Dyskryminacja ze względu na wiek: ageizm w pracy i społeczeństwie
Dynamicznie zmieniający się rynek pracy nieustannie definiuje nowe wymogi stawiane nie tylko pracownikom, ale również pracodawcom. Wiele firm stara się dążyć do tego, aby wybić się na tle konkurencji i zostać jednymi z najlepszych w branży, dlatego zazwyczaj stawiają na młody, dynamiczny zespół albo też doświadczonych pracowników z wieloletnim stażem, co prowadzi z kolei do często pomijanego w przestrzeni społecznej tematu, jakim jest ageizm, czyli dyskryminacja ze względu na wiek. Pomimo starzejącego się społeczeństwa, problem ageizmu często stanowi temat tabu. Mimo rosnącej inkluzywności i różnorodności, to właśnie dyskryminacja ze względu na wiek często premyka bez echa.
Jeśli zastanawiasz się, czy Ty lub ktoś z Twoich bliskich nie padł ofiarą ageizmu, z tego artykułu dowiesz się między innymi:
-
Jaka jest definicja zjawiska "ageizm" oraz skąd wywodzi się ten termin;
-
Jak przejawia się ageizm na rynku pracy;
-
Jak rozpoznać symptomy dyskryminacji ze względu na wiek w codziennym życiu;
-
Jakie stereotypy związane są z wiekiem i w jaki sposób szkodzą;
-
Jakie są konsekwencje dyskryminacji ze względu na wiek osób starszych i młodszych;
-
Czy są regulacje prawne dotyczące ageizmu zarówno w Polsce, jak i na świecie;
-
Jak walczyć z ageizmem w przestrzeni społecznej i w pracy;
-
W jaki sposób zwiększyć świadomość społeczną dotyczącą dyskryminacji ze względu na wiek;
-
Czym jest inkluzywność wiekowa i jakie są strategie firm i organizacji na jej rzecz;
-
Które kampanie społeczne poruszają problem związany z dyskryminacją ze względu na wiek i w jaki sposób pomagają.
Czym jest ageizm i skąd pochodzi termin?
Pod pojęciem "ageizm" (fonetycznie: ejdżyzm) należy rozumieć formę dyskryminacji ze względu na wiek, która charakteryzuje się stereotypami odnoszącymi się głównie do osób starszych, ale też młodych czy uprzedzeniami skierowanymi do tych grup społecznych. Objawia się nierównym traktowaniem pracowników, kandydatów czy innych grup w zależności od tego, ile mają lat. Sam termin został po raz pierwszy zastosowany przez amerykańskiego gerontologa, Roberta Butlera w latach 60. XX wieku i wywodzi się od anglojęzycznego słowa "age" oznaczającego wiek.
Zjawisko ageizmu najczęściej dotyka osoby starsze, które postrzega się jako mniej produktywne, chętne do uczenia się nowych rzeczy (zwłaszcza z zakresu nowych technologii), wolniejsze w wykonywaniu obowiązków służbowych czy przyswajaniu wiedzy oraz mniej elastyczne pod względem wprowadzania wszelkich zmian. Dyskryminacja tej grupy wiekowej może przybierać formę jawną lub subtelniejszą, jak chociażby poprzez marginalizację, lekceważenie potrzeb osób starszych czy poprzez paternalizm (traktowanie podobne do relacji rodzic-dziecko). Chociaż dyskryminacja ze względu na wiek to dosyć powszechne zjawisko, jest trudne w jednoznacznej identyfikacji, ponieważ może dotyczyć osób z różnych grup wiekowych.
Dodatkowo normy społeczne, prawne i organizacyjne w firmach mogą utrudnić rozpoznawanie aktów dyskryminacji osób starszych lub młodszych, co dodatkowo przyczynia się do tolerowania takiego zjawiska i traktowania go jako normalne. Często zdarza się, że pracodawcy nie zatrudniając zwłaszcza osób starszych bądź je zwalniając, zasłaniają się często takimi argumentami, jak "specyfika stanowiska", "dobro organizacji", "redukcja kosztów" i innymi. Warto jednak wspomnieć, że zjawisko ageizmu wykracza daleko poza rynek pracy i jest również obecny w innych sferach życia. Nierówne traktowanie określonej grupy wiekowej przekłada się również na pogorszenie stanu zdrowia osoby nim dotkniętej, izolacji społecznej, zwiększenia poczucia samotności, pogorszenia jakości życia czy prowadzi do chorób cywilizacyjnych, takich jak depresja. Czynniki charakterystyczne dla ageizmu mogą przyczynić się do przedwczesnej śmierci osoby go doświadczającej. Ze względu na niż demograficzny i starzejące się społeczeństwo warto brać pod uwagę zjawisko dyskryminacji ze względu na wiek, gdyż zaczyna dotykać coraz więcej osób.
Odwiedź nasz portal i zobacz najlepsze ogłoszenia o pracę w Polsce! |
Jako podłoże ageizmu wobec osób starszych mogą stanowić zjawiska takie, jak:
-
kult młodości obecny w sferze społecznej i przestrzeni medialnej;
-
negatywne stereotypy i uprzedzenia związane ze starością (a nawet osobami już po 50 roku życia);
-
brak rzetelnej wiedzy dotyczącej osób starszych u przedsiębiorców i osób świadczących usługi osobom starszym;
-
sytuacja na rynku pracy (rosnące bezrobocie nasilające konkurencję na dane stanowisko; możliwość znalezienia pracy online w innym mieście, co skutkuje dużą ilością kandydatów spoza obszaru zamieszkania na jedno stanowisko; duża rotacyjność na rynku pracy);
-
obawa przed rozwiązaniem stosunku pracy, przez co osoby starsze godzą się na akty dyskryminacji;
-
wysokie koszta prowadzenia działalności gospodarczej, które zmuszają pracodawców do poszukiwania jak najwydajniejszych pracowników za niską pensję;
-
przemiany technologiczne i własnościowe, z powodu których trudniejsze jest budowanie relacji mistrz-uczeń, dzięki której osoby starsze mogłyby przekazać wiedzę zawodową, doświadczenie czy kulturę organizacyjną firmy młodszym współpracownikom;
-
nieznajomość prawa pracy wśród pracowników i pracodawców ze szczególnym naciskiem na prawa osób dyskryminowanych;
-
przewlekłość wszczętych postępowań sądowych oraz wysokie koszty sądowe, które wydłużają zakończenie sprawy (procesy z zakresu prawa pracy trwają zazwyczaj 1,5 roku - 5 lat, zaś wiele z nich kończy się orzeczeniem dyskryminacji ze względu na wiek, co może prowadzić do mniejszej świadomości problemu i poczucia bezkarności u sprawców);
-
niskie kary nakładane przez Państwową Inspekcję Pracy w przypadku aktów ageizmu u pracowników lub kandydatów, a także brak kar ze strony PIP za formułowanie ogłoszeń o pracę w sposób dyskryminujący osoby starsze;
-
procedury dzielenia środków finansowych pomiędzy instytucje społeczne;
-
niedostatek środków w gospodarstwach domowych.
Ageizm na rynku pracy wobec młodszych i starszych pracowników
Zjawisko ageizmu już dawno na dobre zakorzeniło się w stereotypach o podłożu społecznym i kulturowym, według których wartość pracownika wraz z wiekiem maleje. Przedstawianie osób starszych w tak niekorzystnym świetle prowadzi do utrwalania takiego wizerunku, a co za tym idzie — podejmowania praktyk mających na celu jego dyskryminację w pracy, zwłaszcza poprzez ograniczenie rozwoju zawodowego. Ma to niekorzystny wpływ nie tylko na starszych pracowników, ale również młodszych, którym odbiera się możliwość zdobycia doświadczenia, umiejętności i wiedzy przekazanej przez osobę dojrzałą. Ma to zwłaszcza miejsce w firmach oferujących pracę w "młodym i dynamicznym zespole", co utrudnia uzyskiwanie kompetencji od osób doświadczonych.
Ageizm w obrębie rynku pracy przybiera następujące formy:
-
dyskryminacja w ogłoszeniach o pracę (wybieranie kandydatów kierując się wiekiem, a nie kwalifikacjami, zaznaczanie preferowanego przedziału wiekowego kandydatów w ogłoszeniach o pracę i ofertach kierowanych do urzędu pracy, a także stosowanie ukrytych kryteriów określających granicę wieku kandydatów w procesie rekrutacyjnym, o którym wiedzą jedynie rekruterzy);
-
molestowanie psychiczne, czyli naruszanie godności, upokarzanie, poniżanie bądź przykre komentarze kierowane w stronę pracowników lub kandydatów dotyczące ich wieku;
-
brak awansu dla starszych pracowników oraz niewysyłanie na szkolenia zawodowe;
-
niewłączanie do innowacyjnych projektów i innych inicjatyw w obrębie miejsca pracy;
-
wybieranie starszych pracowników jako pierwszych do zwolnienia w przypadku, kiedy dochodzi do zwolnień grupowych, gdyż wypowiedzenie umowy może zostać wydane bez jakiejkolwiek przyczyny dotyczącej jednostki i zastąpione powodem potrzeby cięcia kosztów i pozostawienia tylko najlepszych pracowników;
-
odmowa wykonywania zawodu pracownikom, którzy zbliżają się powoli do osiągnięcia okresu ochronnego (obejmującego okres czterech lub mniej lat do przejścia na emeryturę);
-
wywieranie wpływu na starszych pracowników posiadających zatrudnienie na czas nieokreślony, aby nakłonić ich do wcześniejszego przejścia na emeryturę, przez co otrzymują mniejsze świadczenia po osiągnięciu wieku emerytalnego;
-
przydzielanie starszym pracownikom niższych wynagrodzeń w porównaniu z innymi pomimo posiadania takich samych lub podobnych kompetencji, kwalifikacji potwierdzonych odpowiednią dokumentacją, doświadczenia, a także podczas wykonywania prac wymagających takiego samego wysiłku - jest to zjawisko dyskryminacji płacowej.
Według raportu "Bezpieczeństwo osób starszych w Polsce" aż ponad 60% badanych Polaków uważa, że wiedza i doświadczenie pracowników powyżej 60 roku życia nie są doceniane na rynku pracy. Warto wspomnieć, że również w miejscu zatrudnienia z uprzedzeniami ze strony pracodawców i bardziej doświadczonych pracowników mogą spotykać się również osoby młodsze.
Ageizm w codziennym życiu
Najczęściej temat ageizmu jest poruszany w stosunku do rynku pracy, może przejawiać się również w wielu innych sferach. Chociaż nie jest to zbyt oczywiste, z takimi aktami można spotkać się na co dzień. Ma to miejsce również w prywatnych relacjach międzyludzkich, zwłaszcza ze względu na różnice pokoleniowe, ale może też mieć miejsce w rodzinie, gdzie osoba starsza może być traktowana w sposób parentalny mimo sprawności fizycznej i umysłowej (często wyręcza się takie osoby mimo, że radzą sobie same, a także utwierdza w błędnym przekonaniu o ich niesamodzielności czy nieudolności jedynie z racji wieku). Czasami mowi się, że "są starej daty", co ma lekceważący ton i może rodzić uprzedzenia, a osoby starsze mogą nie być brane na poważnie, z kolei ich uczucia mogą być traktowane jako mniej znaczące, co prowadzi do poczucia osamotnienia. Ageizm może objawiać się również jako niedostrzeganie problemów i oczekiwań osób starszych, co może sprawiać wrażenie, jakby osoby te były przezroczyste. Również ich potrzeby bywają często spychane na dalszy plan i traktowane jako mniej ważne na rzecz osób młodych.
Warto wspomnieć, że również osoby młode doświadczają ageizmu w swojej codzienności, jak chociażby mimo ich zaradności czy samodzielności są wyręczane przez innych, którzy traktują je w taki sposób jedynie ze względu na wiek. Dochodzi również do sytuacji, gdzie zamiast wyjaśnić jakieś zjawisko i przekazać wiedzę, ciekawość młodych jest zbywana słowami, że to dla nich za trudne lub że niczego nie zrozumieją. W efekcie takie osoby nie mają nawet okazji się nauczyć jakiejś umiejętności lub zdobyć niezbędnej wiedzy, a nawet może dojść do poczucia braku sprawczości lub niechęci do podejmowania odpowiedzialności za swoje czyny.
Jakie są stereotypy związane z wiekiem i dlaczego są szkodliwe?
Ageizm najczęściej obejmuje osoby po 50. roku życia, które w pracy są postrzegane jako mniej wydajne, niż młode czy w wieku średnim, co jedynie utrwala stereotypowe założenia. Również panuje przekonanie, że takie osoby częściej zapadają na różne choroby. Także wychodzi się z założenia, że osoby starsze nie przejawiają inicjatywy i są niechętne do poszerzania swojej wiedzy oraz zdobywania nowych umiejętności — w szczególności z obszaru wykorzystywania najnowszych technologii w środowisku pracy. Podobne przekonanie panuje w kontekście nauki języków obcych. Często błędnie się zakłada, że takie osoby są mniej elastyczne we wprowadzaniu wszelkich zmian i posiadają swoje nawyki. Dyskryminowane są również pod kątem motywacji, zakładając, że pracują "na przeczekanie" aż do momentu, kiedy osiągną odpowiedni wiek chroniący ich prawnie przed wypowiedzeniem z miejsca pracy. Do tego stykają się z krzywdzącymi opiniami dotyczącymi możliwości i umiejętności, co prowadzi jedynie do utrwalania tych stereotypów.
Jednak ageizm dotyka również osoby młode, dopiero wchodzące na rynek pracy. Pomimo kultu młodości, również i świeżo upieczeni absolwenci mogą paść ofiarą dyskryminacji i błędnych stereotypów czy przesądów dotyczących jednostek młodych, jak chociażby, że są niechętne do pracy, bo nie są przyzwyczajone, mają za mało doświadczenia i wiedzy, są nieodpowiedzialne, robią wszystko szybko i byle jak, oby wcześniej skończyć czy że brak im zaangażowania. Często również podkreśla się pewne rzeczy w sposób poniżający mający na celu porównywanie przez osoby urodzone w innych czasach, np. "ja w ich wieku...", "za moich czasów młodzi w tym wieku robili już to i to" oraz podobne. Zazwyczaj w zakresie wyznawania irracjonalnych poglądów dotyczących umysłowych cech ludzi młodych, jak chociażby generalizowanie, że teraz pokolenie młodych nie jest tak inteligentne, jak starsze w ich wieku (nie biorąc pod uwagę, że były inne czasy, inne problemy czy że są różne rodzaje inteligencji). Potrafi również pojawić się temat fizycznych aspektów, jak chociażby porównywanie, że młodzi mężczyźni, zwłaszcza z pokolenia Z, są słabi i mniej wytrwali, niż pokolenie rodziców czy dziadków.
Konsekwencje ageizmu osób starszych i młodszych
Pośród innych form dyskryminacji, często ageizm jest mało nagłaśniany, chociaż nie tylko dotyka on znacznie szersze grono osób i jego ofiarą mógł paść każdy. Równie często pomija się konsekwencje dla samej jednostki i całego społeczeństwa, chociaż ich skutki są brzemienne. W zakresie zatrudnienia, zarówno osoby dojrzałe, jak i młodsze, mogą być traktowane parentalnie, jako niezaradne i niegodne dzielenia się odpowiedzialnością. Najczęściej wynika to z obawy przed popełnieniem błędów w wykonywanych obowiązkach służbowych, przez co takie osoby nie tylko nie mają jak nabyć wiedzy i doświadczenia, ale również mogą mieć poczucie, że są jedynie ciężarem dla innych lub będą pierwsze do zwolnienia. Długo utrzymujący się stan, w którym osoba spotyka się z powielaniem stereotypów i dyskryminacji związanej z wiekiem, może prowadzić do poczucia, że jest się niepotrzebnym, nic się nie potrafi, co prowadzi do zaniżenia własnej samooceny. Z kolei uprzedzenia ze strony pracowników i pracodawców może doprowadzić również do pojawienia się chorób cywilizacyjnych u dotkniętych jednostek, jak depresja, co z kolei prowadzi do pogorszenia jakości życia i spadku wydajności, motywacji, poczucia sprawczości oraz chęci rozwoju zawodowego. Dla osób dojrzałych zwłaszcza praca w młodym zespole może skutkować powstaniem bariery międzypokoleniowej i poczuciu stygmatyzacji ze względu na wiek. Może prowadzić to do znacznego pogorszenia stanu zdrowia fizycznego.
Czy ageizm jest regulowany prawnie w Polsce i na świecie?
Pomimo tego, że dosyć mało mówi się o ageizmie, zarówno w Polsce, jak i na świecie istnieje wiele regulacji prawnych obejmujących ochroną pracowników doświadczających dyskryminacji ze względu na wiek. Chociażby w 2000 roku została przyjęta Dyrektywa o równości zatrudnienia (2000/78/WE), która zobowiązuje państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej mającą na celu opracowanie oraz wdrożenie dla każdego kraju szeregu regulacji prawnych, które mają na celu zakaz dyskryminacji na różnych płaszczyznach - w tym ze względu na wiek, gdzie zwrócono szczególną uwagę na obszar zatrudnienia. Zakaz obejmuje między innymi proces przeprowadzania rekrutacji i pośrednictwa pracy, dostęp do szkoleń zawodowych, awanse, warunki zatrudnienia, wynagradzania oraz zwolnień.
Warto również zaznaczyć, że Kodeks Pracy w art. 183a określa, że: „pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy”.
Regulacje prawne dotyczące wszelkich fofm dyskryminacji, w tym ze względu na wiek znajdują się również w:
-
Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka;
-
Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet;
-
Paktach Narodów Zjednoczonych dotyczące praw obywatelskich i politycznych oraz praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych
-
Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności;
-
Konwencji nr 111 Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP).
Walka z ageizmem w społeczeństwie i miejscu pracy oraz zwiększanie świadomości społecznej
Istnieje wiele metod na przeciwdziałanie ageizmowi na rynku pracy i w przestrzeni publicznej. Ważne jest, aby na początku zadbać o język, aby nie był wykluczający, np. poprzez zaprzestanie stosowania zwrotów typu "ok, boomer" lub, że coś jest "boomerskie", co zwłaszcza dotyczy grupy wiekowej 50+. Warto pamiętać, aby pozwolić takim osobom przekazywać wiedzę i uczyć umiejętności, żeby nie czuły się niepotrzebne czy przekazywać im tak samo ważne zadania, jeśli leży to w zakresie ich kompetencji.
Strategie firm i organizacji na rzecz inkluzywności wiekowej przy zatrudnieniu
W ofertach zatrudnienia warto zaprzestać stosowania dosyć popularnego już sformułowania "młody, dynamiczny zespół", co jest ukazywane jako zaleta. Nawet badanie przeprowadzone przez Sodexo pokazuje, że aż 80% badanych uważa możliwość współpracy w zróżnicowanym pokoleniowo zespole jako zaletę dając znacznie większe możliwości rozwoju na rynku pracy i poprawiając samopoczucie dzięki zróżnicowaniu pod względem wieku. Wizerunkowo przedsiębiorstwa kierujące swoją ofertę do specjalistów ze wszystkich grup wiekowych wzbudzają znacznie większy szacunek i uznanie, pokazując, że dbają o pracownika i dają możliwość rozwoju zawodowego bez dyskryminacji.
Strategie działów HR i PR na rzecz przeciwdziałania ageizmowi na rynku pracy
Również takie działy, jak HR, PR czy specjaliści ds. employer brandingu mogą mieć znaczący wpływ na to, jak kreowany jest wizerunek dojrzałych pracowników na rynku pracy poprzez czętszym ich zatrudnieniu biorąc pod uwagę równość szans w przypadku kandydatów o podobnych kompetencjach i doświadczeniu, a także mogą sporządzać kampanie mające na celu przeciwdziałać ageizmowi poprzez budowanie świadomości dotyczącej problemu wśród pracowników. Dobrym pomysłem będzie sporządzanie kampanii o niedyskryminacji osób dojrzałych i nagłaśnianie ich w social media, dzięki czemu nie tylko dotrze się do szerszej grupy odbiorców, w tym innych firm z tej samej branży, ale też będzie miało to korzystny wpływ na wizerunek przedsiębiorstwa. Warto również w takich materiałach podkreślić przepisy dotyczące dyskryminacji zawarte w Kodeksie Pracy.
Strategie pracodawców w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, przeciwdziałania dyskryminacji podczas rozwiązania stosunku pracy
Z kolei sami pracodawcy przeciwdziałając ageizmowi mogą monitorować dział kadr czy nie dochodzi do dyskryminacji przy rozwiązaniu stosunku pracy, a także dbać o to, żeby wszelkie kursy doszkalające były dostępne dla wszystkich - bez skupiania się na jednej grupie wiekowej. Warto również zadbać, aby podczas ich odbywania nie dochodziło do rozdzielania grup ze względu na wiek - ma to na celu zapobieganie aktom stygmatyzacji i izolacji pracowników dojrzałych lub młodych .
Adresy organizacji zajmujących się przeciwdziałaniu ageizmowi
Osoby doświadczające dyskryminacji w miejscu pracy lub przestrzeni publicznej ze względu na wiek mogą zwrócić się o pomoc do:
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa, tel. (22)5517760, (22)5517811, fax (22)8276453, www.brpo.gov.pl
Forum 50+. Seniorzy XXI wieku! Jest to nieformalna platforma współpracy kilkunastu organizacji seniorskich z terenu całego kraju. Na formum zamieszczone są między innymi działania obejmujące rozpoznawanie dyskryminacji ze względu na wiek; Fundacja JA KOBIETA – koordynator Forum, ul. Kopcińskiego 6/10, 02-777 Warszawa, tel. (22)6415053, fax (22)6439457, email: fundacja-jakobieta@o2.pl, www.forum.senior.info.pl
Helsińska Fundacja Praw Człowieka, ul. Zgoda 11, 00-018 Warszawa, tel. (22)5564440, 8281008, 8286996, email: hfhr@hfhrpol.waw.pl, www.hfhrpol.waw.pl
Związek Biur Porad Obywatelskich, ul. Śniadeckich 12/16 m 17, 00-656 Warszawa, tel. (22)6225554, fax (22)6225553, email: zbpo@zbpo.org.pl ; adresy biur w poszczególnych miastach znajdują się na stronie internetowej: www.zsbpo.org.pl
Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych, które działają przy uczelniach wyższych w kilkunastu miastach w Polsce – studenci prawa pod okiem dydaktyków udzielają bezpłatnych porad prawnych osobom, które padły ofiarą dyskryminacji; ul. Szpitalna 5 lok. 5, 00-031 Warszawa, tel. (22)8289128 wew. 143, fax (22)8289129, email: zarzad@fupp.org.pl; lista adresowa poradni prawnych: www.fupp.org.pl
Fundacja ZACZYN prowadząca grupę wsparcia dla osób 60+ dyskryminowanych ze względu na wiek; ul. Radziwie 5 m 229, 01-164 Warszawa, tel. 723 901 531, zapisy drogą mailową: gabinet.retrospekcje@gmail.com
Jakie kampanie społeczne poruszają temat ageizmu?
W celu poszerzenia wiedzy na temat ageizmu warto zapoznać się z założeniami następujących kampanii, dzięki którym dowiesz się jak mu zapobiegać, reagować na akty dyskryminacji oraz jak uświadamiać otoczenie o skutkach nierównego traktowania osób dojrzałych:
-
"Zrozumieć starość", "Symulator starości" i "Zauważeni!" prowadzone przez Fundację ZACZYN (zaczyn.org);
-
"Równe prawa w każdym wieku" prowadzona przez fundację AGE PLATFORM EUROPE (www.ageizm-krzywdzi.eu);
-
"Obywatelski Głos Seniora", "Poznaj swojego sąsiada-seniora" i "Głos Seniora Polaków za Granicą" prowadzone przez Głos Seniora (glosseniora.pl);
-
„Spraw, aby seniorzy wolni od dyskryminacji istnieli naprawdę” prowadzona przez Fundację Projekt Starsi (projektstarsi.pl);
-
"#AgeizmKrzywdzi!" prowadzona przez fundację AGE PLATFORM EUROPE (www.ageizm-krzywdzi.eu) we współpracy z Fundacją Bonum Vitae (bonumvitae.org.pl).
Pozostałe wpisy

Praca w nocy a zdrowie – Jak przygotować się do nocnych zmian?
Nocne zmiany w pracy lub tzw. praca na nocki, która jest charakterystyczna dla niektórych zawodów wiąże się z dużym obciążeniem zdrowotnym dla organizmu oraz niekiedy prowadzi do rozregulowania biorytmu. Aby temu zapobiec, warto zadbać o kilka istotnych czynników, które pomogą zminimalizować negatywne skutki zdrowotne związane z pracą w porze nocnej oraz podniosą efektywność pracy w późnych godzinach. Warto pamiętać, że definicja pracy na noce odnosi się do sytuacji, w której co najmniej 25% wszystkich godzin w okresie rozliczeniowym przypada w przedziale godzin 21:00-7:00.
2025-01-29

Praca grafika komputerowego — ścieżki kariery i zarobki
Grafika komputerowa to dziedzina, która specjalizuje się w cyfrowej syntezie oraz manipulacji treści wizualnych, co umożliwia generowanie lub przetwarzanie już istniejących obrazów. Polega na tworzeniu obrazów i animacji przy pomocy specjalistycznego oprogramowania. Znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach, jak chociażby tworzenie gier komputerowych, grafika multimedialna, projektowanie stron internetowych, wykonywanie banerów reklamowych i logo firm oraz wiele innych.
2025-01-21

Czy studia są potrzebne? Wykształcenie wyższe a szanse na sukces zawodowy
Wielu uczniów szkół średnich staje przed dylematem związanym z dalszą edukacją. Czy warto kontynuować naukę na uczelni wyższej? A może obecnie doświadczenie liczy się bardziej niż papier? Rozważ razem z nami wszystkie za i przeciw, a przekonasz się, czy studia są Ci potrzebne, by odnieść zawodowy sukces.
2025-01-16

Czy posiadanie tatuażu może przeszkodzić Ci w znalezieniu pracy?
Masz tatuaż i zastanawiasz się, czy to może popsuć Twoje szanse na wymarzoną pracę? Choć świat staje się coraz bardziej otwarty, wiele firm wciąż patrzy na sztukę ozdabiania ciała przez pryzmat stereotypów. Czy widoczny tatuaż na rozmowie kwalifikacyjnej to faktyczne ryzyko odrzucenia, czy już tylko mit z przeszłości?
2025-01-07
Pozostałe wpisy w pozostałych kategoriach

Zarobki kontrolera jakości - czy to opłacalny zawód?
Motoryzacja, przemysł spożywczy, transport czy elektronika to tylko przykłady sektorów, w których liczy się zapewnienie odpowiednich standardów przy jednoczesnej masowej produkcji. Kontroler jakości pełni więc niezwykle ważną rolę w wielu zakładach pracy. Sprawdź, czy w parze z odpowiedzialnością idą również satysfakcjonujące zarobki.
2025-03-06

Czy praca w ochronie po wyroku jest możliwa?
Praca na stanowisku ochroniarza, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wiąże się z pewnymi oczekiwaniami wobec kandydata. Osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu może mieć trudności ze znalezieniem pracy w tej branży. Czy jednak oznacza to, że musi na dobre pożegnać się z karierą w ochronie? Sprawdź!
2025-03-06

Nadgodziny - ile płatne? Rozliczanie pracy w godzinach nadliczbowych
Dla jednych nadgodziny są przykrym obowiązkiem narzuconym przez przełożonego. Inni rozpatrują je w kategoriach dodatkowego zarobku. Obie grupy jednak zwykle są ciekawe, ile płaci się za zostawanie po godzinach. Sprawdź, na jaki dodatek za nadgodziny możesz liczyć i od czego zależy jego wysokość.
2025-02-06

Jak powinno wyglądać rozliczenie delegacji krajowej i zagranicznej?
Czy wiesz, czym różni się delegacja od podróży służbowej? A może zastanawiasz się, jakie należności przysługują Ci podczas służbowych wyjazdów? Delegacje i podróże służbowe to nieodłączny element pracy wielu osób, ale różnice między nimi, a także zasady rozliczania kosztów często budzą pytania.
2025-01-29