Zaświadczenie o niekaralności — jak i gdzie można je uzyskać
Zaświadczenie o niekaralności to dokument potwierdzający, że dana osoba nie została skazana wyrokiem sądu. Wydaje je Krajowy Rejestr Karny (KRK) na wniosek zainteresowanego podmiotu zbiorowego lub osoby fizycznej, pod warunkiem że istnieje podstawa prawna, dzięki której mogą uzyskać takie dane. Co oznacza to dla pracownika ubiegającego się o pracę? Jak i gdzie można uzyskać takie zaświadczenie? Wyjaśnijmy.
Kiedy potrzebujesz zaświadczenia o niekaralności
Jeśli ubiegasz się o pracę, pracodawca może wymagać od Ciebie przedłożenia zaświadczenia o niekaralności i sam może o nie wystąpić, ale tylko w określonych przypadkach. Innymi słowy, musi istnieć podstawa prawna. Co oznacza, że nie każdy pracodawca może od Ciebie wymagać zaświadczenia o niekaralności. Istnieje konkretna lista stanowisk, których taki wymóg dotyczy. Należą do nich:
- stanowiska urzędów państwowych i samorządowych,
- nauczyciele i wychowawcy kolonijni,
- policjanci,
- pracownicy kontroli skarbowej,
- agenci ochrony,
- konwojenci,
- detektywi,
- taksówkarze,
- przewodnicy i piloci wycieczek.
Przyjęło się jednak, że część pracodawców, którzy nie są uprawnieni przepisami do pozyskiwania takich informacji, oczekują przedłożenia zaświadczenia o niekaralności przez pracowników ubiegających się o zatrudnienie. Dotyczy to najczęściej tych stanowisk, z którymi wiąże się odpowiedzialność materialna i obrót gotówką. Należy jednak wiedzieć, że choć możesz spełnić oczekiwania pracodawcy i przedłożyć mu takie zaświadczenie, to jeśli tego nie zrobisz, nie możesz być z tego powodu zdyskredytowany w procesie rekrutacji. Gdybyś bowiem udowodnił pracodawcy, że ten nie przyjął Cię do pracy tylko ze względu na brak takiego dokumentu, a inna osoba ubiegająca się o to stanowisko o takich samych kwalifikacjach dostała zatrudnienie tylko ze względu na to, że taki dokument przedstawiła, mógłbyś dochodzić swoich praw w sądzie.
Kto może wnioskować o zaświadczenie o niekaralności
Ustawa z dnia 24 maja 2000 roku o Krajowym Rejestrze Karnym (KRK) z późniejszymi zmianami precyzyjnie mówi o tym, kto i jakie informacje może pozyskać z Rejestru. Podmiotami uprawnionymi są do tego zarówno pracodawcy, którzy prowadzą zatrudnienie na stanowiska z listy stanowisk objętych wymogiem niekaralności, jak i osoby fizyczne, których temat dotyczy. Innymi słowy, każda uprawniona osoba fizyczna, spółka osobowa lub kapitałowa, dla której istnieje podstawa prawna, może ubiegać się o takie informacje z Rejestru. Może się o nią ubiegać także sam zainteresowany.
Jakie informacje zawiera zaświadczenie o niekaralności
Zaświadczenie o niekaralności oprócz podstawowych informacji o osobie takich jak imiona, nazwisko, czy rok urodzenia, które wypełnia sam zainteresowany lub inny uprawniony podmiot, zawiera jedną, kluczową informację — że osoba figuruje lub nie figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym. W praktyce oznacza to, że zaświadczenie jest odpisem, które ma na celu przedstawienie tylko jednej informacji. Dzięki niemu dowiemy się, czy sprawdzana osoba była skazana prawomocnym wyrokiem sądu, czy też nie.
Jak możesz uzyskać zaświadczenie o niekaralności
Istnieje kilka metod uzyskania zaświadczenia z KRK. Wniosek o taki dokument możesz złożyć osobiście, przez pełnomocnika, listownie lub przez Internet, Za każdym razem musisz jednak wypełnić wniosek, w którym należy wskazać dane osoby, o której informacje chcesz uzyskać.
Osobiście
Złożenie wniosku osobiście to najkrótsza droga do uzyskania zaświadczenia o niekaralności. Takie zaświadczenie dostaniesz od ręki (w wyjątkowych przypadkach do 7 dni) w punkcie informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego, który znajduje się w najbliższym sądzie okręgowym lub rejonowym. Wystarczy, że wypełnisz wniosek, a pracownicy punktu sprawdzą, czy figurujesz w Rejestrze i przybiją na wniosku odpowiednią pieczęć. Innymi słowy, postawią pieczęć mówiąca o tym, że osoba wskazana we wniosku figuruje lub nie figuruje w Rejestrze Karnym.
Przez Pełnomocnika
Wniosek o zaświadczenie o niekaralności możesz złożyć przez pełnomocnika, którym mogą być Twoi bliscy, w tym mąż, żona, dzieci, rodzice, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo lub dalsza rodziny i osoby niespokrewnione. Jednak w ich przypadku wymagana będzie opłata za pełnomocnictwo (nie zapłacisz jej jedynie za pełnomocnika będącego bliskim członkiem rodziny).
Pocztą Polską
Wniosek o wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego możesz złożyć także listownie, wysyłając list polecony na adres Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego w Warszawie, albo na adres jednego z punktów informacyjnych. Zaświadczenie powinno zostać do Ciebie wysłane na adres wskazany we wniosku w terminie 7 dni, od otrzymania wniosku.
Przez Internet
Zaświadczenie z KRK wydawane jest także przez Internet. W tym celu musisz posiadać profil zaufany i wypełnić formularz za pośrednictwem strony Krajowego Rejestru Karnego. Warto jednak wiedzieć, że zapytania złożone w sposób elektroniczny, otrzymają odpowiedź także elektroniczną, która nie może zostać wydrukowana, a może być przesyłana jedynie poprzez e-mail lub nośnik pamięci elektronicznej. Zaświadczenie o niekaralności wydawane jest zwykle tego samego dnia, nie później jednak niż w terminie 7 dni od złożenia wniosku.
Czy zaświadczenie o niekaralności jest płatne
W zależności od sposobu złożenia wniosku dokument zaświadczenia o niekaralności zostanie Ci wydany za określoną opłatą. Jeśli złożysz wniosek osobiście w Punkcie Informacji Krajowego Rejestru Sądowego lub za pośrednictwem Poczty Polskiej, zapłacisz 30 zł. Opłatę musisz uiścić przed złożeniem lub wysłaniem wniosku za pomocą znaków opłat sądowej, zakupionych w kasie sądu, w systemie e-Płatności lub przelewem na rachunek bankowy Ministerstwa Sprawiedliwości, wskazując w tytule przelewu imię i nazwisko osoby, której dotyczy wniosek. Dowód wniesionej opłaty musisz dołączyć do wniosku.
Jeśli natomiast wniosek o wydanie zaświadczenia składasz za pośrednictwem e-KRK (przez Internet) to opłata wyniesie 20 zł i możesz ją wnieść wyłącznie za pomocą jednej z metod, udostępnionych w systemie e-KRK.
Jeśli wnioskujesz o wydanie zaświadczenia na swój temat, ale chcesz to zrobić za pośrednictwem osoby trzeciej, która nie jest z Tobą spokrewniona, to będziesz musiał dodatkowo wnieść opłatę skarbową za pełnomocnictwo (17 zł).
Wszystkie te opłaty reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego.
Pozostałe wpisy
Praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze — Co musisz o niej wiedzieć?
Praca w warunkach szczególnych dotyczy zawodów, w których obowiązki służbowe wykonywane są w trudnych lub niebezpiecznych okolicznościach bądź o znacznym stopniu uciążliwości, które wiążą się z koniecznością dostosowania się do trudnych warunków otoczenia i mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników. Z kolei praca o szczególnym charakterze obejmuje wykonywanie obowiązków zawodowych przy pracy wymagającej szczególnej odpowiedzialności oraz wysokiej sprawności psychofizycznej. Dowiedz się, jakie zawody zaliczają się do pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, jakie są przywileje pracowników zatrudnionych w takich zawodach oraz jakie przepisy regulują ich pracę.
2025-05-13
Czy pracodawca może nie przyjąć wypowiedzenia? Sprawdź, co mówią przepisy!
Jeśli nie odpowiada Ci obecna praca lub na horyzoncie pojawiła się ciekawsza opcja, możesz zdecydować się na zakończenie współpracy bez podawania przyczyny wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy z Twojej inicjatywy pracodawca musi zaakceptować Twój wybór. Oczywiście pod warunkiem, że dopilnujesz odpowiednich formalności. Dowiedz się, czy szef może odmówić przyjęcia wypowiedzenia i jak się przed tym chronić.
2025-04-15
Kto płaci za szkolenia pracowników? Kiedy powstaje obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę?
Szkolenia i kursy pozwalają nie tylko zdobywać nowe kompetencje pracownikom, ale też utrzymać konkurencyjność firmy. Kto jednak pokrywa koszty takiego kształcenia? Czy pracownik może liczyć na wsparcie pracodawcy, a jeśli tak – na jakich warunkach? I kiedy może się zdarzyć, że to właśnie pracownik będzie musiał zwrócić koszty szkolenia? W tym artykule wyjaśniamy, czym jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych w świetle Kodeksu pracy, kto ponosi odpowiedzialność finansową za szkolenia oraz kiedy pojawia się obowiązek ich zwrotu.
2025-04-10
Czy praca w ochronie po wyroku jest możliwa?
Praca na stanowisku ochroniarza, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wiąże się z pewnymi oczekiwaniami wobec kandydata. Osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu może mieć trudności ze znalezieniem pracy w tej branży. Czy jednak oznacza to, że musi na dobre pożegnać się z karierą w ochronie? Sprawdź!
2025-03-06
Pozostałe wpisy w pozostałych kategoriach
Wcześniejsza emerytura — Komu przysługuje i jakie warunki trzeba spełnić, żeby ją przyznano?
Przez wzgląd na to, że wykonywanie niektórych zawodów może stanowić znaczące obciążenie dla pracownika, osoby w nich zatrudnione przy spełnieniu warunków określonych w przepisach prawa pracy mogą ubiegać się o wcześniejszą emeryturę, która różni się od powszechnego wieku emerytalnego w zależności od charakterystyki zawodu oraz występujących w nim czynników ryzyka. Dowiedz się, jakie warunki należy spełnić do uzyskania wcześniejszej emerytury, jakie są jej rodzaje, które z zawodów kwalifikują się do uzyskania wcześniejszych świadczeń emerytalnych oraz czym jest emerytura pomostowa i na czym polega wcześniejsza emerytura przy opiece nad dzieckiem wymagającym stałej opieki.
2025-05-21
Dofinansowanie na pracownika: rodzaje dotacji z PUP i PFRON, ich wysokość oraz warunki, które trzeba spełnić
Planujesz zatrudnić nowego pracownika i zastanawiasz się, czy możesz liczyć na wsparcie finansowe z urzędu pracy lub PFRON? W tym artykule przedstawiamy najważniejsze rodzaje dotacji, jakie mogą otrzymać pracodawcy – od refundacji kosztów stworzenia miejsca pracy, przez dofinansowanie wynagrodzeń, aż po wsparcie w zatrudnianiu osób z niepełnosprawnościami. Sprawdź, na jakie kwoty możesz liczyć i jakie warunki musisz spełnić, by skorzystać z dostępnych form pomocy.
2025-05-15
Jak napisać CV dla ucznia bez doświadczenia? Porady dla ambitnego nastolatka!
Jesteś uczniem w szkole średniej i chcesz zacząć pierwszą pracę, ale nie masz doświadczenia zawodowego? To wcale nie znaczy, że nie możesz aplikować z profesjonalnym dokumentem, a w swoim CV zawrzeć cech i umiejętności, które doceni potencjalny pracodawca. Są sposoby, aby zrobić dobre wrażenie i wyróżnić się na tle innych kandydatów.
2025-05-12
Czym zajmuje się dział HR i jaką rolę odgrywa w strukturze organizacji?
Choć dział HR kojarzy się przede wszystkim z rekrutacją i papierkową robotą, jego rola wykracza daleko poza te podstawowe zadania. To właśnie HR jest odpowiedzialny za budowanie atmosfery w organizacji, dbanie o rozwój pracowników i tworzenie kultury, która sprzyja zaangażowaniu i efektywności. Dzisiaj to ludzie są najcenniejszym zasobem każdej firmy, więc dział HR staje się ważnym partnerem w realizacji strategii biznesowej, wpływając na to, jak firma rozwija się i jak pracownicy czują się w jej strukturach. Czym dokładnie zajmuje się dział HR, jak zacząć pracę w tej branży i jakie trendy dominują w zarządzaniu zasobami ludzkimi? Przeczytaj artykuł!
2025-04-24
