Blog

25.11.2024

Dzień Kolejarza i Tramwajarza – historia, tradycje i współczesne obchody

Każdego roku, 25 listopada, setki tysięcy Polaków wsiadają do pociągów i tramwajów, często nie zdając sobie sprawy, że tego dnia obchodzimy Dzień Kolejarza i Tramwajarza. To święto ludzi, którzy każdego dnia dbają o nasze bezpieczne podróże, niezawodny transport i pulsujące życie miast. Jak narodziła się ta wyjątkowa tradycja? Dlaczego właśnie w listopadzie oddajemy hołd tym zawodom? W naszym artykule zabierzemy Cię w podróż i wspólnie poznamy szczegóły tego mało znanego święta.

Znaczenie kolei i tramwajów w naszym życiu

Koleje i tramwaje odgrywają kluczową rolę w naszym codziennym życiu, będąc nie tylko środkiem transportu, ale także istotnym elementem rozwoju społeczno-gospodarczego i kulturowego. Tramwaje, jako symbol miejskiego transportu zbiorowego, przyczyniają się do ekologicznej mobilności, zmniejszając emisję spalin i odciążając ruch samochodowy. Kolej natomiast łączy kraje i kontynenty, wpływając na rozwój handlu, turystyki i przemysłu.

Każdego dnia tysiące kolejarzy i tramwajarzy dbają o to, by pociągi i tramwaje płynnie przemierzały miasta i wsie, łącząc ludzi z miejscami, które są dla nich ważne. Jednak 25 listopada to dzień, w którym to oni stają się bohaterami pierwszego planu – obchodzimy wtedy Dzień Kolejarza i Tramwajarza. To święto, sięgające swoimi korzeniami początków XX wieku, to nie tylko okazja do podziękowania za ich codzienny trud, ale także szansa, by zgłębić fascynującą historię i tradycje związane z tymi zawodami.

Dlaczego Dzień Kolejarza i Tramwajarza obchodzimy akurat 25 listopada?

Dzień Kolejarza i Tramwajarza obchodzimy 25 listopada ze względu na tradycję związaną z katolickim wspomnieniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej, która jest patronką kolejarzy i przewoźników. Święta Katarzyna, żyjąca na przełomie III i IV wieku, była męczennicą chrześcijańską i symbolizuje odwagę oraz poświęcenie. W kulturze chrześcijańskiej jej wspomnienie przypada właśnie na 25 listopada. Zawód kolejarza, wymagający dużej odpowiedzialności, wytrwałości i siły, został symbolicznie związany z cechami przypisywanymi tej świętej.

Historia Święta Kolejarza i Tramwajarza w Polsce

Historia Święta Kolejarza i Tramwajarza w Polsce sięga XIX wieku, kiedy to obchody związane z pracownikami kolei zaczęły nabierać formalnego charakteru. Pierwsze wzmianki o Dniu Kolejarza pojawiły się w okresie II Rzeczypospolitej, kiedy to święto obchodzono we wrześniu. Wówczas jednak święto kolejarza nie miało charakteru centralnego.

Dopiero w 1954 roku, na wniosek przedstawiciela tarnogórskich kolejarzy Pawła Kocota, Dzień Kolejarza zyskał uroczysty charakter i stał się centralnym wydarzeniem, które odbywało się 12 września.

W 1981 roku, w wyniku działań NSZZ „Solidarność”, postanowiono przenieść obchody na 25 listopada, dzień św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki kolejarzy. To właśnie wtedy odbyły się pierwsze centralne obchody w nowej dacie, które miały miejsce w Lublinie. Od tego czasu 25 listopada stał się symbolem nie tylko dla kolejarzy, ale także dla tramwajarzy, którzy również celebrują swoje święto tego dnia.

Święto Kolejarza i Tramwajarza: tradycje i obchody

Obchody Dnia Kolejarza i Tramwajarza w Polsce są bogate w tradycje, które kształtowały się na przestrzeni lat:

  • Uroczystości religijne: W dniu wspomnienia św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki kolejarzy, odprawiają się msze święte. Uczestniczą w nich pracownicy kolei oraz ich rodziny. Pielgrzymki do sanktuariów, takich jak Jasna Góra, są również popularnym elementem obchodów.

  • Ceremonie wręczenia odznaczeń: W trakcie obchodów wręczane są różnorodne wyróżnienia i odznaczenia, takie jak „Zasłużony dla Kolejnictwa” czy „Medal za długoletnią służbę”. Pracownicy mogą także otrzymać Krzyż Zasługi za wzorowe wykonywanie swoich obowiązków.

  • Wystawy i prezentacje: Obchody często obejmują wystawy nowoczesnego oraz historycznego taboru kolejowego, co pozwala na zaprezentowanie postępów technologicznych w branży oraz przypomnienie o jej historii.

  • Spotkania i wydarzenia lokalne: W wielu miastach organizowane są lokalne uroczystości, takie jak parady, przemarsze z pocztami sztandarowymi oraz różnorodne wydarzenia kulturalne, które integrują pracowników kolei oraz społeczności lokalne.

  • Inicjatywy edukacyjne: Muzea kolejowe organizują specjalne programy edukacyjne, warsztaty oraz pokazy filmowe związane z tematyką kolejową, co przyciąga zarówno pasjonatów kolei, jak i rodziny z dziećmi.

Obchody Dnia Kolejarza i Tramwajarza to nie tylko okazja do refleksji nad historią i znaczeniem transportu szynowego, ale przede wszystkim moment, w którym możemy wyrazić wdzięczność wszystkim pracownikom kolei i tramwajów za ich codzienną, często niedocenianą pracę.