Czym są kwalifikacyjne kursy zawodowe (KKZ) i kto może do nich przystąpić?

Kwalifikacyjne kursy zawodowe (KKZ) to nowoczesna i szeroko dostępna forma kształcenia dla dorosłych, która pozwala na szybkie zdobycie praktycznych kompetencji w wybranym zawodzie. Co ważne, KKZ są otwarte dla każdego, kto ukończył 18 lat, niezależnie od dotychczasowego wykształcenia czy doświadczenia zawodowego. Dzięki temu stanowią doskonałą szansę zarówno dla osób planujących przebranżowienie, jak i tych, którzy chcą podnieść swoje kwalifikacje lub zwiększyć szanse na awans. W naszym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie są kwalifikacyjne kursy zawodowe, jakie korzyści niosą oraz kto może z nich skorzystać.

Czym są kwalifikacyjne kursy zawodowe?

Kwalifikacyjne kursy zawodowe (KKZ) to nowoczesna, pozaszkolna i elastyczna forma kształcenia ustawicznego dla osób dorosłych, które ukończyły 18 lat. Kursy te przygotowują do zdobycia kwalifikacji zawodowych w konkretnym zawodzie, zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego, w zakresie jednej kwalifikacji.

KKZ są bezpłatne i dostępne dla wszystkich dorosłych bez względu na dotychczasowe wykształcenie. Kursy trwają zwykle od roku do dwóch lat, a ich program skupia się wyłącznie na praktycznej i teoretycznej nauce związanej z wybraną kwalifikacją, bez przedmiotów ogólnokształcących.

Po ukończeniu kursu uczestnik może przystąpić do państwowego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, przeprowadzanego przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną (OKE). Zdanie egzaminu skutkuje uzyskaniem certyfikatu kwalifikacji zawodowej oraz prawem do wykonywania zawodu w danym zakresie.

Jakie kwalifikacje zawodowe można zdobyć dzięki KKZ?

Kwalifikacyjne kursy zawodowe dają możliwość uzyskania umiejętności niezbędnych w wielu zawodach, które odpowiadają aktualnym potrzebom rynku pracy i klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego. Przykładowe kwalifikacje zawodowe dostępne na KKZ to m.in.:

• Branża budowlana: murarz-tynkarz, betoniarz-zbrojarz

• Branża elektroenergetyczna: elektryk, monter sieci i instalacji sanitarnych

• Branża elektroniczno-mechatroniczna: technik mechatronik, technik elektronik, automatyk

• Branża fryzjersko-kosmetyczna: fryzjer, technik usług kosmetycznych

• Branża mechaniczna: mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających

• Branża motoryzacyjna: elektromechanik pojazdów samochodowych, blacharz samochodowy, mechanik motocyklowy

• Branża gastronomiczna: kucharz, cukiernik

• Branża medyczno-społeczna: opiekun medyczny, opiekun osoby starszej, podolog, asystent osoby niepełnosprawnej

• Branża rolniczo-leśna: technik rolnik, technik agrobiznesu

• Branża spedycyjno-logistyczna: magazynier-logistyk

• Branża teleinformatyczna: technik informatyk, technik programista

• Branża drzewno-meblarska: stolarz

To tylko wybrane przykłady, ponieważ lista zawodów i kwalifikacji dostępnych w ramach kursów zawodowych jest bardzo szeroka i obejmuje zarówno zawody techniczne, budowlane, medyczne, usługowe, jak i rolne czy przemysłowe.

Jaki jest cel kwalifikacyjnych kursów zawodowych?

Celem kwalifikacyjnych kursów zawodowych (KKZ) jest przede wszystkim umożliwienie osobom dorosłym zdobycia lub uzupełnienia kwalifikacji zawodowych w wybranym zawodzie, co przekłada się na zwiększenie ich szans na rynku pracy. KKZ służą poszerzaniu umiejętności i wiedzy praktycznej oraz teoretycznej niezbędnej do wykonywania zawodu, a także przygotowują do zdania państwowego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.

Dzięki ukończeniu KKZ uczestnicy mogą zwiększyć szanse na awans zawodowy, przebranżowienie, zmianę pracy na lepiej płatną, poprawę pozycji na rynku pracy, a także utrzymanie zatrudnienia w zmieniających się warunkach gospodarczych. Kursy te są także formą wsparcia dla osób poszukujących nowego zawodu lub chcących podnieść swoje kompetencje zawodowe.

Jakie są warunki przystąpienia do kwalifikacyjnych kursów zawodowych?

Aby móc rozpocząć kwalifikacyjny kurs zawodowy i skutecznie zdobyć wybraną kwalifikację, należy spełnić określone warunki formalne i organizacyjne.

• Wiek: Osoba zainteresowana musi mieć ukończone 18 lat. Wyjątkowo, osoby niepełnoletnie (ukończone 15 lub 16 lat) mogą uczestniczyć w KKZ, jeśli spełniają określone warunki, np. mają opóźnienie w cyklu kształcenia z powodu sytuacji życiowej lub zdrowotnej albo przebywają w zakładzie karnym, areszcie śledczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich.

• Wykształcenie: Nie jest wymagane posiadanie określonego wykształcenia, ale z reguły do udziału dopuszcza się osoby, które ukończyły co najmniej gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową.

• Deklaracja przystąpienia do egzaminu: Po ukończeniu kursu uczestnik musi złożyć pisemną deklarację przystąpienia do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe do właściwej okręgowej komisji egzaminacyjnej, najpóźniej na cztery miesiące przed terminem egzaminu.

• Dostosowanie warunków egzaminu: Osoby z niepełnosprawnościami mogą przystąpić do egzaminu w warunkach dostosowanych do ich potrzeb, na podstawie zaświadczenia lekarskiego.

W jakim trybie są realizowane kwalifikacyjne kursy zawodowe?

KKZ są realizowane w różnych trybach, które umożliwiają dostosowanie nauki do potrzeb i możliwości uczestników. Podstawowe formy organizacji zajęć to tryb dzienny, stacjonarny oraz zaoczny.

W trybie dziennym nauka odbywa się przez 5 lub 6 dni w tygodniu, co jest zbliżone do tradycyjnego trybu szkolnego. Tryb stacjonarny przewiduje zajęcia prowadzone przez 3 lub 4 dni w tygodniu, co pozwala na większą elastyczność, zwłaszcza dla osób pracujących. Natomiast tryb zaoczny polega na nauce co 2 tygodnie przez 2 dni (lub co tydzień przez 2 dni), co jest szczególnie wygodne dla osób łączących kurs z obowiązkami zawodowymi lub rodzinnymi.

Ponadto, kształcenie teoretyczne na kwalifikacyjnych kursach zawodowych może być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (online), co zwiększa dostępność kursów. Jednak kształcenie praktyczne musi odbywać się w formie tradycyjnej, bezpośredniej, z zachowaniem odpowiednich warunków do nauki zawodu i realizacji programu nauczania.

Czy do KKZ niezbędne jest posiadanie wykształcenia średniego?

Nie, do kwalifikacyjnych kursów zawodowych nie jest wymagane posiadanie wykształcenia średniego. Warunkiem uczestnictwa jest ukończenie co najmniej gimnazjum lub ośmioletniej szkoły podstawowej, a także ukończenie 18 lat (z pewnymi wyjątkami dla młodszych osób w określonych sytuacjach).

KKZ są dostępne dla osób bez względu na poziom wykształcenia średniego, co czyni je elastyczną formą kształcenia zawodowego, umożliwiającą zdobycie kwalifikacji zawodowych także osobom, które nie ukończyły szkoły średniej.

Czy po KKZ można przystąpić do egzaminu zawodowego?

Tak, po ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego można przystąpić do egzaminu zawodowego w zakresie kwalifikacji nauczanej na tym kursie. Ukończenie KKZ daje prawo do zdawania państwowego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, który przeprowadzają okręgowe komisje egzaminacyjne.

Osoba, która ukończyła kurs i uzyskała zaświadczenie o jego ukończeniu, musi złożyć pisemną deklarację przystąpienia do egzaminu zawodowego podmiotowi prowadzącemu kurs, najpóźniej na cztery miesiące przed terminem egzaminu. Zdanie egzaminu skutkuje uzyskaniem certyfikatu kwalifikacji zawodowej, będącego oficjalnym dokumentem potwierdzającym posiadane kwalifikacje w danym zawodzie.

Czy kwalifikacyjne kursy zawodowe są płatne?

Kwalifikacyjne kursy zawodowe w większości przypadków są bezpłatne, ponieważ są formą kształcenia ustawicznego finansowaną ze środków publicznych, np. przez powiatowe urzędy pracy lub inne instytucje wspierające edukację dorosłych. Dzięki temu osoby dorosłe mogą zdobywać kwalifikacje zawodowe bez ponoszenia kosztów kursu.

Jednak na rynku istnieją także różne kursy zawodowe, które mogą być płatne, zwłaszcza jeśli są organizowane przez prywatne ośrodki szkoleniowe lub dotyczą specjalistycznych uprawnień (np. operator wózków widłowych, uprawnienia elektryczne, kursy na żurawie itp.). Ceny takich kursów mogą się wahać od kilkuset złotych do kilku tysięcy złotych, często zawierając w sobie także opłatę za egzamin państwowy.

Czym są kwalifikacje wyodrębnione?

Kwalifikacje wyodrębnione to części składowe pełnej kwalifikacji zawodowej, które obejmują określone zestawy wiedzy, umiejętności i kompetencji niezbędnych do samodzielnego wykonywania wybranych zadań zawodowych w ramach danego zawodu. Są one opisane w podstawie programowej kształcenia w zawodach jako wyodrębnione efekty kształcenia, które można zdobywać etapami, co umożliwia elastyczne i modułowe podejście do nauki zawodowej.

Kursy zawodowe online z certyfikatem – jak wybrać?

Kursy kwalifikacyjne zawodowe (KKZ) to oficjalne szkolenia, które kończą się uzyskaniem certyfikatu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe zgodne z polskimi standardami. Wybierając kursy zawodowe online z certyfikatem KKZ, warto zwrócić uwagę na następujące kwestie:

Formalne uznanie i akredytacja kursu: Kursy KKZ muszą być realizowane przez jednostki szkoleniowe posiadające uprawnienia do prowadzenia szkoleń kwalifikacyjnych zawodowych, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki.

Program i zakres kursu: Kursy KKZ mają jasno określony program zgodny z podstawą programową dla danego zawodu, co gwarantuje zdobycie wiedzy i umiejętności praktycznych potrzebnych do wykonywania zawodu.

Forma i dostępność kursów online: Coraz więcej ośrodków oferuje kursy KKZ w formie hybrydowej lub w pełni online, z wykorzystaniem platform e-learningowych, co ułatwia dostęp do nauki osobom pracującym lub mieszkającym poza dużymi ośrodkami miejskimi.

Kursy zawodowe bez wykształcenia – podsumowanie

Kwalifikacyjne kursy zawodowe to skuteczna i dostępna forma zdobywania kwalifikacji zawodowych dla osób dorosłych bez względu na wykształcenie. Umożliwiają one naukę zawodu zgodnie z programem ministerialnym, zakończoną oficjalnym egzaminem i uzyskaniem certyfikatu zawodowego. To ważna ścieżka dla osób chcących zmienić lub rozpocząć karierę zawodową, także bez wcześniejszego wykształcenia średniego.