Blog

02.06.2025

Związki zawodowe w Polsce: definicja, uprawnienia, zasady członkostwa

Związki zawodowe to jedna z tych instytucji, o których większość z nas słyszała, ale niewielu zna szczegóły ich działania. Tymczasem pełnią one ważną rolę w życiu zawodowym – od negocjacji układów zbiorowych po udział w wielu istotnych decyzjach dotyczących pracowników. W Polsce ich funkcjonowanie opiera się na jasno określonych przepisach, które regulują, kto może założyć związek, kto może do niego dołączyć i jakie prawa przysługują jego członkom. W tym artykule przybliżymy Wam definicję związków zawodowych, ich uprawnienia, historię oraz zasady tworzenia i członkostwa. To kompendium wiedzy dla tych, którzy chcą zrozumieć, jak naprawdę działa ta forma reprezentacji pracowniczej.

Jakie przepisy regulują funkcjonowanie związków zawodowych w Polsce?

Funkcjonowanie związków zawodowych w Polsce zostało szczegółowo uregulowane przez szereg aktów prawnych, z których najważniejsze to Konstytucja RP oraz ustawa o związkach zawodowych.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

  • Art. 12 Konstytucji RP gwarantuje wolność tworzenia i działania związków zawodowych.

  • Art. 59 Konstytucji RP zapewnia wolność zrzeszania się w związkach zawodowych i prawo do strajków pracowniczych, a także określa, że prawo to może być ograniczone jedynie ustawą, w wyjątkowych przypadkach.

Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych

To podstawowy akt prawny regulujący różne aspekty działalności związków zawodowych w Polsce, w tym przede wszystkim:

  • definicję i charakter związków zawodowych jako dobrowolnych, samorządnych organizacji ludzi pracy,

  • prawo tworzenia i wstępowania do związków przez osoby wykonujące pracę zarobkową,

  • zasady niezależności związków od pracodawców i władz publicznych,

  • uprawnienia związków do reprezentowania i obrony praw pracowników,

  • ochronę działaczy związkowych przed dyskryminacją i zwolnieniami,

  • organizację związków, w tym wymagania dotyczące statutu i rejestracji,

  • zasady finansowania i działalności związków zawodowych,

  • obowiązek jednakowego traktowania wszystkich związków przez organy państwowe i pracodawców.

Kodeks pracy

  • Art. 23² – nakłada na pracodawcę obowiązek współdziałania z zakładową organizacją związkową w sprawach indywidualnego i zbiorowego prawa pracy,

  • Art. 238 – definiuje organizacje związkowe, w tym zrzeszenia i federacje związków zawodowych,

  • Dział XI (art. 238 i następne) – reguluje zasady zawierania układów zbiorowych pracy przez zakładowe organizacje związkowe.

Inne akty prawne

  • Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych – reguluje zasady prowadzenia sporów zbiorowych, mediacji, arbitrażu oraz organizowania strajków przez związki zawodowe.

  • Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych – reguluje tworzenie i działalność związków zawodowych rolników indywidualnych, które zrzeszają rolników prowadzących gospodarstwa rolne.

👉🏻 Szukasz pracy? Najlepsze ogłoszenia czekają na Ciebie na Asistwork!

Czym są związki zawodowe?

Związek zawodowy to dobrowolna i samorządna organizacja ludzi pracy, której celem jest reprezentowanie i obrona praw oraz interesów zawodowych i socjalnych swoich członków. Jest niezależny od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego.

Najważniejsze cechy związków zawodowych to:

  • Dobrowolność – członkostwo w związku zawodowym jest wolne i dobrowolne.

  • Samorządność – związki zawodowe zarządzają swoją działalnością niezależnie, bez ingerencji pracodawców czy władz.

  • Reprezentowanie interesów swoich członków – ich głównym celem jest obrona praw, godności oraz interesów zawodowych i socjalnych pracowników.

  • Niezależność – związki są niezależne od pracodawców, administracji państwowej i innych organizacji.

  • Minimalna liczba założycieli – do utworzenia związku potrzeba co najmniej 10 osób.

  • Prawo do negocjacji i ochrony – związki mają prawo negocjować warunki pracy, płace, zawierać układy zbiorowe oraz chronić działaczy związkowych przed zwolnieniami i dyskryminacją.

  • Działalność edukacyjna i samopomocowa – związki mogą prowadzić działania wspierające rozwój i integrację członków.

Znaczenie i rola związków zawodowych

Związki zawodowe pełnią bardzo ważną rolę w systemie stosunków pracy, zarówno na poziomie zakładu pracy, jak i w skali całego państwa. Ich znaczenie wynika z funkcji reprezentacyjnej, ochronnej i negocjacyjnej wobec pracowników.

Jakie są najważniejsze role i zadania związków zawodowych?

  • Reprezentacja interesów pracowników – związki zawodowe negocjują umowy zbiorowe pracy, które regulują płace, godziny pracy, warunki zatrudnienia oraz świadczenia socjalne.

  • Ochrona praw pracowniczych – pomagają w rozwiązywaniu sporów z pracodawcami, reprezentują pracowników w postępowaniach sądowych, przeciwdziałają dyskryminacji i mobbingowi oraz czuwają nad przestrzeganiem prawa pracy.

  • Promowanie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy – związki działają na rzecz poprawy warunków BHP i dbają o bezpieczeństwo pracowników.

  • Wpływ na politykę społeczną i pracowniczą – uczestniczą w dialogu społecznym, lobbują za korzystnymi zmianami prawnymi oraz mają wpływ na decyzje dotyczące rynku pracy.

  • Wsparcie socjalne i edukacyjne – organizują szkolenia, porady prawne, kursy oraz oferują pomoc socjalną na rzecz pracowników.

  • Budowanie solidarności społecznej – wzmacniają poczucie wspólnoty i wspólnego działania wśród pracowników, co podnosi morale i skuteczność działań związkowych.

Kto może należeć do związków zawodowych?

Do związków zawodowych w Polsce mogą należeć przede wszystkim osoby wykonujące pracę zarobkową, niezależnie od formy zatrudnienia, w tym:

  • pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę,

  • osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych, w tym umowa zlecenie oraz umowa o dzieło,

  • samozatrudnieni (prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą),

  • członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych,

  • osoby wykonujące pracę nakładczą,

  • osoby skierowane do pracodawców w celu odbycia służby zastępczej,

  • osoby przechodzące na emeryturę lub rentę,

  • osoby bezrobotne posiadające status osoby bezrobotnej,

  • wolontariusze, stażyści i inne osoby świadczące osobiście pracę bez wynagrodzenia (jeśli statut związku na to pozwala).

WAŻNE: Emeryci, renciści, bezrobotni, wolontariusze i stażyści nie mają prawa do tworzenia związków zawodowych, ale mogą działać w tych już istniejących, o ile statut to przewiduje.

Jak zostać członkiem związku zawodowego?

Aby zostać członkiem związku zawodowego, należy:

  • Wypełnić i złożyć deklarację członkowską w odpowiedniej organizacji związkowej działającej w miejscu zatrudnienia.

  • Deklarację tę przekazać do reprezentanta związku zawodowego (np. komisji zakładowej).

  • Po rozpatrzeniu deklaracji przez właściwy organ związku (np. komisję zakładową lub międzyzakładową) następuje formalne przyjęcie do grona członków związku.

Statut konkretnego związku zawodowego określa szczegółowe zasady członkostwa, tryb przyjmowania nowych członków oraz ich prawa i obowiązki.

Członkowie związków zawodowych zwykle opłacają składki członkowskie, które są podstawowym źródłem finansowania działalności związkowej. Składki te mogą być pobierane bezpośrednio od członka lub potrącane z jego wynagrodzenia przez pracodawcę i przekazywane na rachunek związku zawodowego.

Jak utworzyć związek zawodowy?

Aby utworzyć związek zawodowy w Polsce, należy przejść przez następujące kroki:

  • Zebranie grupy założycielskiej – co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych musi się spotkać i podjąć decyzję o założeniu związku. Podczas zebrania wybiera się przewodniczącego i protokolanta oraz sporządza listę obecności.

  • Podjęcie uchwał – grupa założycielska musi podjąć uchwałę o utworzeniu związku zawodowego, o zatwierdzeniu statutu związku, o wyborze komitetu założycielskiego (3–7 osób), a także o sporządzeniu protokołu z przebiegu zebrania.

  • Statut związku zawodowego – statut powinien określać m.in. cele, zadania, strukturę organizacyjną, zasady członkostwa, prawa i obowiązki członków.

  • Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) – komitet założycielski ma 30 dni od daty podjęcia uchwały o założeniu związku na złożenie wniosku o rejestrację w KRS. Do wniosku dołącza się m.in. listę obecności, uchwały, statut oraz protokół zebrania.

  • Nabycie osobowości prawnej – związek zawodowy uzyskuje osobowość prawną z dniem wpisu do KRS.

  • Dalsze działania – po rejestracji należy m.in. założyć konto bankowe, uzyskać NIP i REGON, przeprowadzić wybory do organów statutowych (zarząd, komisja rewizyjna).

WAŻNE: Rejestracja w KRS jest wolna od opłat sądowych, a niedotrzymanie 30-dniowego terminu na zgłoszenie wniosku powoduje utratę mocy prawnej uchwały o założeniu związku.

Rodzaje organizacji związkowych

Związki zawodowe mogą działać na różnych poziomach organizacyjnych: zakładowym (w jednym przedsiębiorstwie), międzyzakładowym (w kilku zakładach) oraz branżowym lub ogólnokrajowym (federacje, konfederacje), co pozwala na elastyczne reprezentowanie interesów pracowników w zależności od potrzeb i struktury zatrudnienia.

Zakładowe organizacje związkowe

Zakładowa organizacja związkowa działa w ramach jednego zakładu pracy lub przedsiębiorstwa i zrzesza pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy. Aby uzyskać uprawnienia zakładowej organizacji związkowej, musi liczyć co najmniej 10 członków, którzy są pracownikami lub innymi osobami wykonującymi pracę zarobkową na rzecz tego pracodawcy przez minimum 6 miesięcy.

Zakładowy związek zawodowy ma prawo m.in. do do współdziałania z pracodawcą w sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw pracowników, reprezentowania ich interesów na poziomie zakładu oraz uczestniczenia w negocjacjach układów zbiorowych pracy. W praktyce jest to podstawowa forma organizacji związkowej, najbliższa zarówno pracownikom, jak i pracodawcy.

Międzyzakładowe związki zawodowe

Międzyzakładowe związki zawodowe zrzeszają pracowników z różnych zakładów pracy, którzy chcą wspólnie reprezentować swoje interesy. Są to organizacje o szerszym zasięgu niż zakładowe, często skupiające osoby z branży lub regionu. Pozwalają na koordynację działań i reprezentację interesów pracowników na poziomie ponadzakładowym, co jest szczególnie ważne w przypadku mniejszych zakładów, gdzie założenie samodzielnego związku może być trudne. Międzyzakładowe związki często współpracują z centralami związkowymi i mają większą siłę negocjacyjną.

Branżowe i sektorowe związki zawodowe

Są to organizacje zrzeszające zakładowe i międzyzakładowe związki zawodowe działające w określonych branżach lub sektorach gospodarki. Ich celem jest reprezentowanie interesów pracowników na poziomie branżowym oraz udział w kształtowaniu polityki społecznej i gospodarczej dotyczącej danej gałęzi przemysłu czy usług. Branżowe związki zawodowe często tworzą federacje, które łączą różne organizacje związkowe w ramach jednej branży, umożliwiając bardziej skoordynowane działania i silniejszą reprezentację.

Przykłady branżowych i sektorowych związków zawodowych w Polsce:

  • Związek Zawodowy Górników w Polsce (ZZGwP)

  • Związek Zawodowy Maszynistów Kolejowych w Polsce

  • Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Policjantów

  • Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Pożarnictwa

  • Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych

  • Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP)

  • Związek Zawodowy Pracowników Poczty

  • Ogólnopolski Związek Zawodowy Artystów Tancerzy

Ogólnokrajowe centrale związkowe

Na najwyższym szczeblu znajdują się centrale związkowe, które zrzeszają wiele związków zawodowych i federacji. Najważniejsze z nich to:

  • Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”) – największy i najbardziej wpływowy związek w Polsce, powstały w 1980 roku.

  • Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) – centrala powołana w 1984 roku, skupiająca ponad 80 ogólnokrajowych federacji i związków zawodowych oraz kilkaset lokalnych zakładowych organizacji związkowych.

  • Forum Związków Zawodowych (FZZ) – zarejestrowane w 2002 roku, zrzesza około 400 tys. członków z różnych sektorów, m.in. transportu, służb mundurowych, ochrony zdrowia.

Centrale te prowadzą dialog społeczny na poziomie krajowym, uczestniczą w negocjacjach dotyczących prawa pracy i polityki społecznej oraz reprezentują interesy pracowników na forum międzynarodowym.

Zakaz dyskryminacji członków związków zawodowych

Zakaz dyskryminacji członków organizacji związkowych jest wyraźnie określony w polskim prawie pracy i ustawie o związkach zawodowych. Przepis ten chroni osoby należące do związków zawodowych oraz wykonujące funkcje związkowe przed nierównym traktowaniem w zatrudnieniu z powodu ich przynależności związkowej.

Art. 3 ustawy o związkach zawodowych zakazuje nierównego traktowania w zatrudnieniu osób z powodu przynależności do związku zawodowego, pozostawania poza nim lub wykonywania funkcji związkowej. Zakaz ten obejmuje takie działania jak:

  • odmowa nawiązania lub rozwiązanie stosunku pracy,

  • niekorzystne kształtowanie wynagrodzenia lub innych warunków zatrudnienia,

  • pomijanie przy awansach lub przyznawaniu świadczeń związanych z pracą,

  • pomijanie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe.

Kodeks pracy także wprowadza zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu, w tym ze względu na przynależność związkową, obejmujący równe traktowanie przy nawiązywaniu i rozwiązywaniu stosunku pracy, warunkach zatrudnienia, awansach i dostępie do szkoleń. Zgodnie z Kodeksem pracy dyskryminacja może mieć formę bezpośrednią lub pośrednią.

Obowiązki pracodawców objętych działaniem związków zawodowych

Pracodawcy, u których działają związki zawodowe, mają wobec nich szereg obowiązków wynikających zarówno z ustawy o związkach zawodowych, jak i z Kodeksu pracy. Najważniejsze z nich to:

  • Współpraca i konsultacje – pracodawca ma obowiązek współdziałać z zakładową organizacją związkową w sprawach indywidualnego i zbiorowego prawa pracy, w tym konsultować się przed podjęciem ważnych decyzji dotyczących pracowników, np. zamiar wypowiedzenia warunków pracy, umowy o pracę czy zmianę regulaminów pracy.

  • Informowanie związków – pracodawca musi udzielać związkowi zawodowemu informacji niezbędnych do jego działalności, np. o liczbie członków związku, planowanych zmianach w zakładzie czy warunkach pracy.

  • Przedkładanie do zaopiniowania regulaminów – pracodawca zobowiązany jest przedłożyć związkom zawodowym do opiniowania regulaminy: wynagradzania, pracy, nagród, premiowania oraz zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

  • Udzielanie pomieszczeń i urządzeń – na warunkach określonych w umowie ze związkiem, pracodawca musi udostępnić pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do działalności związkowej.

  • Pobieranie składek członkowskich – pracodawca ma obowiązek, na pisemny wniosek pracownika, potrącać z wynagrodzenia składki członkowskie i przekazywać je na rzecz związku zawodowego.

  • Ochrona działaczy związkowych – pracodawca musi uzyskać zgodę związku na wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę z działaczem związkowym.

  • Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy – pracodawca ma obowiązek zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej, na warunkach określonych w ustawie o związkach zawodowych (art 31).

  • Zapewnienie bezpieczeństwa i zdrowia – pracodawca powinien współdziałać ze związkami w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy i zasad BHP, a także udostępniać wyniki badań dotyczących zagrożeń w miejscu pracy na wniosek związku.

  • Przestrzeganie zakazu dyskryminacji – pracodawca nie może dyskryminować pracowników z powodu przynależności do związków zawodowych ani utrudniać działalności związkowej.

Naruszenie tych obowiązków może skutkować sankcjami prawnymi określonymi w artykule 35 ustawy o związkach zawodowych, w tym karami grzywny lub ograniczenia wolności.

Czy w zakładzie pracy może działać kilka związków zawodowych?

Tak, w zakładzie pracy może działać kilka zakładowych organizacji związkowych. Przepisy ustawy o związkach zawodowych (art. 30) precyzują zasady funkcjonowania takich organizacji oraz współpracy między nimi i z pracodawcą.

Kluczowe zasady dotyczące funkcjonowania kilku związków zawodowych w jednym zakładzie:

  • Każda organizacja związkowa reprezentuje i broni praw swoich członków – niezależnie od tego, ile związków działa u danego pracodawcy, każda z nich ma prawo do obrony i reprezentacji interesów swoich członków.

  • Prawo do obrony osób niezrzeszonych – pracownik niezrzeszony w żadnym związku zawodowym może wybrać zakładową organizację związkową, która wyrazi zgodę na obronę jego praw na takich samych zasadach jak dla swoich członków.

  • Obowiązek współdziałania pracodawcy z organizacjami związkowymi – w indywidualnych sprawach pracowniczych, w których pracodawca musi współdziałać ze związkami, jest zobowiązany zwrócić się do organizacji reprezentującej pracownika o informację o nim. Jeśli nie uzyska odpowiedzi w ciągu 5 dni, zwalnia go to z obowiązku współpracy w tej sprawie.

  • Wspólna reprezentacja w sprawach zbiorowych – zakładowe organizacje związkowe mogą tworzyć wspólną reprezentację związkową, która będzie je reprezentowała w sprawach dotyczących zbiorowych praw pracowników.

  • Wspólne stanowisko w negocjacjach – w sprawach wymagających zawarcia porozumienia lub uzgodnienia wspólnego stanowiska (np. regulaminy pracy, wynagradzania, funduszu świadczeń socjalnych, plany urlopów) organizacje związkowe przedstawiają wspólnie uzgodnione stanowisko. Sposób działania wspólnej reprezentacji określa porozumienie zawarte między organizacjami.

  • Brak wspólnego stanowiska – jeśli organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w określonej ustawą sprawie (np. ustalenie regulaminu wynagradzania, regulaminów nagród i premiowania, indywidualnego rozkładu czasu pracy) w terminie 30 dni od przekazania dokumentu przez pracodawcę, to decyzję, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych, podejmuje pracodawca.

Krótka historia związków zawodowych

Początki związków zawodowych sięgają końca XVIII wieku, kiedy to w wyniku rewolucji przemysłowej w Wielkiej Brytanii powstała nowa klasa robotników przemysłowych. Pracowali oni często w bardzo trudnych warunkach: długie godziny, niskie płace, brak zabezpieczeń socjalnych czy prawa do odpoczynku. W odpowiedzi na te problemy zaczęły powstawać pierwsze nieformalne organizacje robotnicze, które miały na celu ochronę interesów pracowników.

W XIX wieku związki zawodowe zaczęły się rozwijać w Europie i Ameryce Północnej. W wielu krajach ich działalność była początkowo zakazana, ale mimo to rosła ich liczba i wpływ. Przełomowym momentem było zalegalizowanie działalności związkowej – w Wielkiej Brytanii w 1824, a w USA w 1935 roku. Związki walczyły o prawa pracownicze, takie jak ośmiogodzinny dzień pracy, minimalne wynagrodzenie czy ubezpieczenia społeczne.

W XX wieku ruch związkowy stał się istotną siłą społeczną i polityczną. Po II wojnie światowej związki zawodowe odgrywały ważną rolę w kształtowaniu państw opiekuńczych w Europie Zachodniej. W niektórych krajach (np. w Skandynawii) miały bardzo duży wpływ na politykę społeczną i gospodarczą.

Historia związków zawodowych w Polsce

W Polsce początki ruchu związkowego sięgają końca XIX wieku, kiedy to pod zaborami zaczęły powstawać pierwsze organizacje robotnicze, m.in. związane z ruchem socjalistycznym. W okresie II Rzeczypospolitej (1918–1939) związki zawodowe działały legalnie i aktywnie uczestniczyły w życiu politycznym i społecznym.

W czasach PRL (1945–1989) związki zawodowe istniały formalnie, ale były kontrolowane przez państwo i partię komunistyczną. Ich rola była ograniczona, a rzeczywiste działania na rzecz pracowników były często fasadowe. Przełomem był rok 1980 i powstanie NSZZ "Solidarność", niezależnego związku zawodowego kierowanego przez Lecha Wałęsę. "Solidarność" szybko przekształciła się w masowy ruch społeczny, który odegrał kluczową rolę w obaleniu komunizmu w Polsce.

Po 1989 roku związki zawodowe zaczęły działać w warunkach demokracji i gospodarki rynkowej. Ich rola uległa zmianie – choć nadal reprezentują interesy pracowników, to w nowej rzeczywistości muszą mierzyć się z wyzwaniami takimi jak spadek uzwiązkowienia, elastyczne formy zatrudnienia czy globalizacja rynku pracy.

Stan związków zawodowych w Polsce

W 2022 roku w Polsce działało około 11 656 związków zawodowych, zrzeszających łącznie około 1,4 mln osób, co stanowi około 4,7% dorosłych mieszkańców i 14,8% zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w zakładach zatrudniających ponad 9 osób. Liczba członków związków zawodowych spada – w 2022 roku było ich o 6,5% mniej niż w 2018 roku.

Największa liczba członków związków zawodowych pracuje w sektorze edukacji (19,3%), następnie w administracji publicznej i obronie narodowej (14,7%), przetwórstwie przemysłowym (13,3%), opiece zdrowotnej i pomocy społecznej (11,4%), górnictwie (9,5%) oraz zaopatrywaniu w energię i wodę (5,3%). Najwięcej organizacji związkowych ma siedziby w województwie śląskim (14,9%) oraz mazowieckim (12,4%), z czego ponad połowa w Warszawie.

Związki zawodowe w Polsce muszą dostosować się do zmieniających się form zatrudnienia, takich jak praca zdalna, hybrydowa czy gig economy, które powodują większą niestabilność zatrudnienia. W ostatnich latach związki zawodowe angażowały się w liczne protesty i rokowania zbiorowe, zwłaszcza w sektorze ochrony zdrowia (protesty pielęgniarek i lekarzy domagających się lepszych warunków pracy), czy w transporcie publicznym (strajki kierowców autobusów i kolejarzy). Także branża edukacyjna była miejscem dużych napięć związanych z negocjacjami płacowymi i warunkami zatrudnienia nauczycieli.

Związki zawodowe – podsumowanie

✅ Związek zawodowy to dobrowolna, samorządna organizacja pracowników, której celem jest reprezentowanie i ochrona ich praw oraz interesów zawodowych i socjalnych.

✅ Działalność związków zawodowych regulują m.in. Konstytucja RP oraz ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych.

✅ Członkiem związku może być każda osoba wykonująca pracę zarobkową (np. na umowę o pracę, zlecenie, samozatrudniona), a także emeryci, renciści czy bezrobotni, jeśli statut związku to przewiduje.

✅ Do założenia związku potrzeba co najmniej 10 osób, które podejmują uchwałę, tworzą statut i rejestrują związek w Krajowym Rejestrze Sądowym.

✅ Związki zawodowe mają prawo negocjować warunki pracy, zawierać układy zbiorowe, reprezentować pracowników, a działaczy chronić przed nieuzasadnionymi zwolnieniami i dyskryminacją.

✅ Pracodawca ma obowiązek współdziałać ze związkami zawodowymi, informować je o istotnych zmianach oraz umożliwiać korzystanie z pomieszczeń i urządzeń.

✅ Prawo zabrania dyskryminacji pracowników z powodu przynależności do związku zawodowego lub pełnienia funkcji związkowej.

✅ Związki zawodowe mogą działać na poziomie zakładowym, międzyzakładowym, branżowym oraz ogólnokrajowym (centrale).