Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego - jak to zrobić i czy warto?
Obecnie powrót do obowiązków zawodowych niekoniecznie widziany jest jako przymusowa rozłąka z dzieckiem, a czasem nawet bywa wyczekiwany. Zwłaszcza że oferty pracy zdalnej zyskują na popularności, więc coraz więcej kobiet rozważa kontynuację kariery jeszcze zanim minie przysługujący im urlop macierzyński. Co warto wiedzieć o wcześniejszej rezygnacji z tego przywileju?
Urlop macierzyński - czy można z niego zrezygnować?
Trzeba zaznaczyć, że urlop macierzyński to czas przeznaczony na regenerację zdrowia matki po porodzie i opiekę nad nowo narodzonym dzieckiem. W Polsce jego długość wynosi 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka, jednak w określonych sytuacjach matka może zrezygnować z jego pewnej części.
Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego możliwa jest dopiero po 14 tygodniach od porodu, ponieważ ten okres uznaje się za niezbędny do powrotu do formy fizycznej i psychicznej. Wówczas pozostałą część urlopu może przejąć ojciec dziecka, pod warunkiem że:
-
jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę,
-
przerwie działalność zarobkową, aby sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem.
W wyjątkowych przypadkach, jeśli matka posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, możliwe jest skrócenie urlopu do 8 tygodni. Wtedy resztę urlopu może wykorzystać:
-
ojciec dziecka,
-
inny członek najbliższej rodziny, który zrezygnuje z pracy lub innej działalności zarobkowej, by zaopiekować się dzieckiem.
Kwestie te reguluje Kodeks pracy, a konkretnie art. 180 (paragrafy 4 i 6). Przed podjęciem decyzji warto dokładnie zapoznać się z przepisami i upewnić się, że spełnione są wszystkie warunki.
Warunki rezygnacji z urlopu macierzyńskiego - niezbędne formalności
Wcześniejszy powrót z urlopu macierzyńskiego wymaga dopełnienia odpowiednich formalności zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Nie zapomnij o tych krokach:
-
Złożenie wniosku - Pracownica musi złożyć wniosek o rezygnację z dalszej części urlopu macierzyńskiego w formie papierowej lub elektronicznej. Wniosek powinien być dostarczony najpóźniej 7 dni przed planowanym powrotem do pracy.
-
Dołączenie niezbędnych dokumentów - Do wniosku należy dołączyć dokumenty określone w przepisach wykonawczych, wydanych na podstawie art. 186⁸a Kodeksu pracy. Dokumenty te mogą obejmować między innymi oświadczenie ojca dziecka lub innego członka rodziny o przejęciu opieki nad dzieckiem oraz potwierdzenie przerwania działalności zarobkowej przez tę osobę.
Pracodawca jest zobowiązany zaakceptować wniosek pracownicy, o ile spełnione zostały wszystkie wymagane warunki formalne. Pamiętaj jednak, że wcześniejszy powrót do pracy możliwy jest wyłącznie w sytuacjach przewidzianych w przepisach, a ich dokładne przestrzeganie jest istotne, by uniknąć problemów prawnych. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z działem HR lub prawnikiem.
Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego - w jakich sytuacjach się opłaca? Jakie są konsekwencje?
Decyzja o rezygnacji z urlopu macierzyńskiego może być korzystna w niektórych przypadkach, ale wiąże się także z pewnym ryzykiem. Warto przeanalizować zarówno potencjalne zalety, jak i wady takiego rozwiązania, aby podjąć świadomą decyzję dostosowaną do sytuacji rodziny.
Zalety rezygnacji z urlopu macierzyńskiego
Powody, dla których kobiety decydują się na szybszy powrót do pracy po macierzyńskim, mogą być różne. Jednak da się wymienić przynajmniej trzy główne zalety skrócenia tego okresu.
-
Możliwość szybszego wznowienia kariery– Jeśli matka ceni swoją karierę zawodową, wcześniejszy powrót pozwala utrzymać ciągłość zatrudnienia, rozwijać się i unikać potencjalnych trudności z adaptacją po dłuższej przerwie.
-
Aktywny udział ojca w opiece nad dzieckiem – Przekazanie części urlopu ojcu wzmacnia więzi między nim a dzieckiem, jednocześnie dając matce szansę na regenerację i powrót do aktywności zawodowej.
-
Poprawa sytuacji finansowej – Wcześniejszy powrót do pracy może zwiększyć dochody rodziny, co może być szczególnie istotne w przypadku większych wydatków związanych z dzieckiem.
Wady rezygnacji z urlopu macierzyńskiego
Z drugiej strony, rezygnacja z urlopu macierzyńskiego niesie ze sobą także pewne zagrożenia, które mogą wpłynąć na dobrostan matki, dziecka i całej rodziny.
-
Krótszy czas na regenerację matki – Powrót do pracy po 14 tygodniach może być wyzwaniem fizycznym i emocjonalnym, zwłaszcza po wymagającym porodzie.
-
Wpływ na rozwój dziecka – Dłuższa obecność matki w pierwszych miesiącach życia dziecka wspiera jego rozwój emocjonalny i poczucie bezpieczeństwa. Zbyt szybkie rozstanie może być stresujące dla obojga.
-
Potencjalne trudności organizacyjne – Przejęcie urlopu przez ojca lub innego członka rodziny wymaga rezygnacji z pracy i odpowiednich przygotowań, co może być skomplikowane w praktyce.
-
Możliwość nadmiernego obciążenia obowiązkami – Łączenie pracy zawodowej z opieką nad dzieckiem może prowadzić do wypalenia, zwłaszcza w sytuacji niewystarczającego wsparcia ze strony innych członków rodziny.
Zasiłek macierzyński a rezygnacja z urlopu macierzyńskiego
Warto wiedzieć, że rezygnacja z urlopu macierzyńskiego wpływa na sposób wypłaty zasiłku macierzyńskiego, a także na prawa ojca dziecka, jeśli to on przejmuje opiekę. Jak różne decyzje w tym zakresie kształtują wysokość zasiłku i jakie formalności należy spełnić?
Zasiłek macierzyński wypłacany jest w trzech wariantach, w zależności od momentu złożenia wniosku o urlop rodzicielski:
-
100% podstawy wymiaru zasiłku – przez pierwsze 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, jeśli nie złożono wniosku o urlop rodzicielski w odpowiednim terminie. Po tym czasie zasiłek obniża się do 60%.
-
80% podstawy wymiaru zasiłku – przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, jeśli wniosek o oba urlopy złożono przed upływem 21 dni po porodzie.
-
60% podstawy wymiaru zasiłku – w przypadku późniejszego wniosku o urlop rodzicielski, po zakończeniu pierwszych 20 tygodni.
Jeśli matka zdecyduje się zrezygnować z urlopu macierzyńskiego po minimum 14 tygodniach, ojciec dziecka może przejąć pozostałą część urlopu i zasiłku. Wysokość zasiłku przysługującego ojcu oblicza się na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego w ciągu 12 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie urlopu macierzyńskiego. Jeżeli ojciec pracuje krócej, podstawę stanowi średnie wynagrodzenie z pełnych miesięcy zatrudnienia.
[Box: przeczytaj także - jak wyliczyć wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim i rodzicielskim]
Zatem rezygnacja z urlopu macierzyńskiego przez matkę nie oznacza utraty prawa do zasiłku – prawo to przechodzi na osobę przejmującą opiekę, pod warunkiem spełnienia odpowiednich warunków formalnych. Warto zadbać o terminowe złożenie wniosków, aby nie narazić się na obniżenie kwoty. Przed podjęciem decyzji najlepiej skonsultować się z działem kadr lub prawnikiem, aby rozwiać wszelkie wątpliwości.
Pozostałe wpisy

Czy pracodawca może nie przyjąć wypowiedzenia? Sprawdź, co mówią przepisy!
Jeśli nie odpowiada Ci obecna praca lub na horyzoncie pojawiła się ciekawsza opcja, możesz zdecydować się na zakończenie współpracy bez podawania przyczyny wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy z Twojej inicjatywy pracodawca musi zaakceptować Twój wybór. Oczywiście pod warunkiem, że dopilnujesz odpowiednich formalności. Dowiedz się, czy szef może odmówić przyjęcia wypowiedzenia i jak się przed tym chronić.
2025-04-15

Kto płaci za szkolenia pracowników? Kiedy powstaje obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę?
Szkolenia i kursy pozwalają nie tylko zdobywać nowe kompetencje pracownikom, ale też utrzymać konkurencyjność firmy. Kto jednak pokrywa koszty takiego kształcenia? Czy pracownik może liczyć na wsparcie pracodawcy, a jeśli tak – na jakich warunkach? I kiedy może się zdarzyć, że to właśnie pracownik będzie musiał zwrócić koszty szkolenia? W tym artykule wyjaśniamy, czym jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych w świetle Kodeksu pracy, kto ponosi odpowiedzialność finansową za szkolenia oraz kiedy pojawia się obowiązek ich zwrotu.
2025-04-10

Czy praca w ochronie po wyroku jest możliwa?
Praca na stanowisku ochroniarza, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wiąże się z pewnymi oczekiwaniami wobec kandydata. Osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu może mieć trudności ze znalezieniem pracy w tej branży. Czy jednak oznacza to, że musi na dobre pożegnać się z karierą w ochronie? Sprawdź!
2025-03-06

UoP vs B2B – na czym polegają różnice między tymi formami zatrudnienia? [Tabela porównawcza]
Decyzja o wyborze formy współpracy zawodowej to jedna z ważniejszych kwestii, z jaką mierzą się specjaliści na rynku pracy. Umowa o pracę (UoP) i współpraca w modelu biznesowym (B2B) to dwie najpopularniejsze opcje, które różnią się pod względem formalności, kosztów, elastyczności czy korzyści socjalnych. Jakie są największe zalety i wady każdego z tych rozwiązań? W naszym artykule nie tylko omówimy różnice między UoP a B2B, ale także przedstawimy je w przejrzystej tabeli, by ułatwić Ci podjęcie świadomej decyzji.
2025-01-28
Pozostałe wpisy w pozostałych kategoriach

Czym zajmuje się dział HR i jaką rolę odgrywa w strukturze organizacji?
Choć dział HR kojarzy się przede wszystkim z rekrutacją i papierkową robotą, jego rola wykracza daleko poza te podstawowe zadania. To właśnie HR jest odpowiedzialny za budowanie atmosfery w organizacji, dbanie o rozwój pracowników i tworzenie kultury, która sprzyja zaangażowaniu i efektywności. Dzisiaj to ludzie są najcenniejszym zasobem każdej firmy, więc dział HR staje się ważnym partnerem w realizacji strategii biznesowej, wpływając na to, jak firma rozwija się i jak pracownicy czują się w jej strukturach. Czym dokładnie zajmuje się dział HR, jak zacząć pracę w tej branży i jakie trendy dominują w zarządzaniu zasobami ludzkimi? Przeczytaj artykuł!
2025-04-24

Ocena okresowa pracownika - jak przeprowadzić i na czym polega?
Pracownicy mają swoje mocne i słabe strony. W teorii poznajemy je na etapie rekrutacji, ale w praktyce to czas stanowi najlepszą weryfikację. Okresowa ocena pracownika to coś, co pozwala zmierzyć dopasowanie do zajmowanego stanowiska, starania oraz postępy. Jeśli chcesz mieć inwestować w rozwój kompetencji i podejmować lepsze decyzje co do przydziału obowiązków bądź premii, opracuj system oceny pracownika. Pomoże w tym nasz poradnik!
2025-04-17

Jaka praca z wykształceniem podstawowym? Sprawdź, gdzie możesz aplikować
W każdym CV znajduje się rubryka "wykształcenie". Jak duże znaczenie ma jej zawartość dla rekruterów? Wszystko zależy od stanowiska, więc osoba, która zakończyła edukację na szkole podstawowej wcale nie musi mieć mniejszych szans na stabilne zatrudnienie i ciekawą pracę. Poznaj możliwości rynku!
2025-04-01

Ile zarabia magazynier? Przewodnik po wynagrodzeniach
Choć praca magazyniera często kojarzy się z niskimi zarobkami, w rzeczywistości jest to zawód, który oferuje szereg możliwości rozwoju, szczególnie w kontekście dynamicznie rozwijającej się globalnej gospodarki. Firmy na całym świecie poszukują specjalistów, którzy potrafią sprawnie zarządzać procesami magazynowymi, a dzięki odpowiednim kwalifikacjom i doświadczeniu, magazynierzy mogą liczyć na znaczący wzrost swoich zarobków. W tym artykule przyjrzymy się stawkom rynkowym za pracę na magazynie, perspektywom rozwoju w tej branży oraz czynnikom, które wpływają na wynagrodzenie magazynierów.
2025-03-13