Instruktaż stanowiskowy – poznaj obowiązki pracodawcy i zasady jego prawidłowego przeprowadzania

Takie szkolenie odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu pracowników do ich obowiązków. Dowiedz się, czym jest instruktaż stanowiskowy i kiedy należy go przeprowadzić. Jakie są obowiązki pracodawcy podczas przeprowadzania takiego szkolenia?

Czym jest instruktaż stanowiskowy i dlaczego jest obowiązkowy?

Instruktaż stanowiskowy to specyficzny rodzaj szkolenia wstępnego BHP, który ma na celu zapoznanie nowego pracownika z obowiązkami oraz zagrożeniami związanymi z danym stanowiskiem pracy. Jest integralną częścią procesu onboardingu pracownika, zapewniając płynne wdrożenie nowej osoby w strukturę firmy.

Jest on obowiązkowy, ponieważ zapewnia bezpieczeństwo pracowników, jednocześnie minimalizując ryzyko wypadków i urazów w miejscu pracy. Instruktaż ten jest częścią szerszego szkolenia wstępnego, które obejmuje również instruktaż ogólny.

Szkolenie to ma na celu informowanie pracowników o ryzyku zawodowym oraz o postępowaniu w sytuacjach awaryjnych, np. pożaru czy wypadku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy nowo zatrudniony pracownik musi przejść instruktaż stanowiskowy przed rozpoczęciem pracy na danym stanowisku.

Kiedy pracownik musi odbyć instruktaż stanowiskowy?

Instruktaż stanowiskowy jest wymagany w kilku sytuacjach:

• zanim pracownik zacznie pracować na konkretnym stanowisku,

• w przypadku przeniesienia pracownika na inne stanowisko, które wiąże się z nowymi zagrożeniami,

• gdy wprowadzane są zmiany w warunkach pracy, np. nowe maszyny czy zmiany technologiczne.

Jakie są cele przeprowadzania instruktażu stanowiskowego?

Jak wspominaliśmy, instruktaż stanowiskowy przede wszystkim ma przygotować pracownika do bezpiecznego wykonywania swojej pracy. W trakcie tego szkolenia pracownik uzyskuje informacje o:

• czynnikach środowiska pracy na danym stanowisku pracy, a także w jego bezpośrednim otoczeniu,

• organizacji stanowiska pracy – instruktaż pozwala na omówienie zasad organizacji miejsca pracy, co jest istotne zarówno dla efektywności, jak i bezpieczeństwa wykonywanych zadań,

• ryzyku zawodowym związanym z pracą, którą wykonuje pracownik – instruktaż ma na celu uświadomienie pracowników o zagrożeniach związanych z ich stanowiskiem pracy, co pozwala na lepsze przygotowanie się do bezpiecznego wykonywania obowiązków,

• znaczeniu zasad bezpieczeństwa i higieny pracy – instruktaż ma na celu zwiększenie ogólnej świadomości pracowników dotyczącej przepisów BHP oraz ich znaczenia w codziennej pracy,

• metodach bezpiecznego wykonywania obowiązków na danym stanowisku pracy – szkolenie obejmuje także praktyczne aspekty, do których należą m.in.: prawidłowe korzystanie z narzędzi i sprzętu, co jest niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa,

• sposobach ochrony przed występującymi zagrożeniami wypadkowymi i zagrożeniami dla zdrowia – uczestnicy szkolenia dowiadują się, jakie metody i środki ochrony indywidualnej należy stosować, aby zminimalizować ryzyko wypadków i urazów,

• możliwości wystąpienia sytuacji kryzysowych i przygotowaniu do nich – uczestnicy są szkoleni również w zakresie właściwego postępowania w sytuacjach awaryjnych. To z kolei może znacząco wpłynąć na ich bezpieczeństwo w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń.

Wynika z tego, że instruktaż stanowiskowy jest więc nie tylko wymogiem prawnym, ale również kluczowym elementem kultury bezpieczeństwa w każdej organizacji.

Ile godzin powinien trwać instruktaż stanowiskowy?

Czas trwania instruktażu stanowiskowego powinien wynosić co najmniej 8 godzin. Jednak w przypadku pracowników administracyjno-biurowych narażonych na czynniki uciążliwe, czas ten może wynosić 2 godziny. Chodzi o to, aby pracownicy poznali zagrożenia na stanowisku pracy biurowej.

Warto dodać, że w niektórych przypadkach może być on wydłużony, aby zapewnić pełne zrozumienie zagrożeń i procedur bezpieczeństwa związanych z danym stanowiskiem. Co więcej, długość szkolenia może być dostosowana do stopnia skomplikowania pracy oraz doświadczenia pracownika. Zależy ona też od zagrożeń związanych z danym stanowiskiem pracy, dlatego w każdym przypadku może wyglądać nieco inaczej.

Jeśli szukasz nowej pracy biurowej, odwiedź nasz portal z ofertami pracy. Możesz być pewien, że znajdziesz tam coś dla siebie.

Czym różni się instruktaż stanowiskowy od instruktażu ogólnego?

Oba te szkolenia są elementami wstępnego szkolenia BHP, ale mają różne cele i zakresy.

Jeśli chodzi o zakres szkolenia, instruktaż ogólny dotyczy ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, które są stosowane w każdej organizacji. Obejmuje on podstawowe informacje o przepisach BHP, zagrożeniach w miejscu pracy oraz ogólnych zasadach postępowania w sytuacjach awaryjnych. Instruktaż stanowiskowy jest bardziej szczegółowy i skoncentrowany na konkretnym stanowisku pracy. Uczestnicy są zapoznawani z obowiązkami, procedurami oraz specyficznymi zagrożeniami związanymi z ich rolą w firmie.

Celem instruktażu ogólnego jest zapewnienie pracownikom podstawowej wiedzy na temat bezpieczeństwa w pracy, co jest istotne dla wszystkich pracowników, niezależnie od zajmowanego przez nich stanowiska. Instruktaż stanowiskowy ma na celu przygotowanie pracownika do bezpiecznego i efektywnego wykonywania zadań na tym konkretnym stanowisku, co obejmuje również zapoznanie z używanymi narzędziami i sprzętem.

Instruktaż ogólny dostarcza więc podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie w pracy, natomiast instruktaż stanowiskowy koncentruje się na specyficznych wymaganiach i zagrożeniach związanych z danym stanowiskiem.

Czy inspektor BHP może prowadzić instruktaż stanowiskowy?

Zgodnie z przepisami, instruktaż stanowiskowy powinien być przeprowadzany przez osobę, która kieruje pracownikami lub przez samego pracodawcę.

Ważne jest, aby osoba prowadząca to szkolenie była dobrze zaznajomiona z zagrożeniami występującymi na danym stanowisku oraz miała praktyczną wiedzę dotyczącą specyfiki pracy, którą będzie omawiać. Inspektor BHP, jako specjalista w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, jest dobrze przygotowany do tego zadania, pod warunkiem że ma doświadczenie w danym obszarze pracy.

W skrócie oznacza to, że inspektor BHP ma odpowiednie kwalifikacje, aby prowadzić takie szkolenie i zaznajomić pracownika z metodami bezpiecznego wykonywania pracy.

Instruktaż stanowiskowy – etapy i elementy

Tak jak mówiliśmy, sposób przeprowadzenia szkolenia stanowiskowego BHP zawsze jest dostosowany do specyfiki wykonywanej pracy.

Etapy instruktażu stanowiskowego obejmują:

1. Rozmowę wstępną, czyli zapoznanie pracownika z programem szkolenia. Omawia też ogólne informacje o miejscu pracy. To ważny moment, aby pracownik miał możliwość zadawania pytań i wyjaśnienia wszelkich wątpliwości.

2. Prezentację procesów, gdy instruktor demonstruje sposób wykonywania pracy oraz omawia możliwe zagrożenia. Dodatkowo skupia się na kluczowych elementach, do których należą m.in. używane narzędzia, urządzenia ochronne oraz procedury bezpieczeństwa.

3. Praktyczne ćwiczenia, które pracownik wykonuje pod nadzorem instruktora. W trakcie tego etapu instruktor koryguje błędy i udziela wskazówek, co pozwala pracownikowi na praktyczne przyswojenie wiedzy.

4. Samodzielna praca, do której przystępuje pracownik po zakończeniu próbnego wykonywania zadań. Odbywa się to nadal pod czujnym okiem instruktora. To kluczowy moment, aby sprawdzić umiejętności i zdolność do samodzielnego działania.

5. Ocenę umiejętności, czyli sprawdzian wiedzy i umiejętności, który kończy szkolenie. Sprawdzian ten ma na celu potwierdzenie, że pracownik rozumie zasady BHP i potrafi je zastosować w praktyce.

Obowiązki pracodawcy podczas przeprowadzania instruktażu stanowiskowego

Podczas przeprowadzania instruktażu stanowiskowego pracodawca ma szereg obowiązków, które są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności pracy.

Do głównych obowiązków pracodawcy należą:

• zapewnienie odpowiednich warunków do przeprowadzenia szkolenia – pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia instruktażu stanowiskowego przed dopuszczeniem pracownika do pracy na danym stanowisku. Szkolenie to powinno być dostosowane do specyfiki stanowiska oraz zagrożeń, które mogą wystąpić w danym środowisku pracy,

• wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za jego realizację – instruktaż powinien być prowadzony przez pracodawcę lub wyznaczoną przez niego osobę, która posiada odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Osoba ta powinna być przeszkolona w zakresie metod prowadzenia instruktażu oraz dobrze znać specyfikę pracy na danym stanowisku,

• przekazanie wiedzy teoretycznej i praktycznej – podczas instruktażu pracownik powinien zostać zapoznany z czynnikami środowiska pracy, ryzykiem zawodowym oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Ważne jest, aby pracownik zrozumiał, jakie zagrożenia mogą wystąpić oraz jak się przed nimi chronić. Poza tym istotne jest, aby umożliwić pracownikowi zadawanie pytań i wyjaśnić wszystko w przystępny sposób,

• dokumentowanie przeprowadzonego szkolenia w formie karty szkoleniowej – po zakończeniu instruktażu pracodawca ma obowiązek udokumentować jego przebieg,

• ocena pracownika – po przeprowadzeniu instruktażu należy ocenić wiedzę i umiejętności pracownika w zakresie wykonywania powierzonych mu zadań zgodnie z zasadami BHP. Tylko pozytywna ocena pozwala na dopuszczenie pracownika do samodzielnej pracy na określonym stanowisku.

Na koniec dodamy jeszcze, że pracodawca powinien zadbać również o to, aby instruktaż odbywał się w komfortowych warunkach. Oznacza to warunki sprzyjające nauce i zadawaniu pytań przez pracowników. Ważne jest, aby instruktor był otwarty na interakcję i potrafił w sposób przystępny przekazać wiedzę.

Jak prawidłowo udokumentować przeprowadzenie instruktażu?

Prawidłowe udokumentowanie przeprowadzenia instruktażu stanowiskowego jest kluczowe dla zapewnienia zgodności z przepisami BHP. Jest też ważne ze względu na ochronę pracodawcy oraz pracowników. Poniżej przedstawimy konkretne kroki, które powinien podjąć pracodawca, aby skutecznie udokumentować ten proces.

Karta szkolenia powinna zawierać następujące informacje:

• nazwę pracodawcy (wraz z pieczątką),

• imię i nazwisko pracownika, który odbył szkolenie,

• zakres omawianych tematów oraz wyniki sprawdzianu umiejętności,

• nazwę komórki organizacyjnej, w której pracownik jest zatrudniony,

• dane osoby prowadzącej instruktaż: imię i nazwisko oraz datę przeprowadzenia instruktażu,

• podpis pracownika potwierdzający odbycie szkolenia,

• podpis kierownika komórki organizacyjnej (jako potwierdzenie autoryzacji dokumentu).

Na koniec jeszcze jedna ważna informacja. Zaświadczenie o przebyciu instruktażu stanowiskowego przechowuje się w aktach osobowych pracownika. 

Podsumowanie

Jak możesz przeczytać w artykule, instruktaż stanowiskowy BHP to kluczowe szkolenie, które ma na celu zapoznanie pracownika z obowiązkami oraz zagrożeniami związanymi z danym stanowiskiem pracy.