Urlop okolicznościowy – śmierć ojca. Komu przysługuje i jak działa?

Śmierć bliskiej osoby to jeden z najtrudniejszych momentów w życiu. W takich sytuacjach trudno myśleć o pracy i codziennych obowiązkach. Pracownikom, którzy stracili ojca, przysługuje tzw. urlop okolicznościowy – specjalne zwolnienie od pracy, pozwalające na załatwienie formalności i uczestnictwo w pogrzebie. Kto może skorzystać z tego uprawnienia? Ile dni przysługuje w związku ze śmiercią ojca? I jak wygląda procedura jego udzielenia? Odpowiadamy w artykule.

Urlop okolicznościowy – śmierć ojca. To warto wiedzieć

✅ Urlop okolicznościowy z tytułu śmierci ojca przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę.

✅ W przypadku urlopu okolicznościowego z powodu śmierci ojca pracownikowi należą się 2 dni płatnego urlopu.

✅ Urlop można wykorzystać jednorazowo lub w dwóch częściach, w terminie powiązanym z pogrzebem i formalnościami.

✅ Pracodawca ma prawo wymagać dokumentu potwierdzającego daną okoliczność, np. aktu zgonu.

✅ Urlop okolicznościowy nie pomniejsza puli urlopu wypoczynkowego.

✅ Jeśli nie zostanie wykorzystany w odpowiednim czasie, przepada i nie przysługuje za niego ekwiwalent.

✅ Osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych (np. zlecenie, dzieło) nie mają prawa do tego urlopu z mocy prawa.

Czy przysługuje urlop okolicznościowy z powodu śmierci ojca?

Ile dni wolnego po śmierci ojca? Podstawą prawną udzielenia urlopu okolicznościowego jest Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

Przepisy te stanowią, że pracownikowi zatrudnionemu na podstawie stosunku pracy przysługuje urlop okolicznościowy z powodu śmierci ojca. W takiej sytuacji pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi 2 dni urlopu okolicznościowego. Za czas urlopu okolicznościowego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Urlop okolicznościowy z powodu śmierci ojca nie przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie, umowa o dzieło), choć pracodawca może dobrowolnie udzielić wolnego dnia w takiej sytuacji.

Kiedy jeszcze przysługuje urlop okolicznościowy?

Urlop okolicznościowy przysługuje pracownikowi w związku z wystąpieniem ważnych wydarzeń osobistych lub rodzinnych.

2 dni urlopu okolicznościowego przysługują w przypadku:

• ślubu pracownika,

• narodzin dziecka pracownika,

• śmierci i pogrzebu: małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy.

1 dzień urlopu okolicznościowego przysługuje w przypadku:

• ślubu dziecka pracownika,

• śmierci i pogrzebu: siostry, brata, teściowej, teścia, babci, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Ile przysługuje urlopu okolicznościowego na śmierć ojca?

W przypadku śmierci ojca pracownikowi zatrudnionemu na podstawie stosunku pracy przysługują 2 dni urlopu okolicznościowego. Urlop ten można wykorzystać jednorazowo lub podzielić na dwa oddzielne dni, w zależności od potrzeb związanych z załatwianiem formalności lub organizacją pogrzebu.

Warto podkreślić, że różne okoliczności dają różną ilość dni wolnego – na przykład śmierć małżonka, dziecka czy rodzica (w tym ojca) uprawnia do 2 dni urlopu, natomiast śmierć dalszych członków rodziny, jak siostra, brat czy teściowie, do 1 dnia. Dlatego dobrze jest znać przepisy prawa, aby wiedzieć, ile dni urlopu okolicznościowego przysługuje w konkretnej sytuacji.

Urlop okolicznościowy – śmierć ojca. Termin wykorzystania

Urlop okolicznościowy z tytułu śmierci ojca przysługuje w wymiarze 2 dni, które można wykorzystać jednorazowo lub podzielić na dwa oddzielne dni, w zależności od potrzeb związanych z organizacją pogrzebu lub załatwianiem formalności.

Co do terminu wykorzystania tego urlopu, przepisy prawa pracy nie wskazują konkretnej daty, w której urlop musi być wykorzystany. Powinien on jednak być powiązany z wydarzeniem, czyli śmiercią ojca, i można go wykorzystać zarówno w dniu pogrzebu, jak i w czasie załatwiania formalności przed lub po pogrzebie. Pracodawca może wymagać, aby wniosek o urlop okolicznościowy był związany z faktycznym zdarzeniem, a także może żądać dokumentów potwierdzających okoliczność, np. odpisu aktu zgonu.

Podsumowując, urlop okolicznościowy na śmierć ojca można wykorzystać w terminie najbliższym wydarzeniu, ale z uwzględnieniem potrzeb związanych z organizacją pogrzebu i formalnościami, nawet jeśli oznacza to kilka dni wcześniej lub później. Należy jednak pamiętać, że termin ten nie może być zbyt odległy od daty zdarzenia – urlop okolicznościowy powinien być wykorzystany w rozsądnym czasie, aby zachować związek z okolicznością, która go uzasadnia.

Wniosek o urlop okolicznościowy – śmierć ojca

Wniosek o urlop okolicznościowy z tytułu śmierci ojca jest udzielany na wniosek pracownika. Taki wniosek należy złożyć pracodawcy jak najszybciej, najpóźniej w drugim dniu nieobecności. W dokumencie powinny znaleźć się: data i miejscowość jego sporządzenia, dane osobowe pracownika, dane pracodawcy oraz opis okoliczności uzasadniających wniosek, czyli śmierć ojca, a także wskazanie liczby dni urlopu (zwykle 2 dni) i termin, w którym pracownik chce go wykorzystać.

Pracodawca może wymagać okazania dokumentu potwierdzającego śmierć, np. aktu zgonu. Choć przepisy nie nakładają obowiązku pisemnej formy wniosku, często wewnętrzne regulacje zakładowe tego wymagają.

Przykładowy wzór wniosku

(data, miejscowość)

(imię i nazwisko pracownika)

(imię i nazwisko pracodawcy)

WNIOSEK O PRZYZNANIE URLOPU OKOLICZNOŚCIOWEGO

Zwracam się z prośbą o udzielenie urlopu okolicznościowego w wymiarze 2 dni w terminie .......................... w związku ze śmiercią ojca.

Z wyrazami szacunku,

(data i podpis pracownika)

Czy niewykorzystany urlop okolicznościowy przepada?

Niewykorzystany urlop okolicznościowy przepada i nie przechodzi na kolejny rok kalendarzowy, tak jak to dzieje się w przypadku urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że jeśli pracownik nie skorzysta z przysługującego mu urlopu okolicznościowego w odpowiednim czasie, traci do niego prawo. Ponadto, za niewykorzystany urlop okolicznościowy nie przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Przepisy nie wskazują dokładnego terminu, ale urlop powinien być bezpośrednio związany czasowo z daną okolicznością i nie może być wykorzystany zbyt późno po zdarzeniu.

Czy pracodawca może odmówić przyznania urlopu okolicznościowego?

Pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia urlopu okolicznościowego w sytuacjach przewidzianych przez prawo, takich jak śmierć ojca, ślub, narodziny dziecka czy pogrzeb bliskiej osoby. Urlop okolicznościowy jest prawem pracownika, które przysługuje niezależnie od planu urlopów czy innych okoliczności.

Jednak odmowa może nastąpić, jeśli pracownik nie przedstawi wymaganych dokumentów potwierdzających zdarzenie, np. aktu zgonu, albo jeśli wniosek o urlop zostanie złożony zbyt późno, bez związku czasowego z wydarzeniem.

Czy urlop okolicznościowy wlicza się do puli urlopu wypoczynkowego?

Urlop okolicznościowy nie wlicza się do puli urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że dni wolne z tytułu urlopu okolicznościowego są odrębnym uprawnieniem i nie pomniejszają wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w danym roku. Pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu okolicznościowego z powodu wykorzystania urlopu wypoczynkowego lub innych przyczyn związanych z planem urlopowym.

Czy pracodawca może wymagać przedstawienia aktu zgonu?

Pracodawca może wymagać od pracownika przedstawienia dokumentu potwierdzającego okoliczność uzasadniającą urlop okolicznościowy, np. aktu zgonu w przypadku śmierci ojca. Pracownik powinien dostarczyć dokument potwierdzający zdarzenie niezwłocznie po jego uzyskaniu, jeśli nie jest to możliwe w momencie składania wniosku o urlop. Brak takiego potwierdzenia może skutkować odmową udzielenia urlopu okolicznościowego.

Urlop okolicznościowy – śmierć ojca a śmierć ojczyma

Urlop okolicznościowy przysługuje zarówno w przypadku śmierci ojca, jak i ojczyma, a wymiar tego urlopu jest taki sam – pracownik ma prawo do dwóch dni urlopu okolicznościowego. W praktyce oznacza to, że niezależnie od tego, czy zmarł ojciec biologiczny, czy ojczym, pracownik ma prawo do 2 dni urlopu okolicznościowego, które może wykorzystać na udział w pogrzebie i załatwienie związanych z tym formalności.

Urlop okolicznościowy – śmierć ojca a śmierć teścia

Urlop okolicznościowy z tytułu śmierci ojca przysługuje w wymiarze 2 dni, natomiast w przypadku śmierci teścia pracownik ma prawo do 1 dnia urlopu okolicznościowego.

Różnica wynika z przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1996 r., które określają, że z powodu śmierci i pogrzebu ojca, matki, ojczyma lub macochy pracownik otrzymuje 2 dni wolnego, a w przypadku śmierci teścia, teściowej, brata, siostry, dziadków czy innych osób pozostających na utrzymaniu pracownika – 1 dzień wolnego.

Czy termin urlopu okolicznościowego musi przypadać na dzień pogrzebu?

Urlop okolicznościowy nie musi przypadać dokładnie na dzień pogrzebu. Pracownik ma prawo skorzystania z urlopu okolicznościowego w dniu, który jest dla niego najbardziej odpowiedni, co oznacza, że może to być zarówno dzień pogrzebu, jak i dni poprzedzające lub następujące po uroczystości, pod warunkiem że są one związane z załatwianiem spraw związanych z pogrzebem, np. organizacją, formalnościami czy podróżą na miejsce pochówku.

W praktyce oznacza to, że pracownik może rozłożyć przysługujące mu dni urlopu okolicznościowego na różne dni, jeśli tego wymaga sytuacja, np. udział w przygotowaniach przed pogrzebem i samej ceremonii. Ważne jest, aby termin urlopu pozostawał w rozsądnym związku czasowym z wydarzeniem i nie był zbyt odległy od daty śmierci czy pogrzebu.

Co jeśli pogrzeb ojca przypada w trakcie urlopu wypoczynkowego?

Jeśli pogrzeb ojca przypada w trakcie zaplanowanego urlopu wypoczynkowego, pracownik powinien jak najszybciej złożyć wniosek o przesunięcie części lub całości urlopu wypoczynkowego na inny termin. Dzięki temu będzie mógł skorzystać z urlopu okolicznościowego w związku ze śmiercią ojca, który jest udzielany niezależnie od urlopu wypoczynkowego.

Przesunięcie urlopu wypoczynkowego wymaga zgody pracodawcy, dlatego ważne jest, aby zgłosić taką potrzebę możliwie wcześnie i uzasadnić ją okolicznościami, np. koniecznością udziału w pogrzebie i załatwienia formalności. Wniosek o przesunięcie urlopu powinien być złożony na piśmie lub zgodnie z wewnętrznymi zasadami obowiązującymi w danym zakładzie pracy. Następnie pracownik powinien złożyć wniosek o udzielenie urlopu okolicznościowego.