Urlop okolicznościowy – śmierć babci. Komu przysługuje i jak działa?

Śmierć bliskiej osoby to smutny moment, w którym trudno skupić się na codziennych obowiązkach – również tych zawodowych. W takiej sytuacji pracownikom przysługuje zwolnienie od pracy, potocznie zwane urlopem okolicznościowym. Ale czy śmierć babci uprawnia do skorzystania z tego przywileju? Komu dokładnie przysługuje wolne w takiej sytuacji, jaki jest wymiar tego urlopu i jak wygląda procedura jego udzielania? W tym artykule wyjaśniamy, jak działa dzień wolny na pogrzeb babci oraz co należy zrobić, by z niego skorzystać zgodnie z przepisami prawa pracy.

Śmierć babci – urlop okolicznościowy. To warto zapamiętać:

✅ Urlop okolicznościowy na śmierć babci przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. To przywilej pracowniczy, więc nie dotyczy osób pracujących na umowie zlecenie czy umowie o dzieło.

✅ Wymiar urlopu wynosi 1 dzień. Jest to dzień w pełni płatny, który nie pomniejsza puli urlopu wypoczynkowego. Wysokość wynagrodzenia za urlop okolicznościowy oblicza się jak za urlop wypoczynkowy.

✅ Termin urlopu musi być powiązany z wydarzeniem. Można go wykorzystać w dniu pogrzebu lub innym dniu związanym z formalnościami po śmierci babci.

✅ Podstawą prawną jest § 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

✅ Wniosek o urlop składa się do pracodawcy pisemnie lub w innej formie przyjętej w zakładzie pracy. Należy wskazać powód, datę i ewentualnie dołączyć akt zgonu (na prośbę pracodawcy).

✅ Niewykorzystany urlop okolicznościowy przepada. Nie można go przenieść na później ani otrzymać za niego ekwiwalentu pieniężnego.

Czy przysługuje urlop okolicznościowy na śmierć babci?

Pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje urlop okolicznościowy w kilku różnych sytuacjach, także w przypadku śmierci babci. Wymiar tego urlopu to 1 dzień, który jest w pełni płatny i nie wlicza się do puli urlopu wypoczynkowego. Warto przy tym pamiętać, że urlop okolicznościowy z tytułu śmierci członka rodziny nie przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło, ponieważ nie są one regulowane przepisami prawa pracy.

Urlop ten można wykorzystać w dniu pogrzebu lub innym terminie bezpośrednio związanym z załatwianiem formalności po śmierci babci, jednak należy zadbać, by był to czas powiązany z tym wydarzeniem. Aby skorzystać z urlopu, należy złożyć wniosek do pracodawcy i – jeśli zostaniesz o to poproszony – przedstawić akt zgonu.

Urlop okolicznościowy na śmierć babci – co mówią przepisy?

Urlop okolicznościowy na śmierć babci jest regulowany przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. To rozporządzenie określa, w jakich sytuacjach i na jakich zasadach pracownik może otrzymać zwolnienie od pracy z powodu ważnych wydarzeń rodzinnych. Jednym z rodzajów tego typu sytuacji jest urlop okolicznościowy z powodu śmierci członka rodziny.

Konkretne przepisy dotyczące wymiaru urlopu okolicznościowego znajdują się w § 15 tego rozporządzenia, który określa, że w przypadku śmierci i pogrzebu babci pracownikowi przysługuje 1 dzień urlopu okolicznościowego. Przepis ten wymienia także inne ważne okoliczności uprawniające do urlopu okolicznościowego, takie jak ślub pracownika, urodzenie dziecka, czy śmierć i pogrzeb małżonka, dziecka, rodziców, rodzeństwa oraz innych bliskich osób pozostających na utrzymaniu lub pod opieką pracownika.

Urlop na pogrzeb babci – ile dni urlopu okolicznościowego przysługuje?

Pracownikowi przysługuje 1 dzień urlopu okolicznościowego z powodu śmierci i pogrzebu babci. Ten dzień wolny jest płatny i nie wlicza się do rocznego wymiaru urlopu wypoczynkowego. Urlop można wykorzystać w dniu pogrzebu lub w innym terminie ściśle związanym z załatwianiem formalności po śmierci babci, np. przygotowaniem pogrzebu czy wizytą w urzędzie.

Warto wiedzieć, że wymiar urlopu okolicznościowego zależy od rodzaju wydarzenia oraz stopnia pokrewieństwa lub więzi rodzinnej z osobą, której dotyczy okoliczność.

2 dni urlopu przysługuje na takie wydarzenia jak:

• własny ślub,

• narodziny dziecka,

• śmierć i pogrzeb małżonka pracownika, a także jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy.

1 dzień urlopu przysługuje z kolei w przypadku następujących okoliczności:

• ślub dziecka pracownika,

• śmierć i pogrzeb babci, dziadka, siostry, brata, teściowej, teścia,

• śmierć i pogrzeb innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Kiedy można wykorzystać dzień wolny po śmierci babci?

Dzień wolny po śmierci babci można wykorzystać nie tylko w dniu pogrzebu, ale także w innym terminie ściśle związanym z tym wydarzeniem. Może to być dzień przeznaczony na organizację pogrzebu, załatwianie formalności urzędowych czy inne sprawy związane z ostatnim pożegnaniem bliskiej osoby. Ważne jest, aby termin wykorzystania urlopu okolicznościowego był stosunkowo bliski dacie śmierci lub pogrzebu – zbyt odległy czas, np. kilka miesięcy po pogrzebie, może skutkować odmową ze strony pracodawcy.

Jak złożyć wniosek o wolne na pogrzeb babci?

Aby złożyć wniosek o wolne na pogrzeb babci, należy:

• Złożyć pisemny wniosek do pracodawcy, najlepiej zaraz po ustaleniu daty pogrzebu.

• W treści wniosku wskazać, że prosisz o udzielenie urlopu okolicznościowego na 1 dzień z powodu śmierci i pogrzebu babci.

• Podać dokładną datę, na którą potrzebujesz wolne.

• Możesz powołać się na podstawę prawną, czyli § 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r.

• Wniosek powinien zawierać datę i miejsce sporządzenia, dane pracownika i pracodawcy oraz podpis pracownika.

Wniosek możesz złożyć osobiście, mailowo lub w innej formie uzgodnionej z pracodawcą. Pamiętaj, że po powrocie do pracy pracodawca może poprosić o okazanie dokumentu potwierdzającego śmierć babci, np. aktu zgonu.

Przykładowa treść wniosku o urlop okolicznościowy – śmierć babci

Oto przykładowa treść wniosku o urlop okolicznościowy z powodu śmierci babci:

[Miejscowość, data]

Do: [Imię i nazwisko pracodawcy / dział kadr], [Nazwa firmy]

Od: [Imię i nazwisko pracownika], [Stanowisko]

Wniosek o urlop okolicznościowy

Szanowni Państwo,

W związku ze śmiercią mojej babci oraz planowanym na dzień [data pogrzebu] pogrzebem uprzejmie proszę o udzielenie mi urlopu okolicznościowego w wymiarze 1 dnia na ten dzień.

Podstawa prawna: § 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r.

Z poważaniem,

[Podpis pracownika]

Jak wybrać termin urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci babci?

Dzień wolny z tytułu urlopu okolicznościowego na pogrzeb babci można wykorzystać zarówno w dniu samego pogrzebu, jak i w innym terminie ściśle związanym z tym wydarzeniem. Przykładowo, jeśli pogrzeb odbywa się w sobotę, pracownik może wziąć urlop okolicznościowy w innym dniu, np. w piątek, aby załatwić formalności urzędowe, przygotować się do uroczystości lub odbyć podróż na miejsce pochówku.

Pracownik ma prawo samodzielnie wybrać termin urlopu, który najlepiej odpowiada jego potrzebom, pod warunkiem że jest on powiązany z organizacją pogrzebu lub innymi sprawami związanymi ze śmiercią bliskiej osoby. Jednak termin ten powinien być stosunkowo bliski dacie śmierci lub pogrzebu, ponieważ zbyt odległe wykorzystanie urlopu może zostać zakwestionowane przez pracodawcę.

Czy pracodawca może odmówić przyznania urlopu okolicznościowego?

Pracodawca co do zasady nie może odmówić udzielenia urlopu okolicznościowego w sytuacjach przewidzianych przepisami, takich jak śmierć babci, ślub czy narodziny dziecka, pod warunkiem że pracownik złoży wniosek i wskaże przyczynę oraz termin zwolnienia.

Odmowa może nastąpić jedynie w wyjątkowych przypadkach, na przykład gdy:

• pracownik nie dostarczy wymaganych dokumentów potwierdzających zdarzenie (np. odpis aktu zgonu bądź też odpis aktu małżeństwa lub urodzenia dziecka),

• wniosek zostanie złożony zbyt późno i nie będzie już bezpośredniego związku między wydarzeniem a planowanym dniem wolnym.

Pracodawca może też zakwestionować termin urlopu, jeśli nie jest on powiązany z wydarzeniem, np. gdy pracownik chce wykorzystać dzień wolny długo po pogrzebie. W razie nieuzasadnionej odmowy pracownik ma prawo odwołać się do Państwowej Inspekcji Pracy lub sądu pracy.

Czy niewykorzystany urlop okolicznościowy przepada?

Niewykorzystany urlop okolicznościowy przepada i nie przechodzi na kolejny rok kalendarzowy, tak jak dzieje się w przypadku urlopu wypoczynkowego. Za niewykorzystany urlop okolicznościowy nie przysługuje również ekwiwalent pieniężny. Oznacza to, że jeśli pracownik nie skorzysta z przysługującego mu urlopu okolicznościowego w związku z określonym zdarzeniem (np. śmiercią babci) w terminie bezpośrednio powiązanym z tym wydarzeniem, traci do niego prawo.

Komu przysługuje urlop okolicznościowy?

W przypadku urlopu okolicznościowego wyróżniamy 3 rodzaje wydarzeń, które uprawniają pracownika do skorzystania z tego rodzaju wolnego: ślub, narodziny dziecka oraz śmierć bliskiej osoby. Szczegóły przedstawiamy w poniższej tabeli.

Urlop okolicznościowy – śmierć babci. Podsumowanie

Śmierć babci to moment, w którym trudno myśleć o codziennych obowiązkach. Nawet jeden dzień wolnego może wtedy bardzo pomóc – pozwala na chwilę oddechu od pracy, uczestnictwo w pożegnaniu i bycie z bliskimi. Urlop okolicznościowy w takiej sytuacji to drobne, ale ważne wsparcie, które daje przestrzeń na przeżycie żałoby w spokoju, bez martwienia się o pracę.

Najczęściej zadawane pytania

Czy urlop okolicznościowy przysługuje w przypadku śmierci babci męża lub żony?

Nie. Urlop okolicznościowy w przypadku śmierci babci przysługuje tylko, jeśli była to babcia pracownika, a nie współmałżonka. Przepisy nie przewidują urlopu w związku ze śmiercią babci lub dziadka naszej żony lub męża.

Czy trzeba udokumentować śmierć babci, by otrzymać urlop?

Tak. Pracodawca ma prawo poprosić o dokument potwierdzający zdarzenie, np. odpis aktu zgonu lub jego kopię. Bez takiego potwierdzenia prawo do urlopu okolicznościowego może Ci nie przysługiwać.

Czy urlop okolicznościowy jest płatny?

Tak, jest to w pełni płatny dzień wolny, traktowany jak zwykły dzień pracy. Wynagrodzenie za czas urlopu okolicznościowego oblicza się zgodnie z zasadami stosowanymi przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Czy przysługuje urlop, jeśli nie było się w bliskiej relacji z babcią?

Przepisy nie oceniają charakteru relacji rodzinnych – jeśli zmarła osoba formalnie była Twoją babcią, urlop przysługuje niezależnie od relacji osobistych.