Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych - 12 maja. Poznaj historię i tradycje!

Dama z lampą, czyli słynna Florence Nightingale, zapisała się na stałe w historii medycyny. Zarówno w kwestii edukacji przyszłych pielęgniarek, jak i na froncie, gdzie zmniejszyła znacząco śmiertelność żołnierzy, jej wkład był nieoceniony. Na cześć pionierki nowoczesnego pielęgniarstwa z XIX wieku, dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych. Co warto wiedzieć o tradycjach oraz historii powiązanej z tym świętem?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Kiedy obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych?

• Jaka jest historia tego święta i skąd wzięła się data 12 maja?

• Dlaczego pielęgniarki i położne mają wspólne święto?

• Jakie wydarzenia i uroczystości towarzyszą obchodom tego dnia?

• Jakie znaczenie mają pielęgniarki i położne w systemie ochrony zdrowia?

Kiedy obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych?

Każdego roku, 12 maja, na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych. To szczególne święto ustanowione zostało w 1973 roku przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek (ICN) podczas Kongresu w Meksyku. Data nie jest przypadkowa. Właśnie 12 maja urodziła się Florence Nightingale, uznawana za prekursorkę nowoczesnego pielęgniarstwa. To dzięki jej działalności zawód pielęgniarki zyskał należne mu uznanie i szacunek.

Jaka jest historia tego święta? Kim jest Florence Nightingale?

W czasach, gdy Florence Nightingale dorastała w zamożnej, brytyjskiej rodzinie, marzenia o pracy pielęgniarki były uznawane za skandaliczne. Zawód ten cieszył się niskim statusem społecznym i kojarzony był głównie z kobietami z marginesu, w tym byłymi prostytutkami. Florence, wbrew oczekiwaniom rodziny, nie porzuciła jednak swojego powołania. Z determinacją rozpoczęła działania na rzecz profesjonalizacji opieki nad chorymi. Edukowała się, opracowywała standardy pracy, a później założyła pierwszą świecką szkołę pielęgniarską.

Jej przełomowym momentem były działania podczas wojny krymskiej (1853–1856). Po dotarciu do szpitali polowych, zastała tam dramatyczne warunki i ogromną śmiertelność. Wprowadziła podstawowe zasady sanitarne, zadbała o czystość, dostęp do świeżego powietrza i odpowiednie żywienie. Dzięki temu śmiertelność wśród rannych żołnierzy spadła kilkukrotnie. Nocami doglądała pacjentów z lampą w ręku. Stąd przydomek „Dama z lampą”, który przylgnął do niej na zawsze.

Historia Florence Nightingale to opowieść o odwadze, determinacji i głębokim poczuciu misji. Pokazuje, że zawód pielęgniarki, kiedyś lekceważony, przeszedł długą drogę, by stać się profesją wymagającą wiedzy, empatii i ogromnej odpowiedzialności. Dzisiejsze pielęgniarki i położne kontynuują to dzieło, codziennie stojąc na pierwszej linii opieki zdrowotnej – w szpitalach, przychodniach, domach pacjentów.

12 maja to zatem idealna okazja, by wyrazić wdzięczność oraz wyrazy uznania dla osób, które codziennie ciężko pracują w ochronie zdrowia i dbają o pacjentów. Pamiętajmy, że choć czasy się zmieniły, to mimo ciągłego postępu technologicznego, jedno pozostało niezmienne. To ludzka determinacja, empatia oraz chęć wsparcia pozostaje czynnikiem, który robi często o wiele większą różnicę.

Dlaczego pielęgniarki i położne mają wspólne święto?

Można się zastanawiać, dlaczego Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych obchodzony jest wspólnie, skoro to dwa odrębne zawody. W rzeczywistości jednak wiele je łączy. Przede wszystkim wspólna misja opieki nad pacjentem na każdym etapie życia.

Warto wiedzieć, że osobny Międzynarodowy Dzień Położnej nie istnieje. W Polsce położne świętują także 8 maja. Dzień ten upamiętnia Stanisławę Leszczyńską, bohaterską położną, która w czasie II wojny światowej odebrała ponad 3000 porodów w obozie koncentracyjnym Auschwitz. To data szczególna dla naszego kraju, ale o zasięgu lokalnym.

Z kolei 12 maja, w ramach światowego święta, doceniane są zarówno pielęgniarki, jak i położne. To wyraz uznania dla wszystkich, którzy pełnią niezastąpioną rolę w systemie opieki zdrowotnej. Asystują od pierwszych chwil życia człowieka aż po te najtrudniejsze, kiedy potrzeba obecności i ulgi w cierpieniu.

Jakie wydarzenia i uroczystości towarzyszą obchodom tego dnia?

Obchody Międzynarodowego Dnia Pielęgniarek i Położnych przybierają różne formy w zależności od kraju, regionu czy konkretnej placówki medycznej. Wspólnym mianownikiem jest jednak uznanie i wdzięczność wobec tych, którzy każdego dnia dbają o zdrowie i życie innych.

W wielu szpitalach, przychodniach i ośrodkach zdrowia organizowane są uroczyste spotkania, wręczane są dyplomy i wyróżnienia za wyjątkowe zaangażowanie w pracy. Często towarzyszą im podziękowania od pacjentów, współpracowników czy dyrekcji. W niektórych miastach odbywają się także konferencje, debaty i wykłady podkreślające rolę pielęgniarek i położnych w systemie ochrony zdrowia oraz wyzwania, z jakimi mierzy się ten zawód.

Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych 2024 - jak to wyglądało?

7 maja 2024 roku w Warszawie zorganizowano uroczystą galę, podczas której Warszawska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych wręczyła nagrody oraz wyróżnienia za szczególne osiągnięcia zawodowe. Z kolei 12 maja 2024 r. Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie świętował ten dzień z udziałem ministra zdrowia i innych znamienitych gości. Uhonorowano pielęgniarki i położne medalami oraz odznaczeniami za ich codzienne poświęcenie.

Na zdjęciu: Obchody Dnia Pielęgniarek w Poczesnej koło Częstochowy; Źródło: Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Częstochowie 

Zeszłoroczne obchody dla Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Częstochowie rozpoczęły się wyjątkowo uroczyście. 12 maja 2024 zaczął się Mszą Świętą odprawioną w Kościele pw. Św. Jana Chrzciciela w Poczesnej, gdzie znajdują się relikwie bł. Hanny Chrzanowskiej, patronki polskich pielęgniarek. Po Mszy odbył się piknik z oprawą muzyczną, słodkim poczęstunkiem i strefą informacyjną Okręgowej Izby. Wydarzenie miało ciepły, wspólnotowy charakter, a uczestnicy mieli okazję do rozmów, dzielenia się doświadczeniami i wspólnego świętowania.

Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych 2025 - co jest zaplanowane?

Międzynarodowa Rada Pielęgniarek ogłosiła już hasło obchodów na 2025 rok: „Nasze pielęgniarki. Nasza przyszłość. Wsparcie i rozwój pielęgniarek wzmacnia gospodarkę!” W Polsce również planowane są uroczystości – m.in. 11 maja 2025 r. w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz 22 maja w Teatrze Polskim w Szczecinie. Oba wydarzenia mają na celu uhonorowanie przedstawicielek i przedstawicieli tych niezwykle ważnych zawodów oraz integrację środowiska.

Obchody te są wyrazem uznania, ale także przypomnieniem o roli, jaką pielęgniarki i położne pełnią każdego dnia. Pracują cicho, z empatią i profesjonalizmem, często będąc pierwszymi i ostatnimi osobami, które towarzyszą pacjentom w najważniejszych momentach ich życia.

Jakie znaczenie mają pielęgniarki i położne w systemie ochrony zdrowia?

Z pewnością nie brakuje powodów, by doceniać zawody pielęgniarki i położnej. Dla przypomnienia warto jednak podkreślić ich niezwykle ważną rolę w systemie ochrony zdrowia. Pielęgniarki i położne nie tylko wykonują codzienne obowiązki medyczne, ale także pełnią funkcje edukacyjne, wspierają pacjentów i ich rodziny oraz uczestniczą w profilaktyce zdrowotnej.

Obecnie w Polsce zarejestrowanych jest 315 670 pielęgniarek i 41 719 położnych (według raportu NIPiP z 2023 roku), z czego w zawodzie pracuje około 74% pielęgniarek i 70% położnych. Średni wiek pielęgniarki to nieco ponad 54 lata, a położnej 51,4 lat. Prognozy wskazują, że do 2030 roku liczba pielęgniarek i położnych zmniejszy się o ponad 26 tysięcy, co może prowadzić do poważnych braków kadrowych w systemie ochrony zdrowia.

Deficyt pielęgniarek i położnych jest szczególnie odczuwalny w wielu regionach Polski. Według Barometru Zawodów, duży deficyt tych specjalistów występuje w wielu powiatach i miastach na prawach powiatu, zwłaszcza w województwach mazowieckim, śląskim, dolnośląskim i wielkopolskim.

W obliczu tych wyzwań, pielęgniarki i położne pozostają niezastąpione w zapewnianiu ciągłości opieki zdrowotnej. Ich zaangażowanie, profesjonalizm i empatia mają ogromne znaczenie w dostępie do skutecznego leczenia i wsparcia pacjentów. Tak jak Florence Nightingale, która zrewolucjonizowała pielęgniarstwo, współczesne pielęgniarki i położne kontynuują jej dzieło, dostosowując się do nowych wyzwań i potrzeb społeczeństwa. 

Dzień pielęgniarki i położnej - najważniejsze informacje

Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych, obchodzony co roku 12 maja, został ustanowiony na cześć Florence Nightingale – prekursorki nowoczesnego pielęgniarstwa, której działania na froncie wojny krymskiej uratowały tysiące istnień. Święto to łączy dwie profesje o wspólnej misji (pielęgniarki i położne), które są niezastąpionym ogniwem w systemie opieki zdrowotnej, towarzysząc od narodzin po ostatnie chwile życia pacjenta.

Obchody tego dnia mają zarówno charakter oficjalny, jak i lokalny (od gal wręczenia nagród, przez wykłady, po wspólnotowe pikniki). W Polsce pielęgniarki i położne borykają się z wyzwaniami, takimi jak starzejące się kadry i rosnące braki personalne, szczególnie odczuwalne w niektórych województwach.

Dzień ten to nie tylko okazja do świętowania, ale także moment refleksji nad przyszłością zawodów pielęgniarskich. To także czas, by przypomnieć, że za każdym skutecznym leczeniem stoi nie tylko lekarz, ale i cicha, codzienna praca tysięcy pielęgniarek i położnych, które nieustannie niosą wsparcie, empatię i profesjonalizm.