Blog

05.12.2024

Przerwa na papierosa: Jakie zasady obowiązują w miejscu pracy?

Palenie w pracy to temat, który w ostatnich latach przeszedł prawdziwą rewolucję. Z uwagi na rosnącą świadomość zagrożeń zdrowotnych oraz potrzebę ochrony pracowników, wprowadzono szereg regulacji prawnych mających na celu ograniczenie palenia wyrobów tytoniowych w biurach i innych miejscach pracy. W artykule znajdziesz aktualne przepisy prawne dotyczące palenia w pracy oraz konsekwencje tych regulacji dla pracowników i pracodawców.

Palenie w pracy: aktualne przepisy prawne

Palenie w pracy w Polsce reguluje szereg przepisów prawnych, które określają zasady dotyczące palenia tytoniu oraz odpowiedzialność pracodawców i pracowników w tej kwestii.

Zgodnie z art. 134 Kodeksu pracy, pracownik ma prawo do przynajmniej 15-minutowej przerwy po przepracowaniu 6 godzin. Kodeks nie wskazuje, czy przerwa ta może być wykorzystana na palenie papierosów.

Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych zabrania palenia wyrobów tytoniowych w pomieszczeniach zakładów pracy poza wyznaczonymi do tego celu miejscami. Nie można palić także w innych miejscach publicznych – szkołach, placówkach medycznych, pomieszczeniach obiektów sportowych, pomieszczeniach obiektów kultury, etc.

Pracodawcy mają prawo do wprowadzenia całkowitego zakazu palenia na terenie zakładu, co obejmuje zarówno wnętrza budynków, jak i tereny przyległe. Mogą także wyznaczyć specjalne miejsce, gdzie palenie będzie dozwolone.

Ewolucja przepisów prawnych dotyczących palenia

Zarówno w Polsce, jak i na całym świecie regulacje dotyczące palenia w miejscach pracy przeszły znaczną ewolucję w ciągu ostatnich kilku dekad. Jest to wynik zmieniającej się świadomości społecznej oraz wyników badań dotyczących szkodliwości dymu tytoniowego.

W latach 90. XX wieku palenie w biurach i innych przestrzeniach publicznych było powszechne, a ochrona zdrowia przed konsekwencjami używania tytoniu nie była priorytetem.

W 1995 roku Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych wprowadziła zakaz palenia w szkołach i zamkniętych pomieszczeniach zakładów pracy. W 2006 roku zakaz ten rozszerzono na wszystkie miejsca publiczne oraz zlikwidowano obowiązek tworzenia palarni w zakładach pracy.

Nowelizacja z 2010 roku potwierdziła zakaz palenia wyrobów tytoniowych w budynkach użyteczności publicznej oraz na przystankach komunikacji publicznej. W 2011 roku usunięto z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy informację o obowiązku zapewnienia palarni przez pracodawców.

Odwiedź nasz portal pracy i zobacz najciekawsze oferty w Twoim regionie!

Czy pracodawca może zakazać palenia w pracy?

Pracodawca może wprowadzić całkowity zakaz palenia na terenie zakładu pracy, co obejmuje zarówno pomieszczenia, jak i tereny zewnętrzne przylegające do budynku. Zakaz ten powinien być jasno określony w regulaminie pracy i komunikowany pracownikom na początku zatrudnienia.

W przypadku wprowadzenia zakazu pracodawca jest zobowiązany do oznakowania miejsc, gdzie palenie jest zabronione. Brak odpowiednich oznaczeń może skutkować karą grzywny dla pracodawcy.

Czy pracownik może wyjść na papierosa podczas pracy?

Kodeks pracy nie zawiera przepisów dotyczących przerwy na papierosa, jednak pracownicy mają prawo do obowiązkowych przerw. Pracownik zatrudniony na co najmniej 6 godzin dziennie ma prawo do 15-minutowej przerwy, która jest wliczana do czasu pracy.

W czasie tej przerwy pracownik może odpoczywać w dowolny sposób, co oznacza, że ma prawo zapalić papierosa, o ile regulamin zakładu pracy tego nie zabrania.

Pracodawca może wprowadzić zakaz palenia w miejscu pracy. Jeśli taki zakaz obowiązuje, pracownik nie powinien palić papierosów na terenie zakładu pracy.

Niektórzy pracodawcy mogą zdecydować się na wprowadzenie dodatkowych przerw na papierosa. W takim przypadku powinny być one jasno określone w regulaminie pracy.

Dlaczego palenie w pracy budzi kontrowersje?

Palenie w pracy budzi kontrowersje z kilku powodów, które wynikają zarówno z przepisów prawnych, jak i z różnorodnych postaw pracowników.

  • Wiele osób nie pali, co powoduje poczucie niesprawiedliwości, gdy palacze mają możliwość korzystania z dodatkowych przerw na papierosa.

  • Kodeks pracy nie zawiera przepisów dotyczących przerwy na papierosa, co sprawia, że temat ten jest niejednoznaczny.

  • Palenie w miejscach pracy może naruszać przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP).

  • Pracodawcy mogą wprowadzać całkowity zakaz palenia na terenie zakładu, co może być postrzegane jako ograniczenie wolności osobistej.

Kontrowersje związane z paleniem w pracy wynikają z różnic w podejściu do tego tematu, braku jasnych regulacji oraz konieczności zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia wszystkich pracowników. Wprowadzenie skutecznych zasad oraz ich przestrzeganie mogą pomóc w złagodzeniu napięć związanych z tym problemem.

Czy pracodawca musi zapewnić specjalne miejsce do palenia?

Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia specjalnego miejsca do palenia w zakładzie pracy. W przeszłości istniał taki obowiązek, jednak zmiany w przepisach spowodowały, że palarnie nie są już wymagane przez prawo.

Choć nie ma obowiązku, pracodawca może zdecydować się na wydzielenie miejsca do palenia, pod warunkiem że spełnia ono określone wymogi, takie jak odpowiednia wentylacja i wyposażenie w popielniczki.

Konsekwencje naruszenia zakazu palenia w miejscu pracy

Naruszenie zakazu palenia w miejscu pracy może prowadzić do różnych konsekwencji, zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawców.

Pracownicy, którzy łamią zakaz palenia, mogą być ukarani grzywną do 500 zł. Tę karę mogą nałożyć odpowiednie służby, takie jak policja czy straż miejska, a także inspektorzy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Pracodawca ma prawo nałożyć na pracownika karę porządkową, która może obejmować upomnienie, naganę, a także karę pieniężną, która nie może przekroczyć wysokości jednodniowego wynagrodzenia pracownika.

W przypadku nagminnego łamania zakazu palenia pracodawca może zakończyć współpracę z pracownikiem bez wypowiedzenia, powołując się na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych.

Z kolei pracodawcy są zobowiązani do informowania o zakazie palenia wyrobów tytoniowych i umieszczania odpowiednich oznaczeń w widocznych miejscach. Brak takich oznaczeń może skutkować karą grzywny do 2000 zł.

Pracodawcy muszą zapewnić przestrzeganie przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Naruszenia mogą prowadzić do sankcji ze strony inspekcji pracy.

Przepisy dotyczące palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych

Kwestie dotyczące palenia wyrobów tytoniowych w miejscu pracy, które zostały omówione wyżej, dotyczą także nowatorskich wyrobów tytoniowych, w tym palenia papierosów elektronicznych.

Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych palenie jest zabronione w pomieszczeniach zakładów pracy. Ten zakaz dotyczy także wielu innych miejsc, w tym szkół, uczelni, placówek medycznych, czy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej.

Przerwa na papierosa: często zadawane pytania

Ile razy można wyjść na papierosa w pracy?

Pracownicy zatrudnieni na co najmniej 6 godzin dziennie mają prawo do 15-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy. Pracownicy mogą wykorzystać ten czas na różne czynności, w tym na palenie papierosów. Kodeks pracy nie przewiduje dodatkowych przerw na papierosa.

Pracodawca ma prawo określić zasady dotyczące palenia w regulaminie zakładowym. Może zezwolić lub zabronić opuszczania stanowiska pracy w celu palenia.

Czy zakaz palenia w pracy to dyskryminacja?

Zakaz palenia w pracy może być przez niektórych postrzegany jako forma dyskryminacji, zwłaszcza jeśli nie zapewniono alternatywnych miejsc do palenia. Warto jednak zauważyć, że pracodawcy muszą dbać o zdrowie i bezpieczeństwo wszystkich pracowników, co często prowadzi do wprowadzenia takich zakazów. Kluczowe jest znalezienie równowagi między tymi dwoma aspektami oraz przestrzeganie przepisów prawa dotyczących równego traktowania.

Czy można zwolnić pracownika za palenie papierosów?

Pracownicy łamiący zakaz palenia mogą być ukarani karą porządkową, taką jak upomnienie, nagana lub kara pieniężna. W przypadku nagminnego naruszania tych zasad pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia.

Jeśli pracownik pali w miejscach zabronionych, co może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa (np. w pobliżu materiałów łatwopalnych), może to być podstawą do zwolnienia. W przypadku stanowisk, gdzie regularne oddalanie się od miejsca pracy wpływa na funkcjonowanie firmy (np. recepcja), pracodawca może uznać takie zachowanie za naruszenie obowiązków i podjąć decyzję o zwolnieniu.

Czy można palić papierosa elektronicznego w pracy?

Kwestia palenia papierosów elektronicznych w pracy jest regulowana przez przepisy prawne, które zostały zmienione w wyniku nowelizacji z 8 września 2016 roku. Nowelizacja rozszerza zakaz palenia na e-papierosy oraz nowatorskie wyroby tytoniowe (NWT) w pomieszczeniach zakładów pracy.