co zamiast studiów? Nie tylko uczelnie wyższe dają pracę!

Kariera akademicka to nie Twoja bajka i zastanawiasz się, czy studia są potrzebne w życiu? Dobra wiadomość! Nie są obowiązkowe, by osiągnąć sukces zawodowy. Dla niektórych osób wybór innej ścieżki może okazać się trafniejszy: szybszy start w karierze, brak długów studenckich, konkretne umiejętności zamiast teorii. Warto wiedzieć, że pracodawcy coraz częściej szukają kompetencji, a nie dyplomów.

Dobre opcje zamiast studiów:

• Szkoły policealne – np. technik weterynarii, technik usług kosmetycznych, opiekun medyczny. Krótszy czas nauki i praktyczne kwalifikacje.

• Kursy zawodowe i certyfikaty – programowanie, grafika, księgowość, masaż, języki obce. Często wystarczają, by dostać pierwszą pracę.

• Bootcampy IT – intensywne szkolenia np. z programowania, UX/UI czy testowania oprogramowania. Dla osób, które chcą szybko wejść do branży technologicznej.

• Szkoły artystyczne i kreatywne – aktorstwo, fotografia, projektowanie ubioru, make-up. Dla tych, którzy mają talent i chcą działać twórczo.

• Staże i praktyki – nawet bez studiów możesz uczyć się w pracy, zdobywać doświadczenie i awansować w konkretnym środowisku.

• Edukacja online – platformy jak Coursera, Udemy, Google Career Certificates dają dostęp do kursów prowadzonych przez specjalistów z całego świata.

• Własna działalność gospodarcza – jeśli masz pomysł na produkt, usługę, markę osobistą albo chcesz działać jako freelancer.

Nie każdy potrzebuje tytułu magistra, by czuć się spełnionym i dobrze zarabiać. Zanim zdecydujesz się na studia, zastanów się, co chcesz robić w życiu i jaka droga Cię do tego doprowadzi. Czasem lepszą decyzją jest nauka konkretnego zawodu, niż studiowanie tylko dlatego, że „trzeba coś studiować”. Wybieraj świadomie, nie z rozpędu.

Jaki kierunek wybrać? Podsumowanie

Po ukończeniu szkoły średniej otwiera się wiele dróg. Tylko jak zdecydować, którą pójść? Możliwości jest masa, ale nie im większy wybór, tym trudniej postawić krok na którejś ze ścieżek. Dlatego najważniejsze są Twoje priorytety. Jeśli zależy Ci przede wszystkim na wysokich zarobkach, kieruj się w stronę informatyki, inżynierii czy finansów. Jeśli marzysz o zawodzie z misją, pomyśl o kierunkach medycznych, psychologii albo edukacji. Studia warto wybierać z głową: patrząc na swoje ambicje, potrzeby i realne możliwości, a nie tylko na chwilowe trendy czy presję otoczenia.