Czterodniowy tydzień pracy – jak działa ten model? Czy skrócony czas pracy się opłaca?

Wolny każdy piątek i taka sama wypłata na konto? Dla wielu pracowników to brzmi świetnie. Co więcej, część pracodawców jest gotowa wypróbować taki koncept. Jednak czterodniowy tydzień pracy zgromadził też grono sceptyków. Warto dowiedzieć się więcej na temat tego, jak działa ten model, kiedy ma szansę się sprawdzić i które firmy już pracują w ten sposób. Przeczytaj artykuł i sprawdź, czy w Twojej organizacji ma to rację bytu.

Jak działa czterodniowy tydzień pracy?

Czterodniowy tydzień pracy nie zawsze oznacza to samo. Firmy mogą wdrażać go na różne sposoby, w zależności od branży, rodzaju wykonywanych zadań czy możliwości organizacyjnych. Najczęściej spotyka się dwa modele: skrócony czas pracy w czterodniowym tygodniu lub skompresowany tydzień pracy.

Skrócony czas pracy – mniej godzin do przepracowania

Pracownicy spędzają w pracy mniej godzin w tygodniu, np. 32 zamiast 40. Oznacza to cztery dni po 8 godzin, a nie pięć. Ten model wymaga najczęściej przeorganizowania zadań i większej efektywności w krótszym czasie, ale pozwala zachować work-life balance bez nadgodzin.

Skrócony tydzień pracy – skompresowane godziny pracy

Liczba godzin w tygodniu pozostaje taka sama, ale są one rozłożone na cztery dni. Pracownicy pracują np. 4 × 10 godzin. To rozwiązanie daje dłuższy weekend, ale dzień pracy jest bardziej intensywny i wymaga większej wytrzymałości.

Wybór modelu zależy od tego, czy firma stawia przede wszystkim na zmniejszenie czasu pracy, czy na jego lepsze skumulowanie. W obu przypadkach jednak liczy się odpowiednie planowanie, aby krótszy tydzień nie oznaczał spadku jakości obsługi klientów czy realizacji projektów.

Czterodniowy tydzień pracy, a Kodeks pracy – co mówi prawo?

W polskim Kodeksie pracy istnieje przepis, który pozwala na wprowadzenie krótszego tygodnia pracy. Zgodnie z art. 143 Kodeksu pracy, pracownik może złożyć pisemny wniosek o tzw. system skróconego tygodnia pracy. W tym modelu wykonuje się pracę przez mniej niż 5 dni w tygodniu, ale w zamian dobowy wymiar czasu pracy może być wydłużony – maksymalnie do 12 godzin. Okres rozliczeniowy w takim przypadku nie może przekroczyć 1 miesiąca.

Dla kogo wniosek o czterodniowy tydzień pracy?

Prawo nie ogranicza tego rozwiązania do konkretnych branż czy stanowisk. W teorii może z niego skorzystać każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Warunkiem jest złożenie pisemnego wniosku do pracodawcy. Firma nie ma obowiązku wprowadzać takiego systemu z własnej inicjatywy. Decyzja o zgodzie należy do pracodawcy. Może odmówić, jeśli uzna, że organizacja pracy na to nie pozwala.

Wydłużenie dnia pracy (np. do 10–12 godzin) oznacza, że rozwiązanie to nie jest tożsame z pracą 4 × 8 godzin. Jest to raczej system skompresowany, a nie skrócony czas pracy. W praktyce oznacza to, że jeśli marzy Ci się wolny piątek, musisz nie tylko dogadać się z przełożonym, ale też przygotować się na dłuższe dni w pracy w pozostałe cztery.

Od kiedy czterodniowy tydzień pracy w Polsce? Jak dostać dotację?

W Polsce ruszył przełomowy rządowy pilotaż skróconego czasu pracy, który daje szansę na praktyczne przetestowanie modelu 4‑dniowego tygodnia pracy. 28 kwietnia 2025 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło rozpoczęcie przygotowań. Program nosi nazwę "Pilotaż skróconego czasu pracy" i jest to pierwsza tego typu inicjatywa w naszej części Europy.

Okres trwania pilotażu

Oficjalne ogłoszenie programu miało miejsce w czerwcu 2025. Od 1 lipca 2025 ruszył pierwszy pilotaż programu czterodniowego tygodnia pracy, zakładający 35‑godzinny tydzień (4 dni po 8 godzin) przy pełnym wynagrodzeniu. Nabór wniosków o przyznanie środków rezerwy Funduszu Pracy na realizację programu odbywa się elektronicznie. Można wysyłać je od 14 sierpnia do 15 września 2025.

Etapy realizacji pilotażu:

• Przygotowanie – od zawarcia umowy do końca 2025 r.

• Testowanie – od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 r.

• Podsumowanie – sprawozdanie końcowe i ankiety do 15 maja 2027 r.

Jak otrzymać dotację?

Każdy projekt w ramach pilotażu może uzyskać maksymalne wsparcie w wysokości 1 mln zł, z czego nie więcej niż 20 tys. zł na jednego pracownika objętego testem. O dofinansowanie może się ubiegać każdy pracodawca, zarówno przedsiębiorstwa prywatne, jak i podmioty publiczne, fundacje, stowarzyszenia czy lokalne samorządy.

Warunki, które należy spełnić:

• prowadzenie działalności przez co najmniej 12 miesięcy;

• zatrudnianie co najmniej 75 % osób na umowę o pracę (lub analogicznych formach zatrudnienia);

• objęcie pilotażem minimum połowy pracowników;

• utrzymanie zatrudnienia na poziomie co najmniej 90 % stanu początkowego;

• zapewnienie wynagrodzeń i warunków pracy nie gorszych niż na początku projektu.

Środki mogą być przeznaczone w ramach pilotażu na koszty merytoryczne (np. szkolenia, analizy, optymalizację procesów, badania i ekspertyzy) i koszty obsługi (promocja, koordynacja projektu, monitorowanie i rozliczanie – do 10 % wartości projektu).

Jak praca cztery dni w tygodniu wpływa na efektywność i satysfakcję pracowników?

W ostatnich latach coraz częściej mówi się o tym, że krótszy tydzień pracy może poprawić samopoczucie zespołu bez spadku wyników. Zmniejszenie tygodniowego wymiaru godzin z 40 do 32 pozwala pracownikom lepiej odpocząć, a tym samym pracować wydajniej w czasie, który spędzają w biurze lub na home office.

Przykładem może być test przeprowadzony przez japoński oddział Microsoftu, w którym 4-dniowy tydzień pracy przyniósł wzrost produktywności o 40%. Firma odnotowała także oszczędności w zużyciu energii elektrycznej i papieru. Mimo że był to projekt krótkoterminowy i realizowany w specyficznych warunkach kulturowych, podobny trend (choć mniej spektakularny) widać w testach prowadzonych w innych krajach.

Badania potwierdzają też, że im dłuższy tydzień pracy, tym bardziej spada efektywność. W USA tylko 5% zatrudnionych pracuje cztery dni w tygodniu, a 11% – aż sześć. Wyniki pokazują, że skrócenie tygodnia może działać jak inwestycja w motywację i energię pracowników.

Potwierdzają to także polskie doświadczenia. W 2021 roku firma A4BEE przez dziewięć miesięcy testowała 32-godzinny tydzień pracy bez obniżania pensji i świadczeń. Dzięki temu liczba spotkań spadła o 10%, a samopoczucie pracowników wzrosło średnio o 35,7%. To dowód, że krótszy tydzień pracy może sprzyjać nie tylko efektywności, ale też kulturze organizacyjnej, o ile jest dobrze zaplanowany.

Zbuduj efektywny zespół z naszą pomocą! Dodaj ogłoszenie na portalu.

Wady i zalety czterodniowego tygodnia pracy

Czterodniowy tydzień pracy ma swoich entuzjastów i przeciwników, czemu trudno się dziwić. Z jednej strony daje więcej czasu wolnego i może poprawić efektywność, z drugiej wymaga reorganizacji zadań i często zmiany nawyków całych zespołów. Warto więc przyjrzeć się, co ten model może wnieść w życie pracowników i pracodawców, a co może stanowić wyzwanie.

Zalety dla pracowników:

• dodatkowy dzień wolny w tygodniu, co ułatwia odpoczynek, załatwianie spraw prywatnych czy rozwój osobisty,

• mniejsze ryzyko wypalenia zawodowego,

• większa motywacja i koncentracja podczas krótszego tygodnia,

• lepsza równowaga między życiem zawodowym a prywatnym.

Wady dla pracowników:

• w przypadku skompresowanego tygodnia – dłuższe dni pracy (nawet do 10–12 godzin), co może być męczące,

• konieczność większej dyscypliny i organizacji, by zdążyć z zadaniami,

• ograniczona dostępność do współpracowników czy klientów w dni wolne, co może utrudniać komunikację.

Zalety z perspektywy pracodawcy:

• potencjalny wzrost produktywności i satysfakcji zespołu,

• poprawa wizerunku firmy jako nowoczesnego i przyjaznego miejsca pracy,

• mniejsze koszty operacyjne (energia, biuro, materiały),

• łatwiejsze przyciąganie i zatrzymywanie talentów.

Wady z perspektywy pracodawcy:

• konieczność przeorganizowania procesów i harmonogramów,

• ryzyko opóźnień w projektach wymagających codziennej dostępności,

• potrzeba inwestycji w automatyzację i lepsze narzędzia pracy,

• trudności w branżach wymagających stałej obsługi klienta lub pracy zmianowej.

Ostatecznie sukces wdrożenia czterodniowego tygodnia pracy zależy od tego, czy firma potrafi dostosować swoje procesy do krótszego rytmu i czy pracownicy są gotowi wykorzystać ten czas efektywnie. W dobrze przygotowanym modelu zyskują obie strony. W źle zaplanowanym można łatwo utracić korzyści, które przyciągają do tej idei.

4-dniowy tydzień pracy – jakich firmach na świecie działa?

Na świecie coraz więcej firm testuje lub na stałe wdraża model czterodniowego tygodnia pracy. Warto rzucić okiem na kilka udanych i mniej udanych przykładów:

• Microsoft Japonia – Podczas eksperymentu "Work Life Choice Challenge" w 2019 r. pracownicy mieli wolne piątki, otrzymując pełne wynagrodzenie. Rezultatem był wzrost produktywności o 40%, spadek zużycia energii elektrycznej o 23% i oszczędność papieru o 59%.

• Perpetual Guardian (Nowa Zelandia) – Wiosną 2018 r. firma wdrożyła sześciotygodniowy pilotaż 4-dniowego tygodnia. Efekt: 78% pracowników lepiej zarządzało work–life balance (wzrost o 24 punkty procentowe), stres zmniejszył się o 7 punktów, a satysfakcja z życia wzrosła o 5 punktów. Produktywność wzrosła o 20%, zaangażowanie klientów o ponad 30%, przy stabilnych przychodach i spadku kosztów. Po sukcesie rozwiązanie zostało wprowadzone na stałe.

• Planio (Europa) – Firma technologiczna zrezygnowała z 40‑godzinnego tygodnia i przeszła na czterodniowy model. Zalecenia, które wdrożyła: uporządkowane procesy, eliminacja zbędnych spotkań, optymalizacja komunikacji i zbiorowa umowa (social contract) przy zespołowym zaangażowaniu.

• Treehouse (USA) – Edukacyjny startup techniczny eksperymentował z 32‑godzinnym, czterodniowym tygodniem. CEO uznał jednak po kilku latach, że wymagało to zbyt dużej samodyscypliny i w końcu wrócono do modelu pięciodniowego, wskazując spadek etosu pracy jako główną przyczynę.

Najwięcej korzyści odnotowano w firmach biurowych i technologicznych. Poprawa produktywności, satysfakcji z pracy i obniżenie kosztów. Eksperymenty z tym modelem pokazały, że ważne jest solidne przygotowanie: optymalizacja pracy, eliminacja zbędnych działań i zakomunikowanie zmian zespołom.

Model sprawdza się przy odpowiednim dopasowaniu procesów, ale nie wszędzie. W branżach wymagających ciągłej dostępności lub z mniej elastyczną strukturą trudniej go wdrożyć. W niektórych przypadkach, jak Treehouse, doświadczenie było niezadowalające, co pokazuje, że model wymaga odpowiedniego dopasowania do kultury firmy i stylu zarządzania.

Które firmy wprowadziły 4-dniowy tydzień pracy w Polsce?

Co ciekawe, jeszcze przed programem pilotażowym, niektóre polskie firmy zdecydowały się na wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy. Jak się udało zrealizować ten koncept na naszym krajowym poletku?

Spadiora

Marka prowadzona przez Martę Lech‑Maciejewską wdrożyła model 4-dniowego tygodnia pracy (32 godziny tygodniowo przy pełnym wynagrodzeniu) w połowie 2021 roku. Model przetrwał okres próbny „tylko przez lato” i funkcjonuje do dzisiaj. Wypowiedzi właścicielki, Marty Lech-Maciejewskiej, potwierdzają, że efektywność nie ucierpiała, a liczba błędnie wysyłanych zamówień spadła.

Herbapol Poznań

Firma farmaceutyczna zaczęła etapowe wdrażanie czterodniowego tygodnia pracy od stycznia 2024. System zakładał stopniowe zwiększanie liczby wolnych piątków — najpierw jeden, później dwa oraz trzy wolne piątki miesięcznie — by od października objąć tym wszystkich pracowników. Firma zapewnia, że zmniejszony czas pracy nie wpływa na etat, wynagrodzenie ani przyszłe podwyżki, a działania wpisują się w strategię ESG i kulturę work-life balance.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce – jakie są opinie na ten temat?

Temat skróconego tygodnia pracy wywołuje w Polsce duże emocje, zarówno wśród pracowników, jak i w środowisku pracodawców. Dane z najnowszych raportów pokazują, że obie grupy patrzą na ten model zupełnie inaczej.

Co mówią pracownicy?

Według raportu Hays Poland „Czterodniowy tydzień pracy 2025” aż 90% profesjonalistów chciałoby pracować w systemie 4 × 8 godzin, jeśli nie wiązałoby się to z obniżką wynagrodzenia. Model ten zyskał największe poparcie wśród wszystkich badanych wariantów.

• 55% specjalistów i menedżerów uważa, że Polska jest gotowa na skrócenie tygodnia pracy,

• 25% jest przeciwnego zdania, a pozostali nie mają wyrobionej opinii.

Najczęściej wskazywane korzyści:

• więcej czasu wolnego – 83% odpowiedzi,

• poprawa ogólnej satysfakcji z życia – 79%,

• lepszy work-life balance.

Najczęściej wskazywane obawy:

• obniżenie wynagrodzenia – 51%,

• ryzyko pracy w nadgodzinach – 41%.

Co na to przedsiębiorcy?

Według badania Konfederacji Lewiatan przeprowadzonego wśród przedsiębiorców 76% firm jest nastawionych negatywnie do pomysłu skrócenia tygodnia pracy. Co więcej, Polski Instytut Ekonomiczny ujawnia: 51% przedsiębiorców wskazuje, że specyfika ich branży uniemożliwia wprowadzenie 4-dniowego modelu. Główne obawy to trudności organizacyjne, ryzyko spadku konkurencyjności i dostępności dla klientów oraz potencjalne zwiększenie kosztów w razie konieczności zatrudnienia dodatkowych osób.

Widać wyraźną rozbieżność. Pracownicy widzą w krótszym tygodniu pracy przede wszystkim szansę na poprawę jakości życia, podczas gdy przedsiębiorcy częściej koncentrują się na ograniczeniach i kosztach. Wspólnym punktem pozostaje warunek zachowania pełnego wynagrodzenia. Bez niego poparcie dla zmian znacząco maleje.

Krótszy dzień czy 4 dni pracy – co ma więcej zwolenników w Polsce?

Krótszy czas pracy w pięciodniowym tygodniu czy wydłużenie weekendu? Z danych Research Partner/Ariadna wynika, że w Polsce wyraźnym faworytem jest skrócenie tygodnia pracy do czterech dni. W badaniu przeprowadzonym w dniach 1–4 sierpnia 2025 r. na ogólnopolskiej próbie 1040 osób:

• 57% respondentów wybrało opcję pracy 4 dni w tygodniu zamiast 5,

• 17% opowiedziało się za skróceniem dnia pracy z 8 do 7,5 godziny,

• 26% uznało, że trudno im wskazać preferowane rozwiązanie.

Przewaga zwolenników 4-dniowego tygodnia może wynikać z faktu, że dodatkowy wolny dzień w całości pozwala na realny odpoczynek, załatwienie spraw prywatnych czy rozwój pasji. Skrócenie dnia pracy o zaledwie pół godziny jest zmianą mniej odczuwalną w codziennym życiu, a jednocześnie nie daje tak dużego efektu w regeneracji. Może więc się okazać, że to ta opcja przyniesie firmom satysfakcję i większe zaangażowanie pracowników.

Jak wdrożyć czterodniowy tydzień pracy w swojej firmie?

Przejście na czterodniowy tydzień pracy to poważna zmiana organizacyjna, która wymaga czegoś więcej niż tylko zmiany grafiku. Chcąc, aby wdrożenie zakończyło się sukcesem, warto podejść do tematu strategicznie i etapami.

Praktyczne wskazówki dla przedsiębiorcy:

• Zbadaj kulturę organizacyjną – Upewnij się, że zespół potrafi pracować efektywnie, a styl zarządzania sprzyja samodzielności. W firmach o wysokiej potrzebie kontroli lub z licznymi nadgodzinami taka zmiana może być trudniejsza.

• Określ cel i model wdrożenia – Zdecyduj, czy skracasz czas pracy (np. 4 × 8 godzin), czy kompresujesz go (np. 4 × 10 godzin). Wybór powinien wynikać z charakteru pracy i oczekiwań pracowników.

• Przeanalizuj procesy i eliminuj zbędne zadania – Skrócenie tygodnia wymaga usprawnienia obiegu informacji, ograniczenia liczby spotkań i automatyzacji powtarzalnych czynności.

• Uwzględnij przepisy prawa pracy – W przypadku skompresowanego czasu pracy zastosuj system skróconego tygodnia pracy zgodny z Kodeksem pracy (art. 143). Wprowadź odpowiednią ewidencję czasu pracy, aby zachować zgodność z przepisami i uniknąć ryzyka nadgodzin.

• Przetestuj rozwiązanie w formie pilotażu – Zacznij od wybranego działu lub ograniczonego okresu (np. 3–6 miesięcy), monitoruj wyniki i zbieraj feedback od pracowników oraz klientów.

• Mierz efekty – Analizuj wskaźniki takie jak wydajność, satysfakcja pracowników, rotacja kadry, koszty operacyjne czy poziom obsługi klienta.

• Komunikuj zmiany transparentnie – Informuj pracowników o powodach wprowadzenia nowego systemu, zasadach jego funkcjonowania i oczekiwaniach wobec zespołu.

• Bądź gotów na modyfikacje – Pierwsza wersja wdrożenia rzadko jest ostateczna. Wprowadzaj poprawki w harmonogramach, narzędziach czy procedurach, aby model działał jak najlepiej.

Dobrze zaplanowany i przetestowany 4-dniowy tydzień pracy może stać się silnym narzędziem budowania marki pracodawcy, zwiększenia lojalności zespołu i poprawy efektywności, ale tylko wtedy, gdy jest dopasowany do realiów firmy, a nie wdrażany na siłę.

💡 Przeczytaj też o pokrewnym systemie 4-brygadowym!

Czterodniowy tydzień pracy – najważniejsze informacje

Czterodniowy tydzień pracy to idea, która w Polsce coraz częściej wychodzi poza etap dyskusji i testów w pojedynczych firmach. Wyniki badań i doświadczenia przedsiębiorstw (zarówno krajowych, jak i zagranicznych) pokazują, że skrócenie tygodnia pracy może poprawić efektywność, zwiększyć satysfakcję zespołu i realnie wspierać wellbeing pracowników. Jednocześnie wymaga ono dobrego przygotowania i dopasowania do specyfiki branży.

Najważniejsze informacje

• Istnieją dwa główne modele: skrócenie tygodniowego czasu pracy (np. 4 × 8 h) lub skompresowanie godzin w czterech dniach (np. 4 × 10 h).

• Kodeks pracy (art. 143) pozwala na skrócony tydzień pracy przy wydłużeniu dniówki do maks. 12 godzin, na pisemny wniosek pracownika i za zgodą pracodawcy.

• Od lipca 2025 działa rządowy pilotaż skróconego czasu pracy z dotacjami do 1 mln zł.

• Badania pokazują, że większość pracowników popiera model 4 × 8 h przy zachowaniu pełnego wynagrodzenia, podczas gdy większość przedsiębiorców jest do niego sceptyczna.

• Przykłady firm (Spadiora, Herbapol Poznań, Microsoft Japonia, Perpetual Guardian) potwierdzają korzyści, ale też pokazują, że sukces zależy od kultury organizacyjnej.

• Skuteczne wdrożenie wymaga pilotażu, analizy procesów, eliminacji zbędnych zadań i dostosowania ewidencji czasu pracy.

Czterodniowy tydzień pracy nie jest uniwersalnym rozwiązaniem dla wszystkich, ale w odpowiednich warunkach może być inwestycją w długoterminową efektywność i dobrostan zespołu. Warto rozważyć, czy Twoja organizacja jest gotowa na ten krok oraz czy potrafi wykorzystać dodatkowy dzień wolny jako przewagę w walce o najlepsze talenty.