3 grupa inwalidzka – przywileje w pracy, ulgi i pomoc dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności

Masz lekką niepełnosprawność, czyli tzw. 3 grupę inwalidzką, i zastanawiasz się, jakie wsparcie Ci przysługuje? Warto wiedzieć, że ten status daje dostęp do różnych przywilejów i ulg, które ułatwiają codzienne życie, zwłaszcza w pracy. Czy masz prawo do dodatkowego urlopu? Czy możesz skorzystać z ulg podatkowych lub innych form pomocy? W tym artykule wyjaśniamy, na co możesz liczyć i jak korzystać z przywilejów. Sprawdź, bo być może masz więcej możliwości, niż myślisz!

Z tego artykułu dowiesz się...

• jakie są stopnie niepełnosprawności (dawniej grupy inwalidzkie) w Polsce,

• czym charakteryzuje się lekki stopień niepełnosprawności,

• w jakich aktach prawnych znajdziesz przepisy dotyczące przyznawania stopni niepełnosprawności,

• na jakie przywileje w pracy mogą liczyć osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności,

• oraz jakie ulgi finansowe i podatkowe im przysługują.

Grupy inwalidzkie w Polsce

W Polsce grupy inwalidzkie są obecnie określane jako stopnie niepełnosprawności. Do końca 1997 roku istniały trzy grupy inwalidzkie: I, II i III, które były przyznawane przez komisje lekarskie ds. inwalidztwa i zatrudnienia. Od 1 stycznia 1998 roku wprowadzono nowy system orzekania o niepełnosprawności, który obejmuje trzy stopnie: znaczny, umiarkowany i lekki.

Osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (dawniej I grupa inwalidzka) mają naruszoną sprawność organizmu i są niezdolne do pracy lub zdolne do pracy jedynie w warunkach chronionych. Wymagają stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób.

Osoby o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (dawniej II grupa inwalidzka) także są niezdolne do pracy albo zdolne do pracy w warunkach chronionych. Wymagają czasowej lub częściowej pomocy innych osób.

Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności (dawniej III grupa inwalidzka) to osoby, które mogą wykonywać pracę, lecz mają mniejszą sprawność fizyczną lub psychiczną. Dziś przyjrzymy się właśnie tej grupie i przysługującym jej przywilejom.

W innych naszych artykułach znajdziesz szczegółowe informacje dotyczące przywilejów dla 1 grupy inwalidzkiej oraz przywilejów dla 2 grupy inwalidzkiej.

Podstawa prawna

Podstawą prawną orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności w Polsce jest ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dodatkowo opracowano szczegółowe rozporządzenia:

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób do 16-go roku życia.

Na podstawie tych aktów prawnych orzeczenia o niepełnosprawności i jej stopniu wydawane są przez powiatowe i wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Lekki stopień niepełnosprawności – charakterystyka

Osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności ma naruszoną sprawność organizmu, która powoduje istotne obniżenie zdolności do wykonywania pracy lub pełnienia ról społecznych w porównaniu z osobą o pełnej sprawności fizycznej i psychicznej o podobnych kwalifikacjach zawodowych.

Wspomniane wyżej ograniczenia mogą być kompensowane przy pomocy środków i przedmiotów ortopedycznych, pomocniczych lub technicznych.

Przywileje dla osób ze stopniem niepełnosprawności

Osoby z niepełnosprawnością są ważną częścią naszego społeczeństwa. Ich codzienne życie bywa pełne wyzwań, których często nie dostrzegamy. Dlatego tak ważne jest, by tworzyć przestrzeń, w której każdy ma równe szanse i może w pełni uczestniczyć w życiu wspólnoty. Wsparcie ze strony państwa i otoczenia odgrywa kluczową rolę w usuwaniu barier i budowaniu środowiska przyjaznego dla wszystkich.

Każda z grup, które omówiliśmy na początku tego artykułu, może korzystać z szeregu przywilejów, uprawnień i ulg, które ułatwiają im funkcjonowanie w pracy i w społeczeństwie. Na jaką pomoc mogą liczyć osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności?

Przywileje w pracy

Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mają prawo do kilku przywilejów w miejscu pracy, które ułatwiają im funkcjonowanie zawodowe.

Czas pracy

Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mogą pracować w standardowym wymiarze czasu pracy, czyli 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Nie mogą natomiast wykonywać godzin nadliczbowych ani pracować na nocną zmianę bez zgody lekarza.

Przerwa w pracy

Pracownicy z lekkim stopniem niepełnosprawności mają prawo do dodatkowej 15-minutowej przerwy, która jest wliczana do czasu pracy. Przerwa ta może być wykorzystana na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek.

Przywileje dla pracodawcy

Pracodawcy zatrudniający osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mogą liczyć na dofinansowanie wynagrodzeń z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), co dotyczy zarówno zakładów pracy chronionej, jak i firm zatrudniających minimum 6% osób niepełnosprawnych.

Ulgi podatkowe i finansowe

Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mają także prawo do korzystania z kilku ulg podatkowych i finansowych, co pomaga im pokryć wydatki związane ze stanem zdrowia. Jakie to ulgi?

Ulga rehabilitacyjna

Ulga rehabilitacyjna pozwala na odliczenie od podatku dochodowego wydatków związanych z:

• przystosowaniem mieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej,

• przystosowaniem samochodu do potrzeb osoby niepełnosprawnej,

• zakupem i naprawą sprzętu rehabilitacyjnego,

• turnusami rehabilitacyjnymi,

• leczeniem w placówkach leczniczych,

• lekami związanymi z niepełnosprawnością, jeśli przekraczają one 100 zł miesięcznie.

Ulga na paszport

Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mają prawo do 50% ulgi w opłacie za wydanie paszportu. Oznacza to, że zamiast standardowych 140 zł, płacą 70 zł za paszport ważny 10 lat.

Ulgi w komunikacji

W przypadku podróży międzymiastowych, takich jak przejazdy PKP lub PKS, osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mają prawo do 78% zniżki, o ile są w wieku od 16 do 24 lat lub do 26. roku życia, jeśli posiadają status studenta. Warto jednak pamiętać, że zniżka ta obowiązuje tylko na przejazdy do określonych miejsc.

Z kolei ulgi w komunikacji miejskiej są ustalane przez lokalne władze i mogą się różnić w poszczególnych miastach. Na przykład, w Warszawie dzieci i młodzież z niepełnosprawnością mogą korzystać z bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską do ukończenia 26. roku życia. Warto sprawdzić, jakie zasady obowiązują w danej lokalizacji.

Dofinansowanie z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) oferuje dofinansowanie dla osób niepełnosprawnych w ramach Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności mogą ubiegać się o dofinansowanie:

• turnusów rehabilitacyjnych,

• likwidacji barier architektonicznych,

• likwidacji barier w komunikowaniu się i technicznych,

• zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny.

Wnioskodawca musi posiadać orzeczenie o niepełnosprawności. W niektórych przypadkach wymagane jest spełnienie kryterium dochodowego, zgodnie z przepisami o świadczeniach rodzinnych.

Podsumowanie

Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności korzystają z udogodnień, które mają na celu ułatwienie im życia zawodowego i codziennego. W pracy obowiązuje je standardowy czas pracy, z wykluczeniem godzin nadliczbowych i nocnych (chyba że lekarz wyrazi zgodę), oraz dodatkowa 15-minutowa przerwa wliczana do czasu pracy. Pracodawcy są zobowiązani do dostosowania miejsca pracy do ich potrzeb, eliminując bariery architektoniczne i techniczne.

Dodatkowo osoby te mogą korzystać z ulgi rehabilitacyjnej, umożliwiającej odliczenie od dochodu wydatków związanych z niepełnosprawnością, takich jak adaptacja mieszkania, samochodu czy inne koszty rehabilitacji. To wsparcie finansowe i organizacyjne ma na celu poprawę jakości życia i integrację osób z niepełnosprawnością w społeczeństwie i na rynku pracy.