Awans zawodowy – jak przejść na wyższe stanowisko w pracy? Praktyczne wskazówki

Jesteś gotowy na kolejny krok w swojej karierze, ale Twój przełożony nie spieszy się, żeby złożyć Ci propozycję awansu? W takim razie weź sprawy w swoje ręce, przeczytaj nasze wskazówki i dowiedz się, jak zawalczyć o wyższe stanowisko.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Awans w pracy – co to tak naprawdę oznacza?

• Jakie czynniki wpływają na awans w pracy?

• Jak rozmawiać o awansie z przełożonym?

• Jak się przygotować do zmiany stanowiska?

Awans w pracy – co to tak naprawdę oznacza?

Dla wielu osób awans jest wyznacznikiem sukcesu zawodowego. To taki moment w karierze, kiedy ich wysiłki zostają zauważone i docenione. Najczęściej kojarzy się z wyższym stanowiskiem i podwyżką, ale w rzeczywistości może przyjmować różne formy. To nie zawsze spektakularny skok o kilka szczebli w górę. Czasem to zmiana zakresu obowiązków, nowe wyzwania lub większa odpowiedzialność. Dla 74% osób badanych przez InterviewMe regularne awanse to ważny element kariery zawodowej. Jeśli jesteś jedną z nich, warto wiedzieć, jakie masz możliwości rozwoju. Co ciekawe, awansować możesz nie tylko „w górę”, ale też „w bok”.

Awans pionowy

Awans pionowy to klasyczny scenariusz, o którym najczęściej myślisz, słysząc słowo „awans”. Polega na objęciu wyższego stanowiska w strukturze firmy. Zazwyczaj wiąże się z większą odpowiedzialnością, nowymi kompetencjami, a także wzrostem wynagrodzenia.

Przykłady awansu pionowego:

• awans z młodszego specjalisty na specjalistę, a następnie na starszego specjalistę;

• przejście z roli pracownika operacyjnego do stanowiska kierowniczego;

• objęcie stanowiska menedżera zespołu po kilku latach pracy w tej samej firmie.

To forma awansu, która daje poczucie postępu i może otworzyć drzwi do kolejnych szczebli kariery, ale też wiąże się z większą presją i koniecznością szybkiego rozwoju umiejętności przywódczych.

Awans poziomy

Awans poziomy to zmiana stanowiska na równorzędne w hierarchii firmy, ale z innym zakresem obowiązków, często bardziej specjalistycznym lub wymagającym szerszych kompetencji. Może, ale nie musi, wiązać się z podwyżką. To dobra opcja, jeśli chcesz się rozwijać, ale niekoniecznie interesuje Cię zarządzanie zespołem.

Przykłady awansu poziomego:

• przejście z działu obsługi klienta do działu sprzedaży, z zachowaniem podobnego poziomu stanowiska;

• zmiana roli z ogólnego specjalisty ds. marketingu na specjalistę ds. performance marketingu;

• objęcie stanowiska eksperta w danej dziedzinie bez zmiany poziomu w strukturze firmy, ale z większą autonomią.

Awans poziomy pozwala rozwijać się w głąb, budować wiedzę, zdobywać nowe doświadczenia i zwiększać swoją wartość na rynku pracy, nawet jeśli nie pociąga Cię rola lidera.

Kiedy można starać się o awans zawodowy?

W niektórych firmach ścieżka awansu jest jasno określona. Znajdziesz ją w regulaminie wewnętrznym, który precyzuje, ile czasu musisz przepracować na danym stanowisku, jakie wyniki osiągnąć czy jakie kompetencje rozwinąć, aby przejść poziom wyżej. W takich przypadkach nie musisz zgadywać, bo wystarczy, że spełnisz konkretne kryteria, a temat awansu możesz poruszyć w rozmowie z przełożonym zgodnie z przyjętymi zasadami.

Są też zawody, w których awans regulują przepisy lub konkretne ustawy. Dobrym przykładem jest awans nauczycieli, gdzie kolejne stopnie awansu zawodowego (np. nauczyciel kontraktowy, mianowany, dyplomowany) są dokładnie opisane i zależą m.in. od lat pracy, stażu, zdanych egzaminów czy odbytych szkoleń.

A co, jeśli pracujesz w miejscu, gdzie nie ma spisanych zasad dotyczących awansów? Wtedy warto samodzielnie ocenić moment, w którym masz mocne argumenty, by poruszyć temat z przełożonym. Możesz rozważyć rozmowę o awansie, gdy:

• Twoje wyniki znacząco się poprawiły i masz konkretne osiągnięcia;

• przejąłeś więcej obowiązków lub odpowiadasz za ważniejsze projekty;

• wiesz, że Twoje kompetencje są już na poziomie wyższym niż obecne stanowisko;

• minął znaczny czas od ostatniej zmiany zakresu Twojej pracy lub wynagrodzenia.

Pamiętaj, że nikt nie zna Twojej pracy lepiej niż Ty. Jeśli czujesz, że rozwijasz się, bierzesz na siebie coraz więcej, a Twoje zaangażowanie ma realny wpływ na zespół lub firmę, to dobry moment, żeby zawalczyć o kolejny krok w karierze.

Jakie czynniki wpływają na awans w pracy?

Nie ma jednej uniwersalnej recepty na awans. Wszystko zależy od branży, kultury organizacyjnej i konkretnego stanowiska. W niektórych firmach liczą się przede wszystkim liczby, w innych podejście do pracy i kompetencje miękkie. Dlatego już na początku kariery, a najlepiej podczas rozmowy z menedżerem, warto zapytać wprost: jakie są kryteria awansu w tej firmie?

Najczęstsze czynniki, które mogą wpływać na decyzję o awansie wraz z przykładami, gdzie mają największe znaczenie:

• Staż pracy – W wielu miejscach długość zatrudnienia jest brana pod uwagę przy awansach. Szczególnie tam, gdzie liczy się doświadczenie i znajomość wewnętrznych procesów. Przykład: w administracji publicznej, służbach mundurowych czy przy wspomnianym już awansie nauczycieli, staż pracy często jest formalnym warunkiem przejścia na wyższy poziom.

• Kwalifikacje – Ukończone kursy, studia podyplomowe, certyfikaty i inne osiągnięcia potwierdzające kwalifikacje – w niektórych zawodach bez nich trudno o awans. Przykład: w branżach technicznych, IT czy finansach (np. księgowość, audyt) posiadanie określonych uprawnień lub wiedzy specjalistycznej może być istotne, by przejść na wyższe stanowisko.

• Motywacja – Są firmy, które szukają liderów, czyli osób zaangażowanych, samodzielnych i chętnych do działania. Czasem to właśnie motywacja i inicjatywa sprawiają, że ktoś zostaje zauważony szybciej niż inni. Przykład: w branży kreatywnej, w agencjach marketingowych czy startupach często liczy się proaktywność bardziej niż twarde dane w CV.

• Targety i wyniki – W sprzedaży i działach handlowych liczy się jedno – liczby. Osiągnięcia łatwo zmierzyć, a awans jest często nagrodą za przekraczanie planów. Przykład: jeśli pracujesz jako przedstawiciel handlowy, doradca klienta czy specjalista ds. sprzedaży, Twoje wyniki to najważniejszy argument.

• Relacje w miejscu pracy – Umiejętność współpracy, budowania zaufania i dobre relacje z zespołem czy przełożonymi również mają znaczenie. Zwłaszcza jeśli myślisz o stanowisku kierowniczym. Przykład: jeśli starasz się o awans na lidera zespołu, ważne będzie, czy potrafisz zarządzać ludźmi i jesteś dla nich autorytetem nie tylko formalnie.

Warto pamiętać: Nawet jeśli spełniasz wszystkie kryteria, prawdopodobnie i tak to Ty będziesz musiał wykonać pierwszy krok. W wielu firmach awans nie dzieje się automatycznie. Trzeba go zainicjować, przedstawić swoje argumenty i pokazać, że jesteś gotowy na więcej.

Jak rozmawiać o awansie z przełożonym?

Twoją największą przewagą w staraniach o awans jest postawa aktywna, co oznacza, że nie czekasz, aż ktoś sam zauważy Twoją gotowość, tylko bierzesz sprawy w swoje ręce. Pomogą Ci w tym nie tylko umiejętności negocjacyjne, ale przede wszystkim przygotowanie. Dobrze zaplanowana rozmowa to szansa, by pokazać swoją wartość, przedstawić osiągnięcia i pokazać, że jesteś gotowy na więcej. Jak się do niej przygotować?

• Zbierz konkretne argumenty – Przygotuj listę swoich osiągnięć, np. projektów, które zakończyły się sukcesem, problemów, które rozwiązałeś, wyników, które przekroczyły oczekiwania. Niech to będą konkretne dane i przykłady z ostatnich miesięcy.

• Pokaż, jak się rozwijasz – Wspomnij o nowych kompetencjach, kursach, szkoleniach czy certyfikatach. Pokaż, że inwestujesz w siebie i chcesz rozwijać się dalej, nie tylko dla własnej satysfakcji, ale też z korzyścią dla firmy.

• Zastanów się, czego oczekujesz – Chcesz awansu na konkretne stanowisko? Lepszych warunków? Większej odpowiedzialności? Dobrze wiedzieć, czego konkretnie oczekujesz i dlaczego jesteś na to przygotowany.

• Wybierz odpowiedni moment – Unikaj rozmów o awansie „przy okazji” lub w biegu. Najlepiej poproś o spotkanie z wyprzedzeniem i zaznacz, że chcesz porozmawiać o swojej ścieżce zawodowej. To sygnał, że traktujesz temat poważnie.

• Bądź otwarty na feedback – Nawet jeśli nie usłyszysz od razu „tak”, możesz uzyskać cenne informacje: co warto poprawić, czego jeszcze Ci brakuje, jakie są oczekiwania. Potraktuj to jako wskazówki do dalszego rozwoju.

Jeśli przez kilka miesięcy lub lat pracujesz na wynik, rozwijasz się i bierzesz na siebie coraz więcej, to rozmowa o awansie nie powinna być stresującą niespodzianką, tylko naturalnym krokiem. Pozostaje już tylko jedno: dobrze to zaprezentować.

Jak się przygotować do zmiany stanowiska?

Zdobycie awansu to ogromna satysfakcja, ale i początek nowego etapu. Nawet jeśli dobrze znasz firmę, zajęcie wyższego stanowiska oznacza inne wyzwania, odpowiedzialność i często zupełnie nową perspektywę. Jak się przygotować, by wejść w tę rolę pewnie i skutecznie?

• Dopytaj o oczekiwania – Nie zakładaj, że wszystko już wiesz. Poproś przełożonego o jasne określenie Twoich nowych zadań, celów i priorytetów. Dzięki temu szybciej odnajdziesz się w nowej roli i unikniesz nieporozumień.

• Ucz się od innych – Zajrzyj, jak działają osoby na podobnym stanowisku. Nie po to, by ich kopiować, ale żeby wyciągnąć dobre praktyki. Jeśli masz taką możliwość, poproś o mentoring lub spotkanie z kimś bardziej doświadczonym.

• Zadbaj o relacje – Twoja pozycja w zespole może się zmienić, zwłaszcza jeśli awansujesz „z wewnątrz”. Dobrze jest porozmawiać z zespołem, jasno określić swoją nową rolę i pokazać, że nadal można na Tobie polegać, ale też, że potrafisz stawiać granice.

Miej na uwadze, że awans nie jest dany raz na zawsze. Jeśli nie poradzisz sobie na stanowisku, pracodawca może zaproponować powrót na poprzednią posadę, a nawet wręczyć wypowiedzenie zmieniające, które zmusi Cię do tego kroku. Dlatego lepiej dołóż starań, aby odpowiedzialnie podejść do nowych obowiązków.

Awans zawodowy – najważniejsze informacje i porady

Awans zawodowy to nie tylko prestiż i lepsze warunki finansowe. Dla wielu to także świadomy krok w stronę rozwoju, większej odpowiedzialności i nowych wyzwań. Jeśli chcesz zrobić ten krok, warto przygotować się do niego z wyprzedzeniem: dowiedzieć się, jakie są zasady awansu w Twojej firmie, zbudować swoją pozycję i zaplanować rozmowę z przełożonym. Liczy się aktywne podejście i zaangażowanie pracownika, więc zamiast czekać, aż ktoś Cię zauważy, działaj świadomie i pokazuj, że dasz radę na wyższym stanowisku.

Najważniejsze informacje, które warto zapamiętać

• Awans to nie zawsze zmiana stanowiska „w górę” – czasem równie wartościowy może być awans poziomy.

• W niektórych firmach obowiązują formalne kryteria awansu (np. staż pracy, wyniki), a w innych trzeba samodzielnie dopytać, co jest brane pod uwagę.

• Na decyzję o awansie wpływają m.in. Twoje kwalifikacje, motywacja, relacje z zespołem i osiągane wyniki.

• Dobrze zaplanowana rozmowa z przełożonym zwiększa Twoje szanse – przygotuj konkretne argumenty i pokaż, że się rozwijasz.

• Zdobycie awansu to dopiero początek. Zadbaj o dobre wejście w nową rolę, korzystając ze wsparcia, mentoringu i jasnej komunikacji z zespołem.

Na awans pracuje się miesiącami, a czasem latami. Jeśli czujesz, że jesteś gotowy, nie czekaj na idealny moment. Zaprezentuj swoje osiągnięcia, zainicjuj rozmowę i pokaż, że potrafisz wziąć odpowiedzialność nie tylko za swoją pracę, ale i za własny rozwój zawodowy.