Dress code w pracy — Jak się ubierać w firmie? Przewodnik po zasadach ubioru pracowników

Dress code polega na stosownym do okazji dopasowaniu stroju. Stosują go również firmy, gdyż wizerunek pracodawcy często oceniany jest przez pryzmat jego pracowników — nie tylko w zakresie kompetencji zawodowych, ale też tego, jak się prezentują. Pierwsze wrażenie jest ważne, dlatego zwłaszcza w niektórych zawodach wyglądu zewnętrznego pracownika nie można zignorować. W niektórych firmach w regulaminie pracy pojawiają się zasady dotyczące obowiązującego w pracy dress code'u. Jego rodzaj zależny jest nie tylko od prezentowanych przez firmę wartości i jej celów biznesowych, ale również branży i grupy docelowej klientów. Dowiedz się, jak ubrać się do pracy w biurze, w jaki sposób wprowadzić dress code w firmie bez łamania prawa i naruszania godności pracownika oraz jakie mogą być konsekwencje nieprzestrzegania dress code'u.

W niniejszym artykule zostały poruszone następujące zagadnienia:

• Czym jest dress code w pracy i w jaki sposób wpływa na wizerunek pracodawcy;

• Jakie są rodzaje dress code'u w pracy;

• Jakie są różnice pomiędzy formalnym a casual dress code;

• W jaki sposób ubierać się do pracy biurowej w zależności od branży;

• Jaki jest dress code dla zawodów kreatywnych;

• Czy przy pracy zdalnej obowiązuje dress code;

• Jak określić zasady ubioru pracowników w regulaminie pracy;

• Jak wprowadzić dress code w miejscu pracy bez łamania prawa;

• Czy pracodawca może wymagać konkretnego stroju od pracownika;

• Jakie mogą być konsekwencje nieprzestrzegania dress code'u w pracy;

• Jak nieodpowiedni strój pracownika może wpłynąć na wizerunek firmy;

• Gdzie leży granica między dress code w pracy a dyskryminacją i godnością pracownika.

Czym jest dress code w pracy i jak wpływa na wizerunek pracodawcy?

Dress code oznacza dosłownie "kod ubioru" i jest jednym z elementów savoir-vivre. Jest to zestaw zasad określających odpowiedni do okazji sposób ubioru. Jest stosowany nie tylko na rynku pracy, ale również w wielu innych obszarach ludzkiej codzienności. Tak samo, jak ciężko wyobrazić sobie przyjście do eleganckiej restauracji czy na wesele w spodniach dresowych, trampkach i rozciągniętym T-shircie, podobnie złe wrażenie zrobiłby pracownik banku, który przyjmuje klientów w krótkich spodenkach, tank topie i obuwiu sportowym. Jeszcze nie tak dawno dress code był oczywisty i w przypadku wielu zawodów każde ubranie eleganckiej koszuli i garnituru do pracy automatycznie wiązało się z koniecznością założenia także krawatu. Dzisiaj nie jest to już tak jednoznaczne, gdyż na przestrzeni lat liczni pracodawcy podeszli luźniej do dress code'u w dbałości o komfort swoich pracowników — zwłaszcza w porze letniej, w której temperatura w pracy bywa naprawdę dokuczliwa. Dlatego warto wiedzieć, jakie obecnie obowiązują zasady dbałości o ubiór pracowniczy w miejscu wykonywania obowiązków zawodowych i w których branżach można ubrać się luźniej przy jednoczesnym zachowaniu stosownego wyglądu zewnętrznego pracownika, aby nie wpłynąć negatywnie na wizerunek pracodawcy.

W myśl zasady, że w kontakcie z drugim człowiekiem ważne jest pierwsze wrażenie, podobnie w przypadku zawodów opierających się w dużej mierze na interakcjach z innymi ludźmi. Wygląd zewnętrzny często decyduje o nastawieniu do danej osoby i w jaki sposób będziemy prowadzić z nią rozmowę, czy w ogóle zechcemy się jej podjąć i czy będzie sprawiała wrażenie profesjonalisty. Ciężej byłoby otworzyć się ze swoimi problemami przed mocno wytatuowanym psychologiem ze skaryfikacjami na twarzy i w crop topie z odsłoniętym brzuchem. Podobnie nie wzbudzi zaufania przy pierwszym kontakcie agent od ubezpieczeń OC/AC, który założył koszulkę we wzory tribal, spodnie bojówki, czapkę z daszkiem do tyłu głowy i posiada ogromne tunele w uszach. Raczej taką osobę będzie ciężko wziąć za poważnego pracownika firmy ubezpieczeniowej i część osób może zdecydować się na skorzystanie z usług konkurencji. Dlatego tak istotny jest odpowiedni dress code w pracy. Dotyczy to nie tylko ubioru pracowników, ale również noszonej przez nich biżuterii czy innych dodatków odzieżowych (np. torebka, neseser, krawat, apaszka itp.).

Rodzaje dress code'u w pracy

Zazwyczaj rodzaj obowiązującego dress code'u w czasie wykonywania pracy zależne jest od zajmowanego stanowiska, branży, renomy pracodawcy i ilości interakcji z innymi ludźmi (dotyczy to zarówno klientów, interesantów i partnerów biznesowych, jak i współpracowników, ale też podopiecznych czy pacjentów). Chociaż na przestrzeni lat dosyć znacząco zmieniło się podejście do formalnego stroju pracowników w biurach, nadal dla wielu starannie dobrany, schludny i zadbany ubiór dopasowany do charakteru pracy wiąże się z profesjonalizmem i posiadaniem odpowiednich kompetencji. Takie wzorce ubioru utrwaliły się na dobre w przestrzeni społeczno-kulturowej i nadal obecne są na rynku pracy. Ze względu na to, że przy pierwszym kontakcie z pracownikiem, oceniany jest również wizerunek firmy, trzymając się określonych zasad dress code'u zawartych w regulaminie pracodawcy, zmniejsza się ryzyko popełnienia gafy przy interakcji z drugim człowiekiem.

Business formal

Jest to biznesowy strój formalny, który wymagany jest zazwyczaj podczas oficjalnych spotkań w środowisku biznesowym, finansowym, prawniczym, naukowym oraz politycznym. Jego głównym celem jest formalne reprezentowanie danej firmy, instytucji lub organizacji. Taki styl będzie obowiązywał również na wszelkich wystawnych spotkaniach branżowych, ale też z ważnymi partnerami biznesowymi. Najczęściej powiązany jest ze specyfiką zawodu lub pełnionego urzędu.

Biznesowy strój formalny dla mężczyzny

• Garnitur w ciemnym, stonowanym kolorze (np. grafitowy, ciemnoszary, granatowy). Wykonany z gładkiej tkaniny.

• Koszula w kolorze białym, écru bądź jasnym pastelowym kolorze. Może być z gładkiej tkaniny lub w delikatny, nieprzytłaczający deseń. Koniecznie z długimi rękawami. Dopuszczalna jest obecność mankietów ze spinkami. Kołnierzyk powinien być sztywny, ale niedopuszczalny jest z guzikami. Koniecznie włożona w spodnie.

• Krawat jedwabny, gładki lub w drobny wzór. Dopuszczalne są stonowane, niekrzykliwe kolory dopasowane do garnituru.

• Spodnie garniturowe z gładkiej tkaniny. Dopasowane (nie mogą być ani za krótkie, ani za długie). Do spodni można dobrać pasek o odpowiedniej szerokości — nie powinien zawierać ozdobnych, ciężkich klamerek.

• Czarne lub brązowe buty do garnituru (sięgające poniżej kostki), najlepiej skórzane.

• Z dodatków dopuszczalne są spinki do krawatu, spinki do mankietów i zegarek na rękę. W niektórych sytuacjach dopuszcza się również poszetkę.

Biznesowy strój formalny dla kobiety

• Klasyczny kostium w postaci żakietu z dopasowaną spódnicą sięgającą do kolan lub długimi spodniami. Materiał powinien być gładki lub z delikatną fakturą. Kroje tylko symetryczne.

• Koszula lub bluzka koszulowa w jasnym i delikatnym kolorze. Pozbawiona jakichkolwiek elementów ozdobnych. Koniecznie włożona w spodnie lub spódnicę.

• Buty pełne, z zakrytymi palcami — na obcasie o średniej wysokości. Pozbawione ozdób, ewentualnie z klasyczną klamrą.

• Eleganckie i stonowane dodatki — w pracy biżuteria powinna być dyskretna, w niewielkiej ilości i klasyczna. Niedopuszczalne są masywne i ciężkie ozdoby z dużą ilością kamieni. W przypadku więcej niż jednego elementu biżuterii warto zakładać komplety. Dozwolone jest również posiadanie klasycznego zegarka damskiego na rękę. W chłodniejsze pory roku dozwolony jest również delikatny szal lub skromna apaszka bez ozdób, w jednolitym kolorze i o gładkiej fakturze.

• Makijaż powinien być delikatny, cielisty lub w delikatnych, pastelowych kolorach. Niedozwolone są ciemne cienie do oczu w mocnych kolorach.

• Włosy powinny być upięte — najlepiej w schludnego koka, elegancką spinką typu żabka lub klamrą, kucyk lub warkocz. Ważne, aby nie wychodziły i były dobrze zaczesane, a w razie potrzeby delikatnie utrwalone lakierem do włosów. Niedopuszczalne są barwne, kolorowe i ciężkie ozdoby do włosów (klamry i gumki powinny być w jednolitym kolorze).

Business

Podstawową zasadą stylu biznesowego jest przede wszystkim schludność i profesjonalizm. Ten typ ubioru, chociaż jest mniej oficjalny, niż business formal, stawia na klasyczną, biznesową odzież, jak koszule z kołnierzykiem i bluzki koszulowe, marynarki, żakiety i garsonki czy tekstylne spodnie biznesowe i eleganckie obuwie. Jednak business wear jest nieco luźniejszy, gdyż nie wymaga się zakładania krawatów czy pasków, zaś fryzury mogą być nieco luźniej zaczesane. Ubrania muszą być dopasowane nie tylko do sylwetki, ale również wzrostu. Biznesowy dress code różni się w zależności od branży, ale wszystkie łączy jedno — celem jest dbałość o dobre imię pracodawcy i profesjonalny wizerunek firmy.

Strój biznesowy dla mężczyzny

• Garnitur lub marynarka w ciemnym, stonowanym kolorze (np. grafitowy, ciemnoszary, granatowy). Wykonany z gładkiej tkaniny lub w delikatny deseń. W tym przypadku można zrezygnować z noszenia garnituru czy marynarki i pozostać w samej koszuli.

• Koszula w kolorze białym, écru bądź jasnym pastelowym kolorze. Może być z gładkiej tkaniny lub w delikatny, nieprzytłaczający deseń. Kołnierzyk powinien być sztywny. Koniecznie z długim rękawem. Koniecznie włożona w spodnie.

• Krawat jest opcjonalny, najczęściej przy tym stylu rezygnuje się z niego całkowicie, zaś koszulę pozostawia niedopiętą na ostatni guzik. Jeśli jednak decyduje się na krawat, w tym stylu dopuszczalne są również w klasyczne wzory, jak kratka, paski czy drobne kropki.

• Spodnie garniturowe z gładkiej tkaniny lub w delikatny deseń — najlepiej do kompletu z garniturem. Do spodni można dobrać pasek o odpowiedniej szerokości — nie powinien zawierać ozdobnych, ciężkich klamerek.

• Czarne lub brązowe buty do garnituru (sięgające poniżej kostki), najlepiej skórzane.

• Z dodatków dopuszczalne są spinki do krawatu, spinki do mankietów i zegarek na rękę.

Strój biznesowy dla kobiety

• Klasyczny kostium w postaci żakietu z dopasowaną spódnicą lub spodniami. Spodnie tylko długie, zaś spódnice sięgające do kolan. Materiał powinien być gładki lub z delikatną fakturą. Kroje tylko symetryczne. Jednak w przypadku stylu biznesowego, należy pozostawać z aktualną modą business wear, aby się nie postarzać.

• Koszula lub bluzka koszulowa w jasnym i delikatnym kolorze. Pozbawiona jakichkolwiek elementów ozdobnych. Najczęściej może zostać niedopięta na ostatni guzik. Koniecznie włożona w spodnie lub spódnicę.

• Buty pełne, z zakrytymi palcami — na obcasie o średniej wysokości lub niższe. Pozbawione ozdób, ewentualnie z klasyczną klamrą. Mogą być również na grubszym słupku.

• Eleganckie i stonowane dodatki — w pracy biżuteria powinna być dyskretna, w niewielkiej ilości i klasyczna. Niedopuszczalne są masywne i ciężkie ozdoby z dużą ilością kamieni. W przypadku więcej niż jednego elementu biżuterii warto zakładać komplety. Dozwolone jest również posiadanie klasycznego zegarka damskiego na rękę. W chłodniejsze pory roku dozwolony jest również delikatny szal lub skromna apaszka bez ozdób, w jednolitym kolorze i o gładkiej fakturze.

• Makijaż powinien być delikatny, cielisty lub w delikatnych, pastelowych kolorach. Niedozwolone są ciemne cienie do oczu w mocnych kolorach.

• Włosy powinny być upięte, ale w niektórych sytuacjach mogą pozostać rozpuszczone.

Business casual

Ubiór w stylu business casual leży dokładnie pomiędzy elegancją stylu biznesowego a komfortem casualowego. Może wydawać się, że ubranie się w taki sposób jest dosyć proste, jednak jest to najmniej precyzyjnie określony ze wszystkich stylów — z jednej strony nie trzeba zakładać garnituru czy jasnej koszuli, ale z drugiej również nie mogą być to szorty czy T-shirt. Jednak trzeba podkreślić, że taki styl daje wiele swobody — panowie nie muszą już pozostawać pod krawatem czy w butach do garnituru, z kolei panie mogą założyć obuwie z odkrytymi palcami i barwniejsze ubrania. Nie ma już obowiązku noszenia tkanin gładkich czy jedynie w delikatnych deseń i w grę wchodzą również takie o innej fakturze, jeśli ich krój nawiązuje trochę do stylu biznesowego. Jest to idealne rozwiązanie na lato czy luźniejsze spotkania, ale również dla branż, które nie muszą reprezentować swoich pracodawców czy klientów.

Strój business casual dla mężczyzny

• Dominują marynarki. Nie są koniecznością, ale bywają mile widziane. Lepiej sprawdzają się mniej formalne, bardziej codzienne modele. Najlepszym wyborem będą bawełniane, bez podszewki i w stonowanym kolorze.

• Dopuszczalne są swetry zamiast marynarki dla osób, które czują się w nich bardziej komfortowo. Najlepsze będą proste i niezbyt grube — gładkie bądź z delikatnym wełnianym lub bawełnianym wzorem. Najlepiej sprawdzą się rozpinane, w serek bądź rozpinane pod szyją — ważne, aby szyja nie była zasłonięta. Należy również regularnie dbać o sweter, gdyż absolutnie nie może być zmechacony (w takim przypadku dobrze zaopatrzyć się w golarkę do swetrów).

• Absolutnym must have jest koszula, jednak można odwiesić białe czy jasne kolory i wybrać te w bardziej żywych kolorach. Jednak niedopuszczalne są jaskrawe, neonowe barwy i bardzo mocne kolory. Można postawić na delikatne wzory, ale muszą one być eleganckie — w palemki nie wchodzą w grę. Stawia się na koszule taliowane i nieklasyczne. Nie mogą być z krótkim rękawem — lepiej postawić na długi i podwinięty rękaw.

• W business casual odpadają spodnie od garnituru, nawet nie wypada ich zakładać przy tym stylu. Najczęściej wybiera się chinosy lub sztruksy, ale raczej w ciemniejszych kolorach (odcienie granatu, brązu, szarości, butelkowej zieleni). Jedyne dozwolone jeansy są o kroju klasycznym i cienkim kolorze, ale jednak przy tym rodzaju dress code rzadko są jeszcze dopuszczane, dlatego lepiej postawić na bezpieczniejszą opcję. Spodnie muszą być długie — nogawka powinna kończyć się na górnej części buta lub odrobinę nachodzić na niego. Chociaż jest większa dowolność wyboru kolorów, należy pamiętać, że barwa spodni nie może się gryźć z kolorem marynarki czy swetra, a ich odcienie muszą zostać do siebie dobrze dopasowane.

• Buty są bardzo istotne i w tym stylu obok marynarki i koszuli są jednym z istotniejszych elementów wizerunku, dlatego nie warto na nich oszczędzać — powinny być czyste i niezniszczone. Źle dobrany krój i kolor obuwia sprawi, że pozostałe elementy stylizacji nie będą sprawiały wrażenie profesjonalnie zgranych. Przede wszystkim dobrze jest postawić na obuwie skórzane lub zamszowe. Najlepiej przed kostkę, zachowane w biznesowym stylu, jak chociażby trzewiki, jednak dopuszczalne są również eleganckie mokasyny. Nie muszą być gładkie, ale najlepiej wybrać wyprofilowane w taki sposób, aby wyszczuplały i wydłużały optycznie stopę (wyjątkiem są panowie z bardzo dużymi rozmiarami buta, powinni wybierać takie obuwie, aby stopa optycznie współgrała z ich wzrostem). Najlepiej postawić na kolor czarny lub brąz, ale dopuszczalne są również inne stonowane kolory — grafitowy, granatowy, butelkowa zieleń, bordowy, a także estetyczne kombinacje dwóch kolorów, jak brąz z granatem (mogą być nawet skórzane z zamszowymi elementami w innym kolorze).

• Dopasowane dodatki dopełnią look. Pasek jest pozycją obowiązkową. Najlepiej skórzany, z nieprzytłaczającą klamrą bez ozdób. Mile widziany jest również zegarek dopasowany do stroju, zaś w przypadku marynarki — również poszetka. Wybierając kolor, fakturę i wzór na poszetce można nieco zaszaleć. Dobrym pomysłem będzie dopasowanie jej do koszuli lub butów, jeśli zdecydujemy się na obuwie dwukolorowe — wtedy dobrze jest wybrać poszetkę dopasowaną kolorystycznie do drugiego koloru w obuwiu.

Strój business casual dla kobiety

• Koszule i bluzki tylko bez odsłoniętego dekoltu, brzuchu i pleców, mimo że styl ten pozwala na więcej, niż formalny. Można zdecydować się na odważniejsze kolory, niż odcienie szarości czy jasne pastele (dopuszczalne są nawet mocniejsze, ale niekrzykliwe kolory czy jasne w delikatne wzory). Dopuszczalne jest wypuszczenie koszuli ze spodni i podkreślenie talii krojem ze wcięciem lub dobranym paskiem. Niedozwolony jest krótki rękaw — można założyć długi, 3/4 lub za łokieć. Poza koszulami i bluzkami można zdecydować się na dopasowany, gładki i jednolity T-shirt.

• Poza spodniami i spódnicami dopuszczalne są również sukienki. W przypadku spódnic oraz sukienek nie mogą być one krótsze, niż rąbek przed kolano. Stawia się na bardziej biznesowe kroje, jak ołówkowe lub inne gładkie kroje — plisowane nie są zgodne z tym rodzajem dress code'u. Spódnica czy sukienka nie mogą być ani nadmiernie obcisłe, ani obszerne — powinny być eleganckie, bez głębokich rozcięć. Mogą być z jednolitego, gładkiego materiału bądź z delikatnym wzorem. Zakładając spódnicę lub sukienkę nie można zapominać o rajstopach lub pończochach (najlepiej beżowe, brązowe lub czarne, ale dopasowane kolorystycznie do reszty ubioru).

• Decydując się na spodnie, należy wybrać elegancki i klasyczny krój — inny nie wchodzi w grę przy business casual. Jednak w tym stylu jest większa dowolność przy wyborze tkanin, które nie muszą być gładkie — mogą mieć różne wzory i kolory, jednak jeśli są bardziej wyraziste, należy do nich koniecznie dobrać stonowaną górę (najlepiej gładką). Szerokość nogawek powinna być dostosowana do wzrostu i figury. Niedozwolone są spodnie typu dzwony, biodrówki, cargo czy bojówki. Nie dopuszcza się także spodni typu rybaczki — wybierając spodnie, należy zadbać o to, aby nogawka była długa i sięgała co najmniej nad kostkę.

• Podobnie, jak w przypadku mężczyzn, przy tym stylu obecność marynarki lub żakietu nie jest koniecznością. Zamiast tego można wybrać sweter — ważne, aby był bez golfa i odsłaniał szyję. Najlepiej wybrać rozpinany lub w serek. Może być również kardigan (ważne, aby nie był za duży ani za długi). Dodatkowo można sobie pozwolić na marynarki, żakiety i swetry w bardziej odważnych kolorach, co wybija się na tle szaro-pastelowych barw stylu formalnego.

• Najlepiej sprawdzą się czółenka oraz półbuty na niewielkim obcasie, chociaż dopuszczalne są także baleriny. W tym stylu dozwolone jest również noszenie eleganckich butów z odkrytymi palcami. Dozwolone są odważniejsze kolory, oby nie były wyzywające i przesadnie ozdobne. Ważne też, aby były niezniszczone i czyste. Business casual wyklucza z kolei obuwie sportowe, trampki, tenisówki, sandały i klapki. Niedozwolone jest również ciężkie obuwie, jak trapery czy glany niezależnie od pory roku. Odpadają także platformy i koturny — podeszwa ma być płaska lub niska, ewentualnie na niskim lub średniej wysokości obcasie.

• Wybierając dodatki, można znacznie bardziej popuścić wodzę fantazji. Kobiety mogą nosić barwne torebki, paski, biżuterię, akcesoria do włosów, chusty, apaszki, szale i zegarki. Jednak ważne, aby wszystko było utrzymane w lekkim i eleganckim tonie. Powinna być zachowana powściągliwość w wyborze wzorów tak, aby nie godziły w interesy pracodawcy dotyczące wyglądu pracownika w kwestii ubioru.

Smart casual

Esencją tego stylu jest umiejętne połączenie klasyki z najnowszymi trendami. Dzięki niemu wygląda się elegancko i szykownie, ale bez przesady i sztuczności, a jednocześnie na luzie, ale bez niedbałości. Każdy element stroju jest dobrze przemyślany i dopasowany do siebie. Jest to dobry wybór praktycznie na większość okazji — od spotkań biznesowych, przez brunche ze współpracownikami aż po wygodne odzienie na kilkugodzinną konferencję branżową lub szkolenie. Polega na połączeniu eleganckiej koszuli z dopasowanymi jeansami i marynarką w żywszych kolorach. Ten styl jest chętnie wybierany zwłaszcza przez osoby lubiące iść z duchem czasu, przedstawicieli branży kreatywnej, ale też w ostatnich latach zaczął dominować w coraz większej ilości wielkomiejskich biurowców. Warto pamiętać, że przy tym rodzaju kodu należy unikać elementów w zbyt sportowym stylu, przesadnej formalności odzienia, źle dobranych materiałów (np. poliestru i plastikowych elementów w biżuterii, torebkach i butach), zbyt wielu wzorów i kolorów, gdyż styl smart charakteryzuje się umiarem i stawia na klasykę w modnym wydaniu.

Smart casual dla mężczyzny

• Marynarka jest podstawą dla tego stylu. Najlepiej wybrać dopasowane do ciała marynarki w żywych lub stonowanych kolorach. Charakterystyczne dla tego rodzaju dress code'u są marynarki zapięte na dwa guziki u mężczyzn, co dodaje charakterystycznej nonszalancji i pozornej niedbałości o detale. Zimową alternatywą jest wełniany płaszcz.

• Koszule w jasnych kolorach, mogą mieć delikatne wzory lub akcenty florystyczne. Krótki rękaw jest wykluczony. Koszulka może być lekko oversize. Najlepiej trzymać się koszul z długim rękawem lub 3/4 (ale można podwinąć do łokcia). Dozwolone są również koszulki polo oraz golfy.

• Spodnie najczęściej chino lub sztruksy, ale dozwolone są również jeansy bez przetarć czy dziur. Najlepiej w odcieniach brażu, czerni lub granatu. Muszą posiadać długie nogawki, nie krótsze, niż do kostek.

• Najczęściej wybiera się klasyczne, skórzane półbuty, ale też lordsy, oxfordy, mokasyny, monki, pensówki, derby i brogsy. Najlepiej w ciemnych, stonowanych kolorach, ewentualnie dwukolorowe, ale tylko jeśli kolorystycznie mają dopełnić całą stylizację.

• W celu uzupełnienia stylu i podkreślenia połączenia odzieży formalnej z luźniejszą, kluczowe są dobrze dobrane dodatki. Najczęściej look wykańczają skórzane dodatki w formie klasycznych toreb męskich, teczek, pasków z klasyczną klamrą, a także w tym stylu mile widziany jest zegarek ze skórzanym paskiem. Krawaty i koszetki nie są obowiązkowe, ale decydując się na nie, należy odstawić modele wykonane z tkaniny o wysokim połysku, gdyż zbyt trącą stylem formalnym. Najlepiej postawić na tkaniny matowe z ciekawym wzorem lub fakturą.

Smart casual dla kobiety

• Marynarka dobrze skrojona lub lekko oversize w pastelowych czy żywych kolorach. Dopuszczalna jest również biel. Kierując się wyborem marynarki, ważny jest minimalizm.

• Elegancka koszula lub bluzka, jednak bez nadmiernego formalizmu. Dopuszczalne są koszule oversize'owe. Nadal niedopuszczalny jest krótki rękaw, jednak lekko podwinięty 1/2 już jak najbardziej. Warto pamiętać, aby nie była zbyt pstrokata.

• Dobrze skrojone spodnie lub jeansy w ciekawych kolorach. Mogą być we wzory, jednak bez przetarć czy dziur. Niedopuszczalne są biodrówki i zbyt szerokie nogawki.

• Sukienka lub spódnica przed kolano bez nadmiernych ozdób. Musi być dopasowana. W przypadku sukienki może być bez rękawów, ale wtedy konieczne jest noszenie cały czas marynarki. Sukienka może być lekko oversize'owa. Nie można przesadzić ze wzorami. Oprócz sukienki dopuszczalne są także kombinezony w eleganckim stylu — najlepiej proste, bez ozdób, z długimi nogawkami i koniecznie w połączeniu z marynarką.

• Stylowe buty są dopełnieniem tego looku. Zazwyczaj wybiera się wygodne loafersy, mokasyny, botki na niskim obcasie, a także w porze letniej dopuszczalne są eleganckie sandały (najlepiej na niskim słupku).

• Dużą role odgrywają również dodatki, którym celem jest połączenie eleganckich elementów ubioru z luźniejszym odzieniem, aby tworzyły spójny look. Dlatego też klasyczna torebka, prosty pasek czy delikatna biżuteria dobrze dobrane do stylu i kolorystyki całości mogą sprawić, że połączenie casual dress code z elegancją nabierze klasy. Bezwzględnie należy unikać elementów dodatków wykonanych z plastiku czy innych tworzyw sztucznych, które mogą dodać lookowi kiczowatości i taniego wyglądu.

Casual

Styl casual do pracy jest stylem całkiem nieformalnym, jednak powinien wpisywać się w zbiór zasad dotyczących dress code w danej firmie. Dobrze widziane jest przestrzeganie zasady neutralności, co oznacza, że w myśl wolności wyznania w miejscu wykonywania obowiązków zawodowych nie zaleca się pracownikowi noszenia symboli religijnych. Casual dress code stawia przede wszystkim na wygodę i neutralność — bez urażania uczuć religijnych lub innych wartości światopoglądowych, co jest szczególnie ważne w firmach o profilu międzynarodowym. Ubierając się casualowo, warto przestrzegać ogólnych zasad norm społecznych. Mimo tego styl ten ze wszystkich daje najwięcej wolności i możliwości wyboru podczas kompletowania outfitu do pracy. Dozwolone są między innymi T-shirty czy sportowe obuwie typu sneakers lub tenisówki, a także odzież typu streetwear, jak trampki czy jeansy. Polega na łączeniu ze sobą niemalże dowolnych elementów garderoby. Pozostaje również kwestia tatuażu a pracy — w przypadku, gdy pracownik posiada tatuaż w widocznym miejscu, zazwyczaj przy casual dress code nie jest wymagane jego zakrywanie.

Casual dla mężczyzny

Dozwolone są niemalże wszystkie połączenia, które nie są sprzeczne z dobrymi obyczajami czy firmowym dress code określonym w regulaminie pracy. Aktualnie modne są stylizacje męskie w duchu slim fit z mocno dopasowanymi nogawkami jeansów oraz T-shirtami, polo i golfami przylegającymi do sylwetki. Taki styl daje dużo miejsca na eksperymenty w łączeniu ze sobą różnych elementów odzieży i oddaniem swojej indywidualności w miejscu pracy. Coraz częściej na popularności wśród mężczyzn zyskuje również styl norm core, którego celem jest z pozoru przypadkowa stylizacja "na przeciętniaka". Do łask wracają również bluzy jeansowe, swetry z okrągłym dekoltem lub literkę "V", koszule flanelowe, sportowe marynarki, sneakersy i skórzane plecaki. Na chłodniejsze dni sprawdzą się szaliki w kratkę.

Casual dla kobiety

Styl casual u kobiety nie może być ani zbyt elegancki, ani zbyt niechlujny. Jest duża wolność własnego wyboru w zakresie doboru ubioru, o ile nie jest to sprzeczne z dobrymi obyczajami i dress code pracodawcy. Najczęściej damski ubiór casual jest codzienny, swobodny i nieformalny. Najczęściej w biurach dominuje typ streetwear. Często stawia się na neutralne kolory, delikatne wzory oraz uniwersalne dodatki. Do łask wracają jeansowe sukienki po kolano podkreślone w talii paskiem, długie kozaczki lub botki na niskim obcasie, jeansowe bluzy oraz trenczowe płaszczyki i skórzane ramoneski (zwłaszcza w połączeniu z delikatnymi sukienkami midi). Latem sprawdzą się przewiewne, lniane spodnie podkreślone drobnym paskiem. Niemalejącą popularnością cieszą się trampki i jasne sneakersy.

Formalny i casual dress code — Różnice

Główna różnica pomiędzy zastosowaniem formalnego a casualowego dress code w pracy to przede wszystkim branża i specyfika zawodu, z jakiego wynika ilość swobody w ubiorze pracownika. Niekiedy zdarza się, że na co dzień w biurze obowiązuje styl casualowy biznesowy lub smart, ale przy wybranych okazjach wymagany jest formalny biznesowy. Aby uniknąć nieporozumień i poszukiwania w pospiechu właściwego ubioru na szczególną okazję, dobrze jest dopytać pracodawcę o obowiązujący dress code lub zapoznać się z zasadami ubioru zawartymi w wewnętrznym regulaminie firmy. Różnice pomiędzy stylem formalnym a casualowym zależą nie tylko od branży czy zawodu, ale również ilości interakcji z innymi ludźmi i to, jak bardzo są one sformalizowane.

Jak ubierać się do pracy biurowej w zależności od branży?

Strój służbowy zależny jest w dużej mierze od branży i wykonywanego zawodu. Niekiedy pracodawca zmuszony jest szczegółowo określić dress code dla pracowników, aby trzymać określone standardy w zakładzie pracy lub biurze. W niektórych przypadkach przepisy Kodeksu Pracy wyraźnie wskazują, że do obowiązku dbałości pracodawcy o pracownika należy zapewnienie odpowiedniego stroju i obuwia roboczego spełniającego przepisy BHP lub normy wynikające z wykonywanego zawodu (np. laborant, pielęgniarka). Niekiedy pracodawca ma prawo określić dress code w regulaminie pracy, zaś pracownik, podpisując umowę, zobowiązuje się do jego przestrzegania, jak chociażby w zawodach zaufania publicznego, czyli o dużej odpowiedzialności społecznej (np. prawnik, notariusz, pracownik banku).

Blue collars a dress code

Niekiedy konieczne jest podporządkowanie pracownika z racji zajmowanego stanowiska do noszenia stroju roboczego i środków ochrony indywidualnej, jak chociażby w fabryce, piekarni, cukierni czy innych miejscach, które podchodzą pod tzw. blue collar, czyli "niebieskie kołnierzyki" (określenie dotyczące pracowników fizycznych, często zatrudnionych przy produkcji). Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia pracownikom stroju służbowego i obuwia roboczego, jeśli podczas wykonywania obowiązków służbowych może ulec zniszczeniu lub zabrudzeniu bądź jest wymagany ze względów technologicznych, sanitarnych lub wynikających z przepisów BHP. Należy podkreślić, że ściśle określony strój służbowy, zgodnie z prawem pracy, powinien być zakupiony przez pracodawcę.

White collars a dress code

Z kolei tzw. white collars, czyli "białe kołnierzyki" jest określeniem odnoszącym się do pracowników biurowych, administracyjnych, a także zawodów związanych z zarządzaniem i edukacją. W przypadku białych kołnierzyków częściej obowiązuje strój służbowy formalny lub biznesowy, ale jest również większa rozpiętość dozwolonego ubioru uzależniona od branży czy wykonywanego zawodu. Inaczej będzie w przypadku pracowników z branży IT, którzy mają mniej interakcji z ludźmi podczas pracy i mogą pozwolić sobie na styl casualowy lub smart casual, a inaczej w przypadku pracownika banku, którego obowiązuje styl biznesowy bądź formalny.

Gdy pracownik pełni funkcję reprezentacyjną, również jego wygląd zewnętrzny wpływa na wizerunek firmy, prezentując dobre imię pracodawcy. Wprowadzenie dress code dotyczącego wyglądu pracownika w miejscu pracy wydaje się zasadne i wynika z cech stosunku pracy. W przypadku zawodów zaufania publicznego przepisy przyznają wprost pracodawcy uprawnienia do określenia zasad ubioru, nie naruszając równocześnie ścisłej sfery prywatności pracownika. Jeśli pracodawca wymaga bardzo konkretnego stroju od pracownika, powinien on być finansowany przez pracodawcę, nie zaś pracownika.

Dress code w zawodach kreatywnych

Dress code obowiązujący w zawodach kreatywnych to zazwyczaj styl smart casual, jednak zdarzają się również odstępstwa od tej reguły. W branży kreatywnej pierwsze skrzypce gra indywidualność, dlatego może być podkreślona również w stroju, co ma stanowić uzupełnienie tego, co się tworzy. Ważne jest wyrażenie siebie w taki sposób, aby nie naruszało to dress code'u oraz zasad dobrego smaku czy obowiązujących obyczajów.

W zawodach artystycznych dozwolone jest eksponowanie tatuaży, które zostały wykonane w widocznych miejscach i piercingu. Wygląd pracownika kreatywnego może zostać podkreślony poprzez dodatki do odzieży, które mogą być bardziej fantazyjne i barwne, asymetryczne i kolorowe fryzury, a także nietypowe połączenia odzieży, o ile estetycznie ze sobą współgrają (np. powycinana miejscami bluzka i pasek dopełniający komplet do marynarki w ciekawym wzorze).

Dress code w pracy zdalnej

Zazwyczaj podczas pracy zdalnej nie jest wymagany dress code, dlatego pracownik może na siebie założyć wygodny dres czy pozostać w pidżamie. Jedynie w określonych momentach, jak połączenia wideo ze współpracownikami, klientami czy partnerami biznesowymi, wirtualne spotkania z przełożonym, wideokonferencje lub zdalne rozmowy kwalifikacyjne są sytuacjami, kiedy wypada nałożyć na siebie coś innego.

💡 Przeczytaj także: Jak się ubrać na rozmowę o pracę?

Strój obowiązuje każdego pracownika łączącego się zdalnie przez kamery i wtedy spotkanie traktowane jest po części jak przebywanie w miejscu pracy. Podczas spotkań online należy się ubrać zgodnie z obowiązującym w firmie dress codem. Jeśli na konferencjach wymagany jest styl biznesowy formalny, odzież, jaką może uchwycić kamera (również podczas wstawania od biurka), powinna być dopasowana właśnie w takim stylu. Z kolei jeśli zezwala się na casual niezależnie od sytuacji, warto ubrać się wygodniej. Po zakończonych wideo spotkaniach pracownik może wrócić do wygodniejszego odzienia.

Określenie zasad ubioru pracowników w regulaminie pracy

Zdarza się, że pracodawca z góry określa obowiązujący dress code w miejscu pracy w regulaminie pracy bądź w treści umowy zawieranej z pracownikami. Uprawnienia pracodawcy w tym zakresie są zgodne z przepisami prawa pracy, jeśli są odpowiednio umotywowane — najczęściej charakterem pracy na danym stanowisku. Zasady dotyczące wyglądu pracownika, które zostały zawarte w umowie, mogą stanowić nawet podstawę do zwolnienia i być równoznaczne z niestosowaniem się do poleceń pracodawcy, jednak ten musi spełnić określone warunki. Dowiedz się, jak daleko sięgają uprawnienia pracodawcy podczas ustalania dress code'u.

Jak wprowadzić dress code w pracy bez łamania prawa?

Zgodnie z art. 104 Kodeksu Pracy, pracodawca posiadający określone wymagania dotyczące ubioru służbowego pracowników, ma prawo do określenia dress code'u w wewnętrznym regulaminie pracy. Jeżeli jako pracodawca chcesz wprowadzić dress code w miejscu pracy bez łamania prawa, przede wszystkim musisz pamiętać, że określenie zasad ubioru pracowników musi wynikać ze specyfiki wykonywanej przez nich pracy lub zajmowanego stanowiska. Jeśli pracownicy wykonują zawód zaufania publicznego lub inny zawód wpływający na wizerunek pracodawcy w oczach klientów, kontrahentów lub współpracowników, obowiązują ich postanowienia zawarte w treści umowy oraz regulaminu wewnętrznego. Zazwyczaj w zespołach pracowniczych neutralność ubioru powinna dotyczyć unikania symboli religijnych, nacechowanych politycznie i ideologicznie, dlatego kluczowe jest wprowadzenie zasady neutralności.

Czy pracodawca może wymagać konkretnego stroju?

W przypadku, kiedy pracownik jest tzw. niebieskim kołnierzykiem, czyli wykonuje pracę fizyczną i jego strój służbowy mógłby zostać uszkodzony lub zabrudzony w trakcie wykonywania obowiązków służbowych oraz nie spełniałby zasad BHP dla danego stanowiska bądź miejsca pracy, pracodawca musi zapewnić odpowiednie odzienie, które te normy spełnia. Pracownik jest zobowiązany do ubierania się w odzież roboczą i obuwie ochronne oraz stosować wymagane w zakładzie pracy środki ochrony osobistej.

Inaczej wygląda sytuacja, gdy pracownik jest tzw. białym kołnierzykiem i pracuje w biurze. W zależności od charakterystyki pracy pracodawca może wymagać noszenia w miejscu pracy lub w czasie wykonywania pracy mobilnej (np. przedstawiciel handlowy lub konsultant biznesowy) odzieży wpisującej się w określony dress code, o ile nie narusza on zasad ochrony prawnej życia prywatnego pracownika. Pracodawca nie może ingerować w dobra osobiste pracownika, jak chociażby kontrolować zawartości jego torebki, plecaka czy aktówki. Uprawnienia w tym zakresie dotyczą jedynie wyglądu zewnętrznego pracownika, który mógłby godzić w interesy pracodawcy. Zapis w umowie dotyczący zachowania określonych standardów ubioru najczęściej znajduje się w umowach osób wykonujących zawody zaufania publicznego (np. adwokat, nauczyciel) oraz pracujących z klientami.

Brak przestrzegania dress code'u a konsekwencje

W przypadku, gdy dress code w pracy jest określony przez zapis w treści umowy zawartej z pracownikiem, pracodawca ma prawo wymagać jego przestrzegania w godzinach pracy oraz na terenie firmy. Nie może jednak ingerować w życie prywatne pracownika ani dobra osobiste pracownika stanowiące zawartość jego torby podręcznej lub plecaka. W przypadku, gdy ubiór pracownika nie spełniałby zapisu zawartego w podpisanej z nim umowie, zgodnie z art. 108 Kodeksu Pracy, pracodawca może nałożyć na niego karę porządkową lub naganę (ale musi zostać ona określona w treści umowy). W skrajnych przypadkach notorycznego naruszania postanowień zawartych w umowie pracownik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności porządkowej w postaci zwolnienia dyscyplinarnego. Warto jednak pamiętać, że to latem pojawia się najwięcej zaniedbań dotyczących standardu ubioru, kiedy pracownikom doskwierają nieznośne upały — dlatego w tej porze roku warto wykazać się odrobiną wyrozumiałości i stosować upomnienia.

Nieodpowiedni strój pracownika a wizerunek firmy

Chociaż nie wszystkich pracowników obowiązuje oficjalny wygląd w miejscu pracy czy określony dress code, wpisywanie się w dobre obyczaje jest niepisaną praktyką, która obowiązuje wszystkich zatrudnionych. W skrajnych sytuacjach ubiór pracownika może godzić w wizerunek firmy czy zasadę neutralności, która dotyczy przede wszystkim wolności od symboli religijnych. Jeśli wygląd pracownika naruszałby wspomniane wartości, może stanowić podstawę do zwolnienia.

Istnieje również kilka ogólnych zasad, które obowiązują w miejscu pracy niezależnie od rodzaju dress code'u:

• Ubrania powinny być zawsze czyste i schludne.

• Strój służbowy nie może być dziurawy czy podarty.

• Nie można pokazywać zbyt wiele ciała w miejscu pracy, gdyż godzi to w dobre obyczaje.

• Niedopuszczalna jest odzież z obraźliwymi lub kontrowersyjnymi hasłami oraz symbolami.

• Niemile widziane są również ubrania zbyt ciasne lub zbyt szerokie, mocno niedopasowane do wzrostu lub sylwetki pracownika.

Czego nie wypada ubierać do pracy mężczyźnie:

• tank topu;

• zbyt wzorzystych ubrań;

• dresów;

• nieśmiertelników;

• kolczyków w nosie lub języku;

• T-shirtów ze zbyt przesadzonymi nadrukami;

• grubych łańcuchów przy spodniach;

• krótkich spodenek;

• klapek oraz japonek;

• akcesoriów nawiązujących do erotyki (np. uprzęży, harnessów, obroży).

Czego nie wypada ubierać do pracy kobiecie:

• zbyt wyciętych bluzek i topów ze zbyt dużym dekoltem lub plecami;

• crop topów;

• krótkich spodenek;

• kabaretek;

• widocznych pończoch samonośnych lub odkrytych pasów do pończoch;

• podkolanówek założonych na rajstopy;

• akcesoriów nawiązujących do erotyki (np. uprzęży, harnessów, obroży);

• gorsetów na ubranie;

• kolczyków w nosie lub języku;

• spódniczek mini lub krótkich plisowanych stylizowanych na szkolne mundurki;

• transparentnych bluzek i sukienek, przez które prześwituje bielizna;

• spodni i spódnic biodrówek;

• butów erotycznych lub na zbyt wysokich obcasach.

Dress code w pracy a godność pracownika i dyskryminacja — Gdzie leży granica?

Czasami ciężko jest ocenić, gdzie leży granica pomiędzy ustanowieniem zasad ubioru w pracy a godnością pracownika w postaci konstytucyjnej wolności słowa i wyrażania przez niego poglądów: ideologicznych, politycznych, religijnych, moralnych. Wolność wyznania oznacza, że pracownik może deklarować swoją przynależność do grupy religijnej, jednak niekiedy pracodawca ustanawiający obowiązywanie bardziej formalnego ubioru zastanawia się, jakiej granicy nie może naruszyć. Pracodawca nie może zabronić całkowitego noszenia symboli religijnych, jeśli nie utrudniają one wykonywania zawodu, ale może poprosić zatrudnionego przez siebie pracownika do ich zakrywania.

Dla przykładu nie może zabronić nakładania obrączki, jednak są sytuacje, kiedy może ona utrudniać wykonywanie zawodu, jak chociażby u chirurga przeprowadzającego zabiegi operacyjne, który składał przysięgę Hipokratesa dotyczącą ratowania ludzkiego zdrowia i życia. Obrączka pod jednorazowymi rękawicami ochronnymi mogłaby spowodować uszkodzenie lub utrudnić przeprowadzenie operacji, dlatego na czas zabiegu powinna zostać zdjęta. Noszenie medalika również nie może zostać zabronione, chociaż pracodawca może poprosić o to, żeby na ważne spotkania biznesowe był on noszony pod odzieżą, jednak nie może tego narzucić pracownikowi, gdyż ten mógłby odczuwać to jako próbę dyskryminacji w pracy ze względu na poglądy religijne lub inne wyznawane przez niego wartości moralne.